W Nowym Żmigrodzie działa już placówka, w której przywracają zaradność życiową osobom z zaburzeniami psychicznymi

Środowiskowy Dom Samopomocy rozpoczął oficjalnie funkcjonowanie w obiektach zaadoptowanych po dawnej szkole rolniczej w Nowym Żmigrodzie. Na zajęcia terapeutyczne dojeżdżają tu codziennie z różnych miejscowości dwadzieścia dwie osoby. Teraz przywracanie im zaradności życiowej będzie odbywało się w przestronnych pomieszczeniach, z całkowicie zlikwidowanymi barierami architektonicznymi dla osób niepełnosprawnych ruchowo.

Od jedenastu lat Środowiskowy Dom Samopomocy funkcjonował w strukturach Domu Pomocy Społecznej w Foluszu jako jednostka organizacyjna powiatu jasielskiego. Tak będzie do końca września br.

– Nie ukrywam, że Środowiskowy Dom Samopomocy w Nowym Żmigrodzie funkcjonuje już od kilku dni. Natomiast tak naprawdę jako samodzielna jednostka będzie funkcjonować od 1 października. W tym momencie jest to jednostka wchodząca w skład Domu Pomocy Społecznej w Foluszu. – mówi starosta jasielski Adam Kmiecik.

Tak nakazywały odgórne dyrektywy. Poza tym na zmianę nałożyły się czynniki społeczne i ekonomiczne.

– Mamy lepszy logistycznie dojazd, ponieważ do Folusza jest utrudniony, szczególnie w okresie zimowym. Tutaj jesteśmy w centrum powiatu i dojazd jest lepszy. Oprócz tego są bardziej przestronne sale, korytarze, łazienki. Możemy tutaj pomieścić więcej uczestników niż w Foluszu. Mamy tutaj zniesione wszelkie bariery, ponieważ są podjazdy dla wózków. Mamy też podjazd do szatni. Są łazienki pozbawione barier. Także przestronne korytarze i sale, gdzie uczestnicy z pełną niepełnosprawnością mogą uczestniczyć w zajęciach. W sumie zaadoptowanych zostało kilkanaście pomieszczeń. – podkreśla Małgorzata Łysik, kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy w Foluszu.

– Na czele Środowiskowego Domu Samopomocy stoi kierownik Małgorzata Łysik, w tym momencie jako pracownik Domu Pomocy Społecznej w Foluszu. Mam nadzieję, że później już jako kierownik samodzielnej jednostki. Ja osobiście liczę na to, że obecna pani kierownik zdecyduje się na to, aby kontynuować to dzieło. Placówka jest adresowana przede wszystkim dla potrzebujących, osób niepełnosprawnych, którzy posiadają takie dysfunkcje, które pozwalają im uczestniczyć w tych zajęciach. Są to zarówno zaburzenia ruchowe, jak też zaburzenia psychiczne. – dodaje starosta.

Radości z przeniesienia placówki do Nowego Żmigródu nie ukrywa wójt gminy Krzysztof Augustyn.

– Ten dom jest potrzebny ludziom, którzy żyją na tych terenach i są czasem wyobcowani. Tutaj znajdą wszystko. Z tego punktu widzenia jest to coś niesamowitego. Jestem pełen wdzięczności wszystkim tym, którzy się przyczynili, że ten dom jest. Natomiast z punktu widzenia samego Nowego Żmigrodu to jest to niewątpliwie czynnik miastotwórczy, bo w zaczynają tu powstawać instytucje, które mają oddziaływanie większe niż na samą gminę. To mnie bardzo cieszy. – podkreśla samorządowiec.

To jedna z dwóch tego typu placówek zlokalizowanych na terenie powiatu jasielskiego (druga istnieje w Przysiekach, a jej organem prowadzącym jest gmina Skołyszyn).

– Stoimy otworem dla wszystkich. Chcemy, aby ten dom obsługiwał najbliższe gminy: Nowy Żmigród, Osiek Jasielski, Krempna, Tarnowiec. – mówi Adam Kmiecik.

Ośrodek funkcjonuje przez pięć dni, od poniedziałku do piątku. Uczestnicy zajęć dowożeni są tu codziennie z różnych zakątków powiatu jasielskiego specjalnym busem, a później odwożeni do miejsca zamieszkania. Sam ośrodek jest skierowany do osób z zaburzeniami psychicznymi i upośledzonymi umysłowo. Zajęcia odbywają się w specjalnie doposażonych salach. Podopieczni mają też do dyspozycji szatnię, salę gimnastyczną, gabinet rehabilitacyjny, pokój relaksacji, czytelnię czy jadalnię. Bo przysługuje im jeden posiłek dziennie.

– To jest placówka przeznaczona dla mieszkańców powiatu jasielskiego. Uczestnicy tych warsztatów uczą się zaradności życiowej. Na terapii rękodzieła artystycznego, plastycznej, kulinarnej czy na salach usprawniania fizycznego mogą dbać o swoją kondycję tak fizyczną, jak i umysłową. Mogą rozwijać swoje zainteresowania. Każdy tu znajdzie coś dla siebie. Zawsze zwracamy uwagę na ich potencjał, na ich siłę i kondycję. Przekrój wiekowy uczestników jest bardzo rozległy, ponieważ to jest Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób dorosłych, a więc osób, które ukończyły 18. rok życia. Mamy też uczestnika, który ma ponad 70 lat. – wyjaśnia Małgorzata Łysik.

Ośrodek zatrudnia sześć osób. – Według standardu, aby zatrudniać jednego pracownika na siedmiu uczestnikach przy osobach niepełnosprawnych intelektualnie i jednego pracownika na pięciu uczestników przy osobach przewlekle psychicznie chorych. W tym momencie mamy osiągnięty standard. – wyjaśnia pani kierownik.

Nowa siedziba Środowiskowego Domu Samopomocy powstała przy ulicy Gorlickiej w Nowym Żmigrodzie, na bazie dawnego Zespołu Szkół.

– Tutaj mieliśmy lokal, który już nie jest potrzebny na funkcjonowanie szkoły. W związku z tym zapadła decyzja, aby zaadoptować go za kwotę ponad siedmiuset tysięcy złotych dla potrzeb Środowiskowego Domu Samopomocy. Ma on wiele zalet. Jest parterowy, a więc dostęp jest do niego łatwy. Otoczony jest zabytkowym parkiem i posiada dużo terenu, na którym można urządzić różnego rodzaju miejsca, w których ta terapia może się odbywać. Wydaje się być miejscem wymarzonym do tego typu działań. – wyjaśnia Adam Kmiecik.

Żeby tak się stało, trzeba go było najpierw gruntownie zmodernizować. Prace budowlane w lokalu o powierzchni ponad 800 metrów kwadratowych trwały kilka miesięcy i obejmowały: przystosowanie parteru i wydzielenie pomieszczeń na potrzeby Środowiskowego Domu Samopomocy (zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami), przebudowę i dostosowanie istniejącej klatki schodowej do wymaganych przepisów jako odrębnego wejścia do I piętra budynku (gdzie w najbliższej przyszłości ma być przeniesiony miejscowy Komisariat Policji), budowę pochylni wewnątrz i zewnątrz obiektu dostosowanych do korzystania z obiektu przez osoby niepełnosprawne ruchowo oraz budowę schodów zewnętrznych do projektowanego wejścia.

Nieprzewidzianym w projekcie kosztem okazała się naprawa przeciekającego dachu. Usterki tej wcześniej nie zgłaszała dyrekcja szkoły. A to prawie 40 tysięcy z prawie 730 tysięcy złotych, które wydatkowano na całe zadanie. Całkowicie sfinansowano go z budżetu powiatu jasielskiego.

– Prace zostały zakończone w ubiegłym roku. W tym roku były jeszcze drobne korekty, które wynikały ze sposobu użytkowania. Przebudowano kabiny w natryskach. Zakres prac obejmował totalną przebudowę. Trzeba pamiętać, że były tutaj warsztaty naprawy samochodów i warsztaty ślusarskie. Zmieniono rozkład wszystkich sal, wybudowano nowe łazienki dlatego, że taki jest wymóg obiektów użytkowanych przez osoby niepełnosprawne. Budynek jest zupełnie nowy, pachnie świeżością. W porównaniu do obiektu na Foluszu jest tutaj bardziej przestronnie, a spory zapas pomieszczeń powoduje to, że możemy w przyszłości zwiększyć liczbę uczestników. – mówi Tadeusz Górczyk, etatowy członek Zarządu Powiatu w Jaśle.

Zmodernizowany budynek jest całkowicie pozbawiony barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych ruchowo.

– Na Foluszu było zagospodarowane piętro, oczywiście była tam winda, ale to jest dodatkową uciążliwością. Tutaj wszystko jest na parterze. Na zewnątrz budynku jest niewielki podjazd, wewnątrz jest też jeden niewielki zjazd. Ten budynek jest znacznie bardziej przyjazny dla wszystkich rodzajów niepełnosprawności ruchowej. – podkreśla Górczyk.

Różnicę zauważa też wójt Augustyn. – Dawniej była tu szkoła rolnicza. Mamy taką o to sytuację, że z jednej strony szkoła przestała istnieć z braku uczniów, ponieważ w Polsce jest dramat demograficzny, a z drugiej strony powstało coś, co pod względem wartości jest bardzo cenne. Nie jakaś komercyjna rzecz tylko coś, co pomaga ludziom. Oczywiście, wymagało to dużych nakładów, ale widać różnicę jakościową. Owszem, trzeba było zaadoptować ten budynek do innej roli, ale wystrój i jakość jego wykończenia są naprawdę bardzo dobre. Drugim plusem jest położenie tego budynku tutaj. Ci wszyscy, którzy będą tutaj przyjeżdżać mają ciszę, zieleń i naprawdę dobre warunki.

Starosta Adam Kmiecik dorzuca: – Wszystkie prace zmierzały do tego, aby ten obiekt mógł być użytkowany przez osoby niepełnosprawne ruchowo. Wykonano wszystko co jest potrzebne do tego: wszelkiego rodzaju podjazdy, dostępy do łazienek i wejścia do sal.

A warunki wokół budynku pozwolą w przyszłości na organizowanie innowacyjnych zajęć na świeżym powietrzu. – Mamy wielkie plany, których jeszcze nie chcę zdradzać. Ale oprócz imprez integracyjnych i wyjazdów organizujemy imprezy na zewnątrz. Przy czym będziemy się starać o pozyskanie środków, aby doposażyć te pomieszczenia, aby uczestnicy mogli mieć lepszy komfort pracy tutaj. – zaznacza Małgorzata Łysik.

Dzisiaj uroczystego otwarcia placówki i jej poświęcenia dokonał ksiądz biskup Kazimierz Górny. – Jestem szereg razy przy poświęceniu Warsztatów Terapii Zajęciowej lub Środowiskowych Domów Samopomocy. Wszędzie widzę wielką radość tych, którzy przygotowali dom i tych, którzy do tego domu są zaproszeni. To jest zdumiewające. Nic tak nie raduje jak dobroć wobec ludzi biedniejszych. To jest przejaw naszego człowieczeństwa i przejaw naszego chrześcijaństwa. O tyle jesteśmy chrześcijanami, o ile pełnimy miłosierdzie. Błogosławiony Jan Paweł II wprost mówił, że miłosierdzie to jest chrześcijaństwo. Jak nie będzie miłosierdzia, nie będzie chrześcijaństwa. – powiedział ordynariusz Diecezji Rzeszowskiej.

Pracownikom Środowiskowego Domu Samopomocy i ich podopiecznym życzył, aby „poświęcony i otwarty dzisiaj obiekt stawał się prawdziwym domem dla tych, którzy być może we własnym domu rodzinnym nie doznają tej radości i życzliwości jaką tu otrzymują.”

Zwiększyć liczbę miejsc

Powiat jasielski wysłał już stosowną dokumentację do Wojewody Podkarpackiego o przyznanie dodatkowych miejsc dla uczestników Środowiskowego Domu Samopomocy w Nowym Żmigrodzie.

– W tym momencie są 22 miejsca. Wystąpiliśmy już z wnioskiem do Wojewody Podkarpackiego o zwiększenie tych miejsc do 35. Myślę, że jest to ośrodek, który docelowo jest w stanie pomieścić około 50 uczestników. – przyznaje starosta jasielski.

Więcej mieszkańców będzie mógł też przyjąć Dom Pomocy Społecznej w Foluszu.

– W miejscu, gdzie funkcjonował do tej pory Środowiskowy Dom Samopomocy, będzie przeprowadzony remont i będziemy się starać o co najmniej dziesięć dodatkowych miejsc dla mieszkańców. – mówi Karol Adamski, dyrektor DPS w Foluszu.

W planach jest też przeniesienie do budynku przy ulicy Gorlickiej siedziby Komisariatu Policji w Nowym Żmigrodzie. Obecnie trwają ustalenia pomiędzy władzami samorządowymi, a ścisłym kierownictwem Policji.

– Nie jest tajemnicą, że po zlikwidowaniu posterunków w Krempnej i Dębowcu zwiększono ilość funkcjonariuszy w Nowym Żmigrodzie. Te dotychczasowe pomieszczenia nie spełniają zapotrzebowania. Stąd też propozycja starosty, żeby zagospodarować pozostałą część byłej szkoły na pomieszczenia dla Policji. – wyjaśnia Tadeusz Górczyk.

Damian Palar
d.palar@terazjaslo.pl