Sołtysi powiatu jasielskiego od piętnastu lat wspólnie na rzecz rozwoju polskiej wsi

Stowarzyszenie Sołtysów Powiatu Jasielskiego świętuje jubileusz piętnastolecia istnienia. Powstała w 1998 roku z inicjatywy Stanisława Lawery z Tarnowca organizacja skupia dzisiaj przedstawicieli jednostek pomocniczych gmin, bez których lokalny samorząd miałby z pewnością trudności w prawidłowym wykonywaniu bieżących zadań. Rolę sołtysa dostrzegają też przedstawiciele wyższego szczebla władzy, którzy uhonorowali ich dokonania i trud włożony w rozwój polskiej wsi.

W przypadającą rocznicę piętnastolecia funkcjonowania stowarzyszenia skupiających sołtysów ze wszystkich gmin wiejskich powiatu jasielskiego decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyznano odznaki honorowe „Zasłużony dla rolnictwa”: Janowi Wędrychowiczowi, Janowi Kostrząbowi i Janowi Nowakowi.

Laureatów honorowała wicewojewoda podkarpacki Alicja Wosik.

– Chciałabym, korzystając z dzisiejszego jubileuszu, serdecznie podziękować wszystkim sołtysom, bo Wasza codzienna praca to tak na dobrą sprawę podstawa funkcjonowania polskiego samorządu. Często podkreślam, że Rada Sołecka i sołtysi to najniższy i w dużej mierze najważniejszy szczebel polskiego samorządu. Tak stary, jak stara jest ludzka wspólnota. Każda miejscowość miała swoją radę starszych i kogoś kto stał na jej czele i rozwiązywał najważniejsze problemy. Najważniejsze, bo dotyczące życia codziennego. Do dziś tradycja sołtysowania utrzymała się w naszym kraju i twierdzę, że żaden wójt, burmistrz, bo też kiedyś byłam samorządowcem, nie dałby sobie rady bez sprawnych sołtysów, sprawnych Rad Sołeckich. To Wy na co dzień monitorujecie, znacie sytuacje swojej miejscowości i przekazujecie te najważniejsze problemy codziennego życia do swojej Rady Gminy, Rady Miasta i Gminy i wspólnie z radnymi staracie się wspólnie te problemy rozwiązywać. – powiedziała.

Alicja Wosik w swoim przemówieniu wyróżniając rolę sołtysa w życiu współczesnej społeczności podkreśliła, że bez ich codziennej pracy i zaangażowania sołtysów nie funkcjonowałby samorząd lokalny. Przyznała również, że coraz więcej kobiet przejmuje się losami swoich „małych Ojczyzn”.

– Cieszę się, że wśród sołtysów jest coraz więcej kobiet. Nie wiem czy Państwo wiecie, ale to jest ten szczebel samorządu w Polsce, gdzie jest najwięcej kobiet. 30 procent polskich sołtysów to są kobiety. Jeśli porównamy: wśród burmistrzów jest 8 procent kobiet, a wśród starostów w województwie podkarpackim nie ma ani jednej kobiety. A więc im wyżej, tym gorzej. Ale myślę, że kobiety zaprawione w codziennej pracy, w rozwiązywaniu problemów „małych Ojczyzn” będą stopniowo nabierać doświadczenia i brały udział w pracy wyższych szczebli samorządu, z pożytkiem dla nas wszystkich. Jeśli połączymy zmysł organizacyjny i praktyczny kobiet z doświadczeniem mężczyzn, którzy są już wiele lat zaangażowani w pracę społeczną to myślę, że to będzie dla wspólnego dobra naszych małych, lokalnych Ojczyzn.

Wicewojewoda podkarpacki wręczyła okolicznościowe podziękowania „za aktywną działalność na rzecz społeczności lokalnej” na ręce sołtysów: Stanisławy Adamczyk, Jana Kuligi, Tadeusza Gajdy, Stanisława Słupka, Władysława Świątka, Dominika Rzońcy, Jana Raka, Jana Kostrząba, Jana Wędrychowicza, Stanisławy Nigborowicz, Marii Homlak, Haliny Dziadosz, Bronisława Niezgody, Romana Maziarza, Józefa Marchewki, Tadeusza Wolskiego, Józefa Żarnowskiego, Jana Muzyki, Stanisława Lawery, Jana Cichonia, Władysława Kmiecika, Józefa Feliksa oraz Stanisława Piwowarczyka.

– Cieszę się, że Polska wieś się z Waszą pomocą zmienia, że budują się świetlice wiejskie, remizy, że trwa termomodernizacja szkół. Oczywiście nieubłagany niż demograficzny sprawił, że z krajobrazu wielu miejscowości zniknęły szkoły, wszyscy musimy sprostać tym wyzwaniom dzisiejszych czasów. Nie jest to łatwe. Tym bardziej Wasza codzienna praca jest cenna. – dodała Alicja Wosik.

Z okazji jubileuszu najlepsze życzenia: dużo zdrowia, pomyślności, satysfakcji, zadowolenia z codziennego trudu niesionego na rzecz rozwoju lokalnych społeczności życzył sołtysom starosta jasielski Adam Kmiecik.

– Były takie czasy w dziejach naszego kraju, że samorządności praktycznie nie było na mapie Polski. Nie było samorządu wojewódzkiego, powiatowego, gminnego. To sołtys był tym jedyną namiastką samorządności, która wówczas funkcjonowała. – podkreślił podczas okolicznościowego przemówienia samorządowiec.

– To była jedyna funkcja, która pochodziła z demokratycznych wyborów i która reprezentowała lokalną społeczność. Zatem za ten łącznik pomiędzy tymi czasami, kiedy nie było samorządu innych szczebli, Wam serdecznie dziękuję. To Wy nieśliście ten sztandar samorządności wśród różnych zawirowań naszego kraju. Dzisiaj wielu dyskutuje na temat funkcji sołtysa jaka ona powinna być, czym tak naprawdę powinien zajmować się sołtys. Co byłoby, gdyby tego sołtysa nie było? Kto by tym ludziom starszym pomagał na wsi? Kto organizowałby życie społeczne? Kto tak naprawdę dbałby o to, aby wieś wyglądała jak należy i aby do tej wsi trafiały takie datki, jakie powinny trafiać? Dzisiaj rola sołtysa jest nieokreślona. Jest po trosze pracownikiem opieki społecznej, urzędnikiem gminnym, urzędnikiem ubezpieczeniowym, a co najważniejsze jest to funkcja społeczna. Za to bardzo serdecznie wszystkim Państwu dziękuję. – dodał starosta jasielski.

„W uznaniu za wieloletnią działalność społeczną i zaangażowanie w budowę lokalnej samorządności” okolicznościowe grawertony z rąk starosty jasielskiego Adama Kmiecika odebrali sołtysi-rekordziści, sprawujący swoją funkcję od siedmiu kadencji: Stanisław Piwowarczyk z Desznicy (gmina Nowy Żmigród), Władysław Świątek z Czekaja (gmina Osiek Jasielski) oraz Józef Feliks z Bierówki (gmina Jasło).

Listy gratulacyjne od władz powiatu jasielskiego otrzymali: Władysław Świątek (Czekaj, gmina Osiek Jasielski), Stanisław Piwowarczyk (Desznica, gmina Nowy Żmigród), Józef Feliks (Bierówka, gmina Jasło), Stanisław Słupek (Łubno Szlacheckie, gmina Tarnowiec), Bronisław Niezgoda (Ujazd, gmina Brzyska), Roman Maziarz (Bieździadka, gmina Kołaczyce), Tadeusz Gancarski (Krajowice, gmina Kołaczyce), Dominik Rzońca (Duląbka, gmina Dębowiec), Józef Marchewka (Gorzyce, gmina Nowy Żmigród), Tadeusz Wolski (Kowalowy, gmina Jasło), Tadeusz Źrebiec (Kąty, gmina Nowy Żmigród), Józef Żarnowski (Myscowa, gmina Krempna), Jan Muzyka (Umieszcz, gmina Tarnowiec), Stanisław Lawera (Tarnowiec), Jan Cichoń (Siedliska Sławęcińskie, gmina Skołyszyn), Tadeusz Gajda (Brzyska), Jan Wędrychowicz (Siepietnica, gmina Skołyszyn), Władysław Kmiecik (Grabanina, gmina Nowy Żmigród), Stanisława Nigborowicz (Święcany, gmina Skołyszyn), Halina Dziadosz (Polany, gmina Krempna).

Czytamy w nim m.in.: „Sołtys to obecnie bardzo ważna i odpowiedzialna funkcja społeczna na terenie gmin wiejskich, sprawują ją osoby będące najbliżej mieszkańców i doskonale rozumiejące lokalne problemy. To dbanie o dobro lokalnej społeczności we wszystkich dziedzinach życia, troska wyrażająca się podejmowaniem i skutecznym realizowaniem działań i inicjatyw służących rozwojowi wsi, co sprzyja także budowaniu społeczności Powiatu Jasielskiego. Mam głębokie przekonanie, że osoba pełniąca funkcję Sołtysa cieszy się zaufaniem i poważaniem.”

Rangę sołtysa we współczesnej strukturze samorządności lokalnej podkreślali parlamentarzyści: poseł na Sejm RP Bogdan Rzońca oraz Senator RP Alicja Zając, która powiedziała:

– Obecność przedstawicieli różnych urzędów świadczy o tym, że bardzo wysoko sobie cenimy Państwa pracę. Tak się składa, że mimo że urodziłam się w mieście, często mówię, że wychowała mnie Polska wieś, niedaleka Czermna. Dzisiaj niestety z przykrością powiem nie w powiecie jasielskim tylko tarnowskim, gdzie sołtysem był mój dziadek. Ten trud, który w tamtych czasach ponosił jako rolnik i również wkład pracy w działalność społeczną chyba zostały przekazane następnym pokoleniom. Dlatego, że w mojej rodzinie zarówno mój brat, jak i ja nie pracowaliśmy zawodowo, poświęcając się pracy społecznej przez wiele ostatnich lat. Moja praca w samorządzie powiatu jasielskiego to był piękny czas, kiedy miałam zaszczyt i przyjemność poznać większość sołtysów.

Pani senator dodała, że szczególnie ceni sobie panie sołtys, które „oprócz tego, że prowadzą gospodarstwo domowe, muszą nadskakiwać swoim małżonkom, dzieciom jak to jest w zwyczaju podkarpackiej kobiety, wykonują tą trudną pracę społeczną”. Wszystkim obecnym na spotkaniu jubileuszowym kobietom rządzącym miejscowościami powiatu jasielskiego wręczyła drobne upominki w postaci kosmetyków.

Poseł Bogdan Rzońca: – Ranga sołtysa dzisiaj jest podniesiona dosyć wysoko, aczkolwiek z różnego rodzaju postulatów, które docierają do posłów wynika, że jest jeszcze wiele do zrobienia. Każdy polityk ma to na względzie, żeby pogodzić różnego rodzaju sytuacje, które usprawniłyby działanie na rzecz lokalnej Polski. Serdecznie gratuluję obecnym i byłym sołtysom, wszystkim tym, którzy startowali, a nie zostali sołtysami, bo to też ważny akt, żeby było w kim wybierać. Tego przez wiele lat w Polsce brakowało. Dziś możemy pięknie się różnić, dyskutować, konkurować. A później, jak już wygramy, powinniśmy jak najlepiej pracować dla naszych pięknych wiosek powiatu jasielskiego i Podkarpacia.

Życzenia dostojnemu Jubilatowi złożyli również: wicestarosta jasielski Franciszek Miśkowicz (w imieniu wiceprzewodniczącego Sejmiku Województwa Podkarpackiego dra Dariusza Sobieraja), dyrektor Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Rzeszowie Marek Ordyczyński, przewodniczący Rady Powiatowej Podkarpackiej Izby Rolniczej Piotr Suski (w imieniu prezesa Zarządu Podkarpackiej Izby Rolniczej w Boguchwale Stanisława Bartmana), burmistrz Jasła Andrzej Czernecki, burmistrz miasta i gminy Kołaczyce Małgorzata Salacha, były poseł na Sejm RP Marian Daszyk oraz wójt gminy Nowy Żmigród Krzysztof Augustyn.

– Każdy z nas pełnimy służbę publiczną. Jest to naprawdę bardzo ciężka praca. Zwykle przybijają nas te rzeczy, które nam nie wychodzą. One nie pozwalają nam spać. Natomiast te, które nam się udają, są przez nas gdzieś odpychane. Mam nadzieję, że wszyscy z Państwa mają poczucie, że wielu ludzi jest wdzięcznych każdemu z nas za tę pracę. Proszę się nie przejmować tym, że są tacy, którzy ciągle narzekają. Życzę Wam satysfakcji z pracy, wszelkiej pomyślności i błogosławieństwa Bożego. – powiedział wójt gminy Nowy Żmigród, na terenie której odbyło się jubileuszowe spotkanie sołtysów.

Stowarzyszenie Sołtysów Powiatu Jasielskiego funkcjonuje od 1998 roku, a powstało z inicjatywy sołtysa wsi Tarnowiec Stanisława Lawery, który został wybrany pierwszym prezesem organizacji.

– Stowarzyszenie zostało utworzone po to, żeby przywrócić dawną władzę sołtysa. Jak obserwujemy w przebiegu lat jednostka pomocnicza, czyli sołectwo i sołtys, traktowani są coraz bardziej źle pod względem pozyskiwania środków, jak również możliwości decydowania o różnych sprawach wiejskich. W tym celu jako stowarzyszenie skierowaliśmy do parlamentarzystów propozycje zmian do ustawy o samorządzie gminnym. Byłyby to sprawy dosyć istotne dla sołtysów, nie powodujące jakiegoś uszczerbku dla gmin. Jednak od paru lat żadna z tych spraw nie została załatwiona. Zgodnie z powiedzeniem: „pukajcie, a będzie Wam otworzone”, staramy się w dalszym ciągu lobbować na rzecz zwiększenia uprawnień sołtysa i sołectw. – wspomina.

Spotkanie jubileuszowe Stowarzyszenia Sołtysów Powiatu Jasielskiego odbyło się w sobotę (11.05) w Gminnym Ośrodku Kultury w Nowym Żmigrodzie, którego gospodarzem jest Jerzy Dębiec.

WAŻNE DATY:

1996 – z inicjatywy sołtysa wsi Strachocina Mariana Daszyka utworzono Stowarzyszenie Sołtysów Gminy Sanok, które dało bodziec innym organizacjom skupiającym sołtysów na terenie obecnego województwa podkarpackiego
1996 – utworzono Stowarzyszenie Sołtysów Województwa Rzeszowskiego
1996 – utworzono Stowarzyszenie Sołtysów Gminy Tarnowiec, którego inicjatorami byli sołtys Tarnowca Stanisław Lawera oraz sołtys Łubna Szlacheckiego Stanisław Słupek
1998 – z inicjatywy Stanisława Lawery utworzono Stowarzyszenie Sołtysów Powiatu Jasielskiego. Podczas spotkania założycielskiego w dniu 8 września zostaje pierwszym prezesem organizacji. Na wiceprezesów powołano: Stanisława Kurowskiego z Dąbrówki w gminie Brzyska i Tadeusza Źrebca z Kątów w gminie Nowy Żmigród.
1998 – pierwszym poważnym przedsięwzięciem nowo powołanego Stowarzyszenia była organizacja Krajowego Zjazdu Sołtysów na ziemi jasielskiej. W jego organizację włączyli się ówcześni: marszałek województwa Bogdan Rzońca, burmistrz Jasła Andrzej Czernecki i starosta jasielski Marian Gancarz
1999 – zjazd powiatowy w Błażkowej, na którym uchwalono statut Stowarzyszenia.
2000 – w miejscowości Kąty odbyło się zebranie założycielskie Stowarzyszenia Sołtysów Województwa Podkarpackiego, którego prezesem został Stanisław Lawera z Tarnowca.
2001 – Stanisław Lawera składa rezygnację z funkcji prezesa Stowarzyszenia Sołtysów Powiatu Jasielskiego. W jego miejsce powołano Tadeusza Źrebca z Kątów. Spotkanie odbyło się na terenie gminy Skołyszyn miejscowości Kunowa 28 stycznia.
2001 – 21 lipca w Krempnej odbył się zjazd powiatowy sołtysów.
2008 – 30 maja w Dębowcu odbył się zjazd powiatowy sołtysów, na którym wybrano nowy zarząd Stowarzyszenia: prezesem wybrano Dominika Rzońcę z gminy Dębowiec. Do zarządu powołano: Ryszarda Bębna z gminy Nowy Żmigród, Piotra Madeja z gminy Brzyska, Jana Raka z gminy Skołyszyn, Danielę Baraniewicz z gminy Dębowiec, Józefa Mroczkę z gminy Osiek Jasielski, Józefa Feliksa z gminy Jasło, Tadeusza Gancarskiego z gminy Kołaczyce, Stanisława Słupka z gminy Tarnowiec, Jana Kostrząba z gminy Krempna.
2008 – 22 listopada w Osieku Jasielskim odbył się zjazd powiatowy.
2009 – 11 lutego w Kołaczycach odbył się zjazd powiatowy. Ze względu na rezygnację Dominika Rzońcy odbyły się wybory nowego prezesa, którym została Daniela Baraniewicz, sołtys wsi Folusz w gminie Dębowiec. Ponadto sołtysi powiatu jasielskiego przyjęli apel do parlamentarzystów o przyspieszenie prac nad budową zbiornika wodnego Kąty-Myscowa.
2010 – 16 października w Wolicy odbył się zjazd powiatowy.
2011 – 18 czerwca w Makowiskach odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Stowarzyszenia, podczas którego wybrano nowe władze. Prezesem na kolejną kadencję została Daniela Baraniewicz. Wiceprezesami: Stanisław Słupek i Józef Feliks. Sekretarzem Józef Feliks, skarbnikiem: Wiesław Tutro, a członkami Zarządu: Jan Kostrząb, Andrzej Gajda, Jan Rak, Janusz Darasz, Władysław Świątek.
2011 – Stowarzyszenie było organizatorem konferencji klimatycznej w Foluszu.
2012 – 21 lipca w Skołyszynie odbył się zjazd powiatowy.

W czerwcu (14-15) województwo podkarpackie będzie gospodarzem Krajowego Zjazdu Sołtysów, który odbędzie się w Polańczyku. Na początku lipca w gminie Brzyska zaplanowano zjazd powiatowy sołtysów powiatu jasielskiego, a na wrzesień – pielgrzymkę środowisk wiejskich do Sanktuarium Matki Bożej Zawierzenia w Tarnowcu.

Damian Palar
d.palar@terazjaslo.pl