Piętnaście lat Związku, sto pięćdziesiąt lat pożarnictwa

Zarząd Oddziału Powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej w Jaśle obchodzi właśnie jubileusz piętnastolecia funkcjonowania. Organizację skupiającą jednostki ochotniczych straży pożarnych z terenu powiatu jasielskiego, w szeregach których działa dzisiaj blisko cztery i pół tysiąca działaczy, powołano do życia w celu niesienia bezinteresownej pomocy ludziom i służeniu Ojczyźnie oraz reprezentowania interesów poszczególnych organizacji.

Choć w obecnej strukturze administracyjnej kraju organizacja ta działa prężnie od piętnastu lat to zalążki pożarnictwa na ziemi jasielskiej datuje się na blisko półtora wieku wstecz. Pierwsza jednostka ochotniczej straży pożarnej zostaje powołana do życia w 1872 roku w Jaśle. Kolejne powstają w: Załężu (1875), Nowym Żmigrodzie i Skołyszynie (1884) Kołaczycach (1885) Dębowcu (1887) Osieku Jasielskim (1880) Sławęcinie i Warzycach (1899).

– Straże Pożarne krzewiły w społeczeństwie patriotyzm, krzewiły kulturę, w miastach i wsiach, gdzie zakładano teatry, orkiestry i fundowano sztandary, ze swym patronem Św. Florianem, a dzień 4 maja stał się z czasem świętym strażackim. – podkreśla Stanisław Święch, prezes Zarządu Oddziału Powiatowego ZOSP RP w Jaśle. – W walce o odzyskanie niepodległości zaowocowała w całej pełni działalność wychowawcza, społeczno-polityczna i patriotyczna straży pożarnych w końcowym etapie I wojny światowej. Nawiązana była bliska współpraca z organizacjami niepodległościowymi i patriotycznym, a szczególnie z Polską Organizacją Wojskową.

Tuż po odzyskaniu przez Polskę Niepodległości, powstają pierwsze związki pożarnicze. Ich struktura organizacyjna jest dopasowywana do zmieniającego się na przestrzeni lat podziału administracyjnego państwa. Pod obecną nazwą Zarząd Oddziału Powiatowego funkcjonuje od 12 grudnia 1998 roku. Jego pierwszym prezesem wybrano druha Franciszka Labuta – pełnomocnika Zarządu Wojewódzkiego Związku OSP, do spraw utworzenia Zarządów Powiatowych ZOSP RP na powiat jasielski.

W skład tymczasowego Zarządu weszli wówczas, obok niego: Tadeusz Kiełbasa i bryg. Ryszard Rutyna jako wiceprezesi, Stanisław Bochnia jako Sekretarz, Czesław Leosz jako Skarbnik, Stanisław Hap i Stanisław Madej jako członkowie Prezydium. Przewodniczącym powiatowej komisji rewizyjnej został Stanisław Święch, zastępcą Jan Szczepanik, a członkami komisji Andrzej Smyka, Stanisław Gołosiński i Józef Skiba.

– Nowy Zarząd podejmuje pracę, już w dniu 8 stycznia 1999 r. powołując trzy komisje: komisje odznaczeń, komisję historyczną, komisję statutowo-organizacyjną. Zarząd podejmuje decyzję, odnośnie lokum Zarządu Powiatowego w Komendzie Rejonowej Straży Pożarnych, gdzie odbywa swe posiedzenia plenarne i posiedzenia prezydium. Podejmuje bezpośrednią współpracę z Zarządami Gminnymi i Zarządem Miejskim Związku OSP, oraz z Komendą Powiatową PSP w Jaśle. Prezydium Zarządu Powiatowego Związku OSP RP, ustala opiekunów do bezpośredniej współpracy z poszczególnymi Zarządami Gminnymi i Zarządem Miejskim. Mimo trudności organizacyjnych, braku obsługi biurowej, środków finansowych, zarząd stara się rozwiązać te problemy. Pod koniec roku 1998 na terenie powiatu działało 114 jednostek OSP w 11 gminach – po odłączeniu gmin Biecz i Lipinki, w których zrzeszonych było 2652 członków. – wspomina Stanisław Święch.

Najdłużej kadencję prezesa pełnił śp. Franciszek Labut, zasłużony działacz Związku OSP województwa podkarpackiego, który zmarł 7 grudnia 2009 roku. Tymczasowo obowiązki po nim przejął dotychczasowy wiceprezes Tadeusz Kiełbasa.

12 listopada 2011 roku w Nowym Żmigrodzie odbył się III Zjazd Oddziału Powiatowego, podczas którego ukonstytuowały się obecne władze organizacji. W skład prezydium powołano: Stanisława Święcha (Prezes), Dominika Rzońcę, Adama Rozmusa, Marcina Makarę (Wiceprezesi), Sławomira Madejczyka (Sekretarz), Marka Myśliwca (Skarbnik) oraz Wiesława Latoszka, Wiktora Barańskiego i Zdzisława Gołębiowskiego. Do powiatowej komisji rewizyjnej wybrano: Józefa Macka (Przewodniczący), Kazimierza Janigę (Zastępca), Renatę Stelmach (sekretarz), Tadeusza Figlusa i Jana Pietrusia.

Powiat jasielski w strukturach Zarządu Oddziału Wojewódzkiego reprezentują: Stanisław Święch i Dominik Rzońca. Prezes z Jasła został również delegatem na XIII Zjazd Krajowy Związku.

Wśród wielu osiągnięć minionego piętnastolecia nie można pominąć m.in. pozyskania lokum w siedzibie Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Jaśle, gdzie odbywa swe posiedzenia plenarne i posiedzenia prezydium; podjęcia decyzji o corocznych spotkaniach strażaków w dębowieckim Sanktuarium Matki Bożej Saletyńskiej z okazji Dnia Strażaka (2002 rok); nadaniu sztandaru Zarządowi (2003 rok); opracowania kilkanaście monografii opisujących historie jednostek OSP, w tym kalendarium Oddziału Powiatowego przez zasłużonego działacza Związku druha Czesława Leosza; organizację finału powiatowego Ogólnopolskiego Turnieju „Młodzież zapobiega pożarom” czy nawiązania współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego oraz innymi podmiotami współpracującymi na rzecz poprawy bezpieczeństwa lokalnej społeczności.

– Na przestrzeni ostatnich piętnastu lat w naszych jednostkach OSP wydarzyło się wiele dobrych rzeczy. Zarząd Oddziału Powiatowego reprezentował interesy jednostek OSP oraz propagował i realizował cele określone w statucie. Był kontynuatorem chlubnych tradycji ruchu strażackiego wyrażających się w niesieniu bezinteresownej pomocy ludziom i służeniu Ojczyźnie. – podkreśla Stanisław Święch.

Obecnie na terenie powiatu jasielskiego funkcjonuje 98 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych, które skupiają w swoich szeregach 4404 członków. W ich strukturach działa 37 młodzieżowych drużyn pożarniczych oraz 7 kobiecych drużyn pożarniczych. Szesnaście jednostek jest włączonych do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, stanowiąc filar dla podejmowanych akcji ratowniczo-gaśniczych przez jednostkę zawodową z Jasła.

We wszystkich utworzono tzw. jednostki operacyjno-techniczne, mające do dyspozycji 129 samochodów ratowniczo-gaśniczych i samochodów specjalnych, 65 aparatów ochrony dróg oddechowych, 13 zestawów ratowniczych OSP R1 z tlenoterapią i 14 bez tlenoterapii oraz atestowane umundurowania bojowe.

– Chcąc spełniać coraz to większe wymagania, jakie stawia się przed nami, jednostki systematycznie pozyskiwały nowy sprzęt, wymieniały samochody na nowe lub karosowały pozyskane, wymieniały umundurowanie moro na typu USP. Oprócz tego wiele jednostek w ramach obchodów jubileuszy otrzymało nowe sztandary, organizowaliśmy zawody gminne i powiatowe, turnieje wiedzy pożarniczej. – wylicza prezes.

Działania te nie miałyby racji bytu bez zaangażowania środków finansowych przekazywanych przez miejscowe samorządy.

– W powiecie jasielskim odbywa się to bardzo regularnie. Władza samorządowa podchodzi bardzo serio, w zdecydowanej większości gmin, do tych tematów. Dziękuję Wam za to, że kładziecie nacisk na działalność ochrony przeciwpożarowej, a co za tym idzie na bezpieczeństwo Waszych miast i gmin. Również swój udział w tym sukcesie ma Zarząd Powiatowy. Czyni starania o to, żeby ściągnąć jak najwięcej środków finansowych. Wiadomo, że dzisiejsze nabywanie samochodów czy sprzętu łączy się z kilku źródeł finansowania. Jeżeli wszystkie ogniwa dobrze współpracują to idzie dużo zrobić czego przykładem jest powiat. – powiedział Tadeusz Sieniawski, członek Prezydium Zarządu Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP w Rzeszowie.

Samorządy rokrocznie zabezpieczają we własnych budżetach odpowiednią pulę pieniędzy na zadania związane z ochroną przeciwpożarową, jakie nakłada na nie obowiązująca ustawa.

W ostatnich siedmiu latach z życzliwością podeszły też do projektów składanych do Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013, zabezpieczając wkład własny do zakupu fabrycznie nowych samochodów, wymiany specjalistycznego sprzętu czy modernizacji istniejących lub dokończenie budowy remiz.

– To od uchwał radnych zależy czy będziemy dobrze przygotowani. Myślę, że na przestrzeni tych ostatnich nastu lat na terenie naszego powiatu życie pokazało, że wszędzie ta współpraca jest na bardzo dobrym poziomie. Pewnie zawsze by się chciało więcej, taka jest natura ludzka, ale myślę, że wójtowie zawsze starają się, aby środki finansowe, o które prosimy, żeby one do nas trafiały. Jest dużo do zrobienia i myślę, że przed nami jeszcze dużo starań i próśb, aby samorządowcy nam pomagali. Patrząc na to, co było dotychczas, na ich życzliwość mam nadzieję, że w najbliższych latach również będziemy cieszyć się z nowego sprzętu w poszczególnych jednostkach. – przyznał st. bryg. Wiesław Latoszek, Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Jaśle.

Świętowali piętnastolecie

W Skołyszynie, z okazji kryształowego jubileuszu Związku, zorganizowano dzisiaj okolicznościowe spotkanie, podczas którego podziękowano przedstawicielom samorządów gminnych za wspieranie strażackich przedsięwzięć.

Wśród gości zaproszonych na jubileusz znaleźli się m.in. zastępca Podkarpackiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Rzeszowie st. bryg. Jan Ziobro, członek Prezydium ZOW ZOSP RP w Rzeszowie Tadeusz Sieniawski, komendanci i funkcjonariusze Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Jaśle, kapelan strażaków powiatu jasielskiego ks. Tadeusz Wawryszko, burmistrzowie Jasła oraz Kołaczyc Andrzej Czernecki i Małgorzata Salacha, wójtowie gmin – Brzyska Rafał Papciak, Jasło Stanisław Pankiewicz, Skołyszyn Zenon Szura, Krempna Kazimierz Miśkowicz, Nowy Żmigród Krzysztof Augustyn, Tarnowiec Bogusław Wójcik i Dębowiec Zbigniew Staniszewski, starosta jasielski Adam Kmiecik wraz z przewodniczącym Rady Powiatu w Jaśle Bogusławem Kręciszem oraz prezes Jasielskiego Klubu Motorowego i Ratownictwa Drogowego Józef Biernacki.

Wiceszef podkarpackiego garnizonu straży pożarnej podkreślił w swoim wystąpieniu, że mimo pojawiających się możliwości finansowych doposażenia jednostek, zmianami w administracji samorządowej, czy wyszkoleniem umiejętności zawsze najważniejszym punktem odniesienia będzie człowiek. Ten, chętny do niesienia bezinteresownie pomocy drugiemu.

– W związku z tym jubileuszem, może małym, ale w perspektywie trwania tej organizacji w systemie bezpieczeństwa państwa pragnąłbym przekazać życzenia, aby tego człowieka nigdy nie brakło. Tego człowieka, który codziennie będzie gotowy nieść pomoc, spełniając te kryteria, które co chwilę zmieniają się, bo dzisiaj żeby uczestniczyć w działaniach ratowniczych trzeba mieć wyszkolenie, umundurowanie, wiek, ubezpieczenie. Aby państwo potrafiło tak pomóc temu człowiekowi, jeszcze chętnemu, żeby mógł te swoje powołanie realizować. Z tym jest coraz trudniej. Jeszcze 15-lat były 102 jednostki, dzisiaj mamy 98. Sprzętu brakło? Nie! Okazało się, że można jakiś program napisać i się zdobędzie sprzęt, który będzie lepszy lub gorszy. Szkolenie znajdzie się. Ale jak braknie ludzi to nic. To parafia przestanie istnieć, to i straż pożarna przestanie istnieć. Czeka nas teraz ogromna rola edukacyjna w społeczeństwie. To społeczeństwo, które codziennie używa telefonu jako narzędzia ratowniczego, codziennie wykręcając numer 112 czy 998 wie, że istnieją takie jednostki jak ochotnicze straże pożarne. Ale to samo społeczeństwo w wielu przypadkach przeszkadza, neguje, fałszywie ocenia. Żeby ono mogło zrozumieć jacy są strażacy. Dlatego, żebyśmy potrafili zrozumieć jako społeczeństwo, żebyśmy potrafili pokazać, że nie robimy tego dla siebie, może dla własnej satysfakcji, że spełniłem się jako strażak. Generalnie służymy drugiemu człowiekowi. – powiedział st. bryg. Jan Ziobro.

Druh Tadeusz Sieniawski podkreślił, że powiat jasielski tuż po powiatach rzeszowskim i mieleckim ma najlepiej rozwinięte struktury ochotniczego pożarnictwa w województwie podkarpackim.

– Z działaczami z terenu Jasielszczyzny współpracuję już trzydzieści lat. Może nie jest to długi okres, ale na tyle długi, żeby poznać Waszą mentalność, Wasze serce, Wasz zapał do pracy i działalności społecznej na niwie ochrony przeciwpożarowej. Dziękuję Wam szczególnie za miłą atmosferę, która towarzyszy zarówno w jednostkach OSP na samym dole, gdzie jest front naszych działań, jak i przez ogniwa gminne, skupiając się na powiatowym. Wszystkie moje obecności na Waszym terenie bardzo mile wspominam. Świadczy o tym moja obecność. Na przestrzeni ponad stu lat ostatni okres tych piętnastu lat, na który akcentujemy naszą obecność, jest bardzo niewielki. Niemniej jednak, patrząc realnie i praktycznie, w tym czasie odbył się szalony postęp cywilizacyjny. Zarówno w umundurowaniu, wyszkoleniu, wyposażeniu jak i spektrum działania ochotniczego pożarnictwa. Mamy czym się szczycić i co mile wspominać. – przyznał w swoim wystąpieniu.

Zasugerował też Zarządowi powołanie w swoich szeregach kronikarza, który dokumentowałby wszelkie podejmowane przez organizację działania.

Z kolei starosta jasielski wystąpił dzisiaj w podwójnej roli: jako gospodarz regionu oraz członek Zarządu Oddziału Powiatowego trzeciej kadencji.

– Myślę, że nie będzie nadużyciem z mojej strony, jeśli podsumuje krótko słowami, że nie ma w historii Polski drugiego takiego związku, który tak mocno wpisałby się w budowę struktur naszego państwa, w budowę związków pomiędzy społecznością lokalną, jak też budowę systemu bezpieczeństwa życia naszych mieszkańców. Dzisiaj mówimy o jubileuszu piętnastolecia, ale tak naprawdę myślimy o półtorawieczu. Myślę, że każdy z nas wśród dat i nazwisk dostrzega również tysiące akcji ratunkowych, mniej czy bardziej bezpiecznych, dostrzega również tysiące a może i miliony inicjatyw społecznych, z których powstawały bardzo duże rzeczy. Wiele inicjatyw było podejmowanych spontanicznie, z wielkim sercem i tylko dlatego się udawały. Tam, gdzie niejednokrotnie organy państwa nie dawały rady pewnych rzeczy przeprowadzić, tam strażacy stali na wysokości zadania. Mimo że na początku pewne inicjatywy wydawały się nie możliwe, był odniesiony sukces. Za to należy dziękować i gratulować. – powiedział Adam Kmiecik.

Działaczom Związku oraz druhnom i druhom jednostek ochotniczych straży pożarnych życzył tradycyjnych „tylu samo powrotów, co wyjazdów”. – Aby każdy nasz wyjazd kończył się sukcesem zarówno w niesieniu pomocy tym, którzy tej pomocy potrzebują, ale również naszym sukcesem jako Związku. Komendant wojewódzki powiedział, że dzisiaj, aby nieść pomoc, trzeba mieć umundurowanie, sprzęt, odpowiednie przeszkolenie. Ja pozwolę sobie powiedzieć, że przede wszystkim trzeba mieć serce gotowe do niesienia pomocy. Tego serca życzę nam wszystkim.

Burmistrz Jasła Andrzej Czernecki przekazał na ręce prezesa Stanisława Święcha wizerunek patrona miasta świętego Antoniego oraz okolicznościowy list.

– Chciałem bardzo podziękować za tą współpracę, którą mam zaszczyt z Wami mieć. Pamiętam pierwszą powódź w Jaśle w 1997 roku jak byłem burmistrzem. Wtedy Wasze ogromne serce się przejawiło. OSP z Hankówki działało z wielkim zaangażowaniem, ale w swoich gumowcach i bez odpowiedniego sprzętu. To był obraz pierwszego kontaktu z ochotniczymi strażami pożarnymi na terenie Jasła. Teraz ten obraz zmienił się radykalnie, jeśli chodzi o wyposażenie w sprzęt. Natomiast jeśli chodzi o to zaangażowanie, ono jest niezmiennie wielkie. To jest powód do ogromnej satysfakcji. Ci młodzi ludzie, którzy przychodzą jeszcze jako osoby niepełnoletnie, są w odpowiedni sposób wychowywane. Później wyrastają na wspaniałych strażaków, którzy z wielkim zaangażowaniem profesjonalnie włączają się w szereg trudnych akcji. – powiedział samorządowiec.

W imieniu funkcjonariuszy i pracowników cywilnych Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Jaśle życzenia dla obchodzącego jubileusz piętnastolecia Związku OSP RP złożył komendant Wiesław Latoszek.

– Myślę, że na przestrzeni tych piętnastu lat można doskonale zobaczyć jak w tym stosunkowo krótkim czasie zmieniło się to jak wyglądają nasi druhowie strażacy, jak są przygotowani do szerokiego zakresu działań, jakim profesjonalnym sprzętem dysponują, ile nowych samochodów zostało skarosowanych i zakupionych w ostatnich latach, ile sprzętu specjalistycznego jest w jednostkach. To obrazuje, że okres piętnastu lat na pewno nie został zmarnowany. Jest to zasługa wielu ludzi, ale przede wszystkim strażaków, którzy zawsze pokazywali swoją chęć, zaangażowanie, dyspozycyjność do tego, że kiedy ktoś potrzebujący pomocy wzywa jej, byli gotowi ją nieść. Trzeba podkreślić, że jest to zasługa całej armii strażaków ochotników. – powiedział.

Komendant skierował również miłe słowa pod adresem druhów-ochotników, że „w zdecydowanej większości zdarzeń bez Waszej pomocy mielibyśmy mocno utrudnione zadania i nasza pomoc mogłaby być czasami mniej skuteczna, a na pewno trwająca zdecydowanie dużej”.

Spotkaniu towarzyszył występ jasełkowy w wykonaniu uczniów klasy drugiej ze Szkoły Podstawowej w Skołyszynie.

Zainteresowanych bieżącą działalnością Zarządu Oddziału Powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Jaśle odsyłam na oficjalną stronę internetową: www.zop-jaslo.osp.org.pl.

„Bogu na chwałę, ludziom na pożytek!”.

POSŁUCHAJ NASZEJ RELACJI:

FOTOGALERIA: „15-lecie ZOP ZOSP RP w Jaśle”

Damian Palar
d.palar@terazjaslo.pl