Zaproszenie na wernisaż wystawy Salvadora Dalego

Muzeum Regionalne w Jaśle zaprasza na wyjątkową wystawę oryginalnych grafik i rzeźb Salvadora Dalego. Dali jest bez wątpienia najsłynniejszym malarzem swojego stulecia i jedną z najbardziej eklektycznych postaci wszechczasów. Malarz, rzeźbiarz, pisarz, filmowiec, projektant i scenarzysta przez lata intrygował i inspirował kolejne pokolenia admiratorów sztuki. Teraz wystawa oryginalnych prac tego artysty jest do zobaczenia w Jaśle.

Nieczęsto jasielskie muzeum może sobie pozwolić na pokazywanie tak wielkich nazwisk jak Salvador Dali. Organizacja wystawy co znaczniejszych artystów to ogromne koszty wiążące się z wynajęciem, transportem, ubezpieczeniem i obsługą takiego wydarzenia. Teraz jasielska instytucja ma ogromne szczęście prezentować prace tego wyjątkowego artysty pochodzące kolekcji prywatnych z nieocenionym wsparciem pomysłodawcy i organizatora wydarzenia pana Macieja Romanowa, pasjonata sztuki Dalego. Odwiedzający muzeum będą mieli wyjątkową okazję do obejrzenia oryginalnych prac jednego z najsłynniejszych artystów ubiegłego wieku.

Dali to nazwisko, którego nikomu nie ma potrzeby przybliżać, każdy kojarzy miękkie, odkształcone zegary i zwierzęta na niebotycznie wysokich, żyrafich nogach. Ale twórczość artysty była tak bogata i wszechstronna, że wręcz trudna do systematyzującego podsumowania. Kojarzony jest z malarstwem (namalował ok. 1 500 obrazów), ale tworzył też w bardzo wielu innych dziedzinach. Był zapalonym ilustratorem, stworzył trudną do policzenia ilość grafik i rycin. Projektował, zdobił, czy przetwarzał przedmioty codziennego użytku jak słynny telefon z homarem, meble (sofa w kształcie ust), ubrania (suknia szkielet, czy suknia z homarem we współpracy z Elsą Schiaparelli, kapelusz w kształcie buta), biżuterię, ale zdobił też ceramiczne kafle. Zaprojektował dwie talie kart, do pokera i do tarota, w tej ostatniej umieszczając własną podobiznę w roli Maga, a żonę jako Kapłankę. Potrafił skomercjalizować swoje pomysły projektując np. loga (Chupa-Chups, Eurowizja 1969), tworząc reklamy (Alka Seltzer), dekoracje wystaw (Dom Towarowy Bonwit-Tellera w Nowym Jorku). Pociągało go również kino: napisał w 1929 scenariusz do „Psa Andaluzyjskiego” Luisa Buñuela, do filmu Alfreda Hitchcocka „Urzeczona” z 1945 zaprojektował scenę snu, a z Waltem Disneyem pracował w tym samym roku nad surrealistycznym filmem animowanym „Destino” (film ostatecznie został ukończony i zaprezentowany dopiero w 2003).

Na wystawie prezentowane są prace graficzne artysty oraz wybrane rzeźby. Są to pojedyncze grafiki lub pochodzące z wybranych cykli ilustracyjnych tj. „Retrospective”, czy „Cztery pory roku” z 1978, „Flordali Les Fruits” z 1969. Warto zwrócić szczególną uwagę na cykl „Mitologia”, który rzadko udaje się zebrać i pokazać w całości. Cykl powstał w latach 1961-1965 i jest uznawany przez wielu za jeden z najciekawszych w dorobku artysty. Kolekcja 16 grafik przedstawia różne mityczne postacie. Zbiór wydany został w Paryżu przez Pierre’a Argilleta, wydawcę oraz wieloletniego przyjaciela artysty. Wykorzystano w nim różne techniki graficzne: grawerowanie, wytrawianie suchą igłę oraz ręczne kolorowanie. Dali rozpoczynał pracę nad każdą z grafik do „Mitologii” od abstrakcyjnej smugi określanej jako „znacząca manifestacja przypadku” i dopiero od tego miejsca inicjował dalsza pracę. Większość dostępnych dziś na rynku sztuki grafik z serii „Mitologia” to pojedyncze arkusze. Szczególną rzadkością jest więc prezentowane na tej wystawie kompletne jej portfolio.

Twórczość graficzna i ilustracyjna Salvadora Dali jest niezwykle ciekawa i różnorodna tematycznie. Artysta lubił szokować i ciągle szukał nowych inspiracji. W swojej pracy wykorzystywał różnorodne techniki graficzne: akwafortę, akwatintę, suchą igłę ,litografię, miedzioryt, drzeworyt. Korzystał również z nietypowych narzędzi: siekiery, jajek wypełnionych tuszem, zwierzęcych rogów do rysowania, czy też żywych ślimaków, których użył min. do stworzenia cyklu litografii „Don Kichot z La Manczy.” Pierwsze prace graficzne artysty powstały w połowie lat dwudziestych. Dali Ilustrował największe dzieła literatury światowej: Szekspira, Goethego, Cervantesa, Sandoza, Dantego Alighieri, Hemingwaya. Najbardziej znane to m.in.: „Pieśni Maldorora” (1933), „Don Kichot” (1957), „Boska komedia” (1960), Apokalipsa św. Jana (1961), Biblia (1967-1969), „Przygody Alicji w krainie czarów” (1969).

Na wystawie, obok cyklu „Mitologia” prezentowane są również grafiki z limitowanych edycji pochodzących z lat 1933-1979 wśród których znajdują się min. bardzo rzadkie na rynku prace jak: „Dziecko konika polnego” z roku 1933, „Saint Jacques de Compostelle” z roku 1958 i „Św Anna” z roku 1965 z odręcznymi rysunkami oraz dedykacją Dalego, „Szkic głowy Gali” z roku 1954 pochodzący z kolekcji muzeum Perrot Moore oraz ręcznie kolorowany „Argus.” Dodatkową atrakcją wystawy są oryginalne rzeźby Salvadora Dali: „Kobieta w płomieniach”, „Alicja w Krainie czarów”, „Chrystus św. Jana od Krzyża”, „Surrealistyczny Anioł”, „Kubistyczny anioł,” a także biżuteria z 18 karatowego złota.

Prezentowane na wystawie prace zakupione zostały w galeriach i domach aukcyjnych Europy oraz Stanów Zjednoczonych, a także pochodzą z renomowanych kolekcji min. muzeum Perrot-Moore, Henri M. Petiet, Jean Christophe Argilleta, Serge’a Goldenberga.

Pomysłodawcą oraz organizatorem wystawy jest Maciej Romanow.

Salvador Dali – urodził się 11 maja w 1904 roku w Figueres, małym miasteczku w prowincji Girona w Katalonii. Przez cale życie wierzył że jest reinkarnacją swojego zmarłego brata. Od najmłodszych lat Dali przejawiał zainteresowanie rysunkiem oraz sztuką. Przyjęty do Szkoły Sztuk Pięknych w Madrycie, został z niej jednak wydalony. Przeniósł się do Paryża, gdzie przyłączył się do surrealistów, poznał też swoją przyszłą żonę Galę. Za pieniądze pożyczone od Picassa wyruszyli razem do Ameryki, gdzie w Nowym Jorku odbyła się pierwsza amerykańska wystawa artysty. Po wybuchu II wojny światowej małżeństwo zdecydowało się tam zamieszkać. Był to czas największej popularności artysty. Po powrocie do Europy w 1948 roku, osiedlili się na stale w Port Ligat. W tym okresie podróżowali głównie po Hiszpanii oraz Francji. W 1982 roku w Port zmarła Gala. Rok później Dali przestał ostatecznie malować. Zmarł 23 stycznia w 1989 roku. Został pochowany w krypcie poświęconego mu muzeum w Figureas.

Wystawa Salvador Dali grafiki i rzeźby, Muzeum Regionalne w Jaśle, od 30 kwietnia do 10 czerwca 2025.

(BCz/MRJ)