Strażacy chcą upamiętnić postać założyciela zawodowej jednostki w Jaśle

Pamiątkowym pomnikiem wzniesionym przed budynkiem Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Jaśle strażacy chcą uczcić pamięć założyciela zawodowej jednostki straży pożarnej w naszym mieście i jej pierwszego naczelnika Romualda Palcha. W tym roku mijają 142 lata od tamtych wydarzeń.

W tym celu powołano Społeczny Komitet Budowy Pomnika Romualda Palcha. Tworzą go nie tylko przedstawiciele miejscowej komendy straży pożarnej, ale także lokalni samorządowcy na czele ze starostą jasielskim Adamem Kmiecikiem i burmistrzem Jasła Andrzejem Czerneckim. Na jego czele stanął zastępca Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Jaśle mł. bryg. Bogdan Ziemba.

– Interesując się historią naszej jednostki natrafiłem na nazwisko Romualda Palcha. Jest to założyciel i pierwszy naczelnik straży pożarnej w Jaśle. To znamienita postać. Wczytując się w historię tego człowieka doszedłem do wniosku, że zasługuje on na uwiecznienie swojej osoby. Powołaliśmy społeczny komitet, którego skład jest szeroki. – mówi.

Dzięki współpracy ze śp. Karolem Głową i Fundacją im. Stefanii Woytowicz, w 2008 roku podczas pleneru rzeźbiarskiego pod hasłem „Podkarpackie impresje” w Kotani powstał model popiersia w gipsie prezentujący wizerunek Romualda Palcha. Jego autorem jest Agnieszka Tuleja, absolwentka Instytutu Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego na kierunku Edukacja Artystyczna. Nad całością czuwała prof. Maria Siuta-Górecka.

Do odwzorowania wizerunku Palcha posłużyły zachowane do dnia dzisiejszego unikatowe zdjęcia.

Pomnik ma przybrać formę cokołu zwieńczonego gotowym popiersiem. Według zamysłów stanie na klombie przed głównym wejściem do komendy przy ulicy Mickiewicza. Zgodę na jego wzniesienie wyraziła już Rada Miejska Jasła. Opiekę nad monumentem przypominającym o prawie półtora wiecznej historii zawodowego pożarnictwa w naszym mieście będzie sprawować Państwowa Straż Pożarna.

Nie jest jeszcze znana dokładna data jego uroczystego odsłonięcia. – Chcielibyśmy, żeby to było w roku bieżącym. Natomiast, czy się uda? Jest jeszcze wiele bieżących spraw, które są niezapięte. Trudno nam na chwilę obecną powiedzieć czy to się uda w tym roku. Mam nadzieję, że tak. – przyznaje Bogdan Ziemba.

Okoliczności sprzyjających może być kilka. Na przykład coroczne obchody Dnia Strażaka, przypadające na miesiąc maj. W maju, a dokładnie 21, minie 172 rocznica urodzin Romualda Palcha, a 6 października 94 rocznica jego śmierci. Z kolei w przyszłym roku minie dwadzieścia lat od wręczenia sztandaru dla Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej działającej przy Państwowej Straży Pożarnej w Jaśle.

O tyle, o ile postać założyciela straży pożarnej jest, albo powinna być dobrze znana funkcjonariuszom spod znaku świętego Floriana to niewielu mieszkańców Jasła wie jak bardzo ten społecznik przyczynił się do rozwoju naszego miasta.

Był radnym Rady Miejskiej, później wiceburmistrzem naszego miasta oraz posłem do sejmu krajowego we Lwowie. Pełnił m.in. funkcję prezesa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, dyrektora Miejskiej Kasy Oszczędności i Towarzystwa Zaliczkowego oraz delegata Rady Miejskiej do Komitetu Obchodu Rocznicy Mickiewiczowskiej w Jaśle. Z wykształcenia magister farmacji. Jego rodzinną aptekę przy ulicy Rynek wynajmował m.in. Ignacy Łukasiewicz.
Został pochowany na cmentarzu komunalnym przy ulicy Zielonej, po lewej stronie przy głównej alejce wejściowej. W ubiegłym roku udało się odrestaurować zabytkowy pomnik na jego nagrobku. Prace sfinansowano w dużej mierze z datków przekazanych przez mieszkańców Jasła oraz gości odwiedzających nekropolię w dniu 1 i 2 listopada 2012 roku podczas kwesty prowadzonej przez Społeczny Komitet Ochrony i Renowacji Zabytków Starego Cmentarza przy ul. Zielonej w Jaśle. Dotację na ten cel przekazał również Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków oraz Urząd Miasta w Jaśle.

Za zasługi położone w rozwój miasta, w 1899 roku nadano mu tytuł „Honorowego Obywatela Miasta Jasła”.

– Postać Romualda Palcha jest Jaślanom nieznana. Ja się przyznaję sam, że kompletnie tej postaci nie znałem i postanowiłem, żeby zarazić pomysłem budowy pomnika całą grupę znanych Jaślan, aby dać szansę społeczeństwu, by oni mogli zobaczyć tą postać. – dodaje Bogdan Ziemba.

POSŁUCHAJ NASZEJ ROZMOWY:

Damian Palar
d.palar@terazjaslo.pl