Festiwalowe atrakcje dla dorosłych i dla dzieci

W dniach od 17 – 27 kwietnia 2009 r. Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle po raz czwarty zorganizowała Festiwal Poezji i Prozy. Termin Festiwalu został wybrany nieprzypadkowo, 23 kwietnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Książki i Praw Autorskich.

W programie IV Festiwalu Poezji i Prozy znalazły się spotkania autorskie, promocje nowości wydawniczych i koncert piosenki poetyckiej. Nowością były projekcje filmów „Felicjanek 10” dla dzieci i „Senność” dla dorosłych oraz spotkania z ich twórcami reżyserem i scenarzystą. Starsi czytelnicy mieli możliwość spotkać się z Tomaszem Różyckim, znanym poetą młodego pokolenia, Manulą Kalicką, która promowała swoją najnowszą książkę „Kochaj i tańcz. 20 lat wcześniej”, Martą Mizuro pomysłodawczynią antologii współczesnych polskich opowiadań „Zaraz wracam” oraz twórcami liberatury Katarzyną Bazarnik i Zenonem Fajferem. Tańce z Ciotką Klotką, wspólne śpiewanie największych hitów „Fasolek”, warsztaty plastyczne prowadzone przez ilustratora „Świerszczyka” oraz poznawanie przepisów kulinarnych to tylko wybrane z bardzo wielu atrakcji, które czekały na dzieci… w bibliotece

Pierwszego dnia Festiwalu 17 kwietnia dzieci spotkały się z Anną Kaszubą Dębską – malarką, autorką 3 filmów animowanych, ilustratorką blisko 80 książek dla dzieci i dorosłych. Podczas spotkania uczestnicy mogli przekonać się na czym polega praca ilustratora i reżysera. Okazało się, że wyświetlany podczas spotkania film „Felicjanek 10” (autorski projekt Anny Kaszuby-Dębskiej) należy do ulubionych kreskówek uczniów. Dzieci z zapartym tchem oglądały opowieść zainspirowaną autentycznym zdarzeniem z dzieciństwa małego Lolka – Karola Wojtyły. Dzięki filmowi „Felicjanek 10” wiedzą już skąd się wzięła ochota Karolka na kremówki i dlaczego o mało nie ogłuchł, jak bawił się bronią.

Tego samego dnia jasielskie przedszkolaki spotkały się z Łukaszem Dębskim – pisarzem i poetą, autorem m.in. „Krówki i mrówki i inne bajki wierszem”, „Gdzie Portugalczyk wygrzewa stopy, czyli podróże w głąb Europy”, „Łamisłówka”, „Pan Teodor Wąsik III Kurs bon ton dla dzieci”. W czasie spotkania pisarz zaprosił dzieci do podróży po Europie. Uczestnicy przemierzali ją, wędrując kolejnymi wersami dowcipnych rymowanek oraz odkrywając wiążące się z różnymi krajami symbole, odmienności kulturowe, kulinarne przysmaki i językowe zagadki.

20 kwietnia odbyły się trzy spotkania autorskie, pierwsze z Ewą Chotomską adresowane do najmłodszych czytelników, drugie z Tomaszem Różyckim do miłośników poezji, trzecie z Manulą Kalicką do czytelniczek zafascynowanych literaturą kobiecą.

Ewa Chotomska – popularna Ciotką Klotką z legendarnego „Tik-Taka”, założycielka dziecięcego zespołu Fasolki bawiła dzieci różnorakimi konkursami, rebusami i zgadywankami. Rozmowom o przygodach Felka Parerasa – bohatera najnowszej książki Ewy Chotomskiej towarzyszyła wspólna zabawa, taniec i śpiew. Wszyscy mali czytelnicy wykazali się doskonałą znajomością piosenek: „Szczotka, pasta, kubek, ciepła woda”, „Moja fantazja” czy „Mydło wszystko umyje”.

Tomasz Różycki opowiadał o początkach swojej twórczości. Wiersze zaczął pisać w liceum i wtedy też osiągnął pierwszy sukces w ogólnopolskim konkursie poetyckim organizowanym przez Rozgłośnię Harcerską. Uczestnicy spotkania dowiedzieli się skąd biorą się pomysły, jak długo trwa pisane wiersza i ile poprawek wymaga wersja ostateczna utworu. Autora nie cieszy fakt, że fragment poematu „Dwanaście stacji” znalazł się wśród tematów maturalnych z języka polskiego w 2007 r. Uważa bowiem, że poezja nie powinna być poddawana „ukierunkowanej analizie i rozpatrywana według klucza”. Na spotkaniu nie zabrakło też twórczości poety, przeczytał on zebranym kilka swoich starszych i nowych utworów.

Manula Kalicka spotkanie rozpoczęła od wspomnień o początkach kariery pisarskiej, która zaczęła sie od opowiadań publikowanych w czasopismach kobiecych. Słuchacze usłyszeli o tym jak powstają jej powieści i jak wygląda jej praca. Pisząc „Wirtualne zauroczenie” założyła profile na serwisach randkowych, aby osobiście sprawdzić jak wygląda „miłość w Internecie”. Do napisania „Rembrandta, wojny i dziewczyny z kabaretu” przygotowywała się długo, aby oddać atmosferę czasów wojennych zbierała materiały, czytała wspomnienia. Książkę skończyła po dwóch latach, planuje dalszy ciąg.

21 kwietnia w Sali widowiskowej JDK odbył się koncert piosenki poetyckiej w wykonaniu Beaty Rybotyckiej. Znana krakowska aktorka i piosenkarka nie zawiodła jasielskiej publiczności. Obdarzona niezwykłym głosem, naturalna, liryczna, z ogromnym poczuciem humoru, z łatwością zawładnęła słuchaczami i oczarowała widzów. Koncert podzielony był na dwie części. Pierwsza spokojna i liryczna składała się głównie z utworów z muzyką J.K. Pawluśkiewicza, był to m.in. romantyczny „Walc weselny” A. Zabłockiego czy mocne „Abyś czuł” L. Moczulskiego. W drugiej części koncertu bardziej kabaretowej, dynamicznej i aktorskiej piosenkarka rozbawiła publiczność śpiewając znane szlagiery takie jak m.in. „Maryla Wereszczakówna” M. Hemra czy „Święty Antoni” A.Własta. Artystce towarzyszył, grający na fortepianie, znany krakowski pianista Konrad Mastyło.

22 kwietnia do krainy smoków, elfów i goblinów zabrała młodych czytelników Agnieszka Żelewska – ilustratorka „Świerszczyka”, szkolnych podręczników oraz wielu książeczek dla dzieci. W trakcie warsztatów dzieci poznały całą plejadę baśniowych stworów wykonanych przez Agnieszkę Żelewską oraz same rysowały niepowtarzalne, cudowne zwierzęta i bajkowe postacie.

23 kwietnia odbyło się spotkanie z Martą Mizuro, krytykiem literackim, współredaktorką antologii „Zaraz wracam” oraz projekcja filmu „Senność” i spotkanie z autorem scenariusza Wojciechem Kuczokiem.

Na spotkaniu z czytelnikami Marta Mizuro promowała antologię współczesnych opowiadań polskich „Zaraz Wracam”. Kryterium doboru dotyczyło życia i tożsamości Polaka za granicą, w antologii znalazło się 18 tekstów z ostatnich 20. lat. Ukazują one jak zmienił się stereotyp Polaka w tym czasie, opowiadają o emigracji politycznej i zarobkowej, o przeżyciach polskich stypendystów, turystów czy pisarzy. Znalazły się tutaj opowiadania i fragmenty większych całości czołowych polskich prozaików m.in. O. Tokarczuk, A. Stasiuka, czy J. Pilcha oraz młodszych twórców m.in. B. Dzikowskiego, G. Kopaczewskiego.

Tego samego dnia w jasielskim kinie „Syrena”, odbyła się projekcja filmu „Senność”. Po projekcji odbyło się spotkanie z autorem scenariusza i powieści Wojciechem Kuczokiem. Jest to drugi ich wspólny projekt filmowy. Zwykle to film powstaje na kanwie powieści. Tym razem stało się inaczej, gdyż powieść „Senność” powstała w oparciu o scenariusz. Podczas spotkania W. Kuczok opowiedział o kulisach powstania filmu. Mimo, że pewne sceny nie do końca odpowiadały jego wizji stwierdził, że będzie wierny reżyserce filmu, ze względu na zaufanie do jej warsztatu. Kuczok odciął się od postaci filmowego Roberta, który przypomina go tylko wizualnie. Było to wg niego świadomym i zamierzonym zabiegiem reżyserskim. Marzeniem pisarza jest stworzenie scenariusza do filmu niemego. Autor opowiedział także o swoich mistrzach reżyserii, do których zaliczył K. Zanussiego i W. Herzoga. Aktualnie pisarz pracuje nad powieścią o Tatrach. Spotkanie z Kuczokiem było niecodzienną okazją, aby skonfrontować jednocześnie własne wrażenia po obejrzeniu dzieła filmowego z wizją scenarzysty i autora książki.

24 kwietnia odbyły się dwa spotkania z Grzegorzem Kasdepke oraz Katarzyną Bazarnik i Zenonem Fajferem.

Spotkaniu z Grzegorzem Kasdepke towarzyszyły salwy śmiechu oraz oklaski zachwyconych młodych czytelników i ich opiekunów. Autor w sposób niezwykle lekki i dowcipny starał się przybliżyć dzieciom swoją twórczość. Nawiązując do książek „Co to znaczy…” wyjaśnił pojęcie frazeologizmu i wspólnie z młodymi czytelnikami zastanawiał się nad znaczeniem wielu zwrotów używanych w języku polskim. Dzieci żywo reagując na pytania pisarza, szybko dały się wciągając się do wspólnej zabawy. W trakcie spotkania autor pokazywał również jak nie należy się zachowywać. Trzymaniem rąk w kieszeni, pokazywaniem na coś palcem oraz głośnym ziewaniem prowokował dzieci do zwracania mu uwagi. Te zabiegi przybliżyły młodym czytelnikom nie tylko samą postać Grzegorza Kasdepke, który ma duże poczucie humoru oraz świetny kontakt z dziećmi, ale również jego książkę „Bon czy ton”, która poświęcona jest dobremu wychowaniu. Pisarz prezentował także „Słodki rok Kuby i Buby”, zachęcając młodych czytelników do sprawdzenia przepisów kulinarnych, znajdujących się na końcu każdego rozdziału.

O liberaturze opowiadali Katarzyna Bazarnik i Zenon Fajfer. Liberatura chociaż nie jest zupełnie nowym zjawiskiem literackim jest stosunkowo mało znana. Pierwsze próby tworzenia dzieł liberackich podejmowali już Laurence Sterne czy William Blake w XVIII wieku. Zenon Fajfer, twórca pojęcia scharakteryzował „książki które mówią swoją materią”. Uczniom jasielskich szkół zaprezentowali redagowaną serię Liberatury. Wyróżnia ją forma, niejednorodna szata graficzna, materiał jak i zapis symultaniczny. Młodzież poznała między innymi Oka-leczenie, (O)patrzenie i Spoglądając przez ozonową dziurę. Wspólnie czytano Sto tysięcy miliardów wierszy Raymond’a Queneau. Autorzy liberatury zachęcali do zabawy i eksperymentów ze słowem. Liberatura jest bowiem zjawiskiem unikatowym samym w sobie z uwagi na problemy techniczne związane z edycją tego rodzaju egzemplarzy.

27 kwietnia odbyło się ostatnie spotkanie w ramach IV Festiwalu Poezji i Prozy. Tym razem dzieci spotkały się Marią Ewą Letki – autorką bajek, baśni, realistycznej prozy oraz wielu słuchowisk radiowych. W trakcie spotkania pisarka czytała dzieciom najnowsze opowiadania, mówiła o swojej twórczości oraz o literackich planach na przyszłość. Dzieci natomiast zasypały pisarkę pytaniami: o ulubione książki, zainteresowania oraz życie prywatne. Pani Maria bez śladu znużenia odpowiadała na wszystkie pytania, po czym do pisarki ustawiła się długa kolejka chętnych po autografy.

W trakcie 7 dni IV Festiwalu Poezji i Prozy odbyło się łącznie 12 imprez kulturalnych, w których uczestniczyło ponad 1600 osób. Projekt „Festiwal Poezji i Prozy” – edycja czwarta zrealizowany został ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

(MBP w Jaśle)