KKD „Nostromo”: Wim Wenders, mistrz kina drogi (zapowiedź)

W ramach Kinowego Klubu Dyskusyjnego „Nostromo” odbędzie się przegląd filmowy z produkcjami niemieckiego reżysera, scenarzysty i producenta Wima Wendersa. W sumie trzy pokazy (16, 23 i 30 listopada br.) i pięć filmów („Alicja w miastach”, „Amerykański przyjaciel”, „Paryż, Teksas”, „Niebo nad Berlinem” oraz „Buena Vista Social Club”).

„Alicja w miastach” jest, formalnie rzecz biorąc, czwartym filmem Wendersa, ale reżyser często klasyfikuje go jako swój pierwszy, ponieważ odkrywa w nim film drogi jako gatunek.

Jest to również pierwszy film Wendersa nakręcony częściowo w USA i pierwszy, w którym występuje jego „alter ego” Phillip Winter (Rüdiger Vogler). „Alicja w miastach” jest często porównywana do „Brzdąca” Charliego Chaplina. Film otrzymał Nagrodę Niemieckich Krytyków w 1974 roku.

Dziennikarz Phillip Winter chce napisać artykuł o Ameryce, ale poza zrobieniem serii polaroidów nic innego mu się nie udaje. Rozczarowany rozpoczyna podróż powrotną do Niemiec. Niechętnie zgadza się wziąć małą Alice pod swoją opiekę, ponieważ jej matka, którą spotyka w Nowym Jorku dzień przed wyjazdem, odmawia zajęcia się dziewczynką. W Amsterdamie matka nie pojawia się zgodnie z umową, więc Winter i Alice wyruszają na poszukiwanie babci Alice w Zagłębiu Ruhry. Podczas wspólnych poszukiwań ich początkowa wzajemna niechęć stopniowo przeradza się w sympatię.

„Amerykański przyjaciel”, prezentowany był w konkursie głównym w Cannes, zdobył Nagrodę Niemieckich Krytyków i Złotą Niemiecką Nagrodę Filmową w 1977 roku i jest dziś uważany za dzieło wybitne. Inspiracją dla filmu była powieść „Gra Ripleya” Patricii Highsmith.

Jonathan Zimmermann (Bruno Ganz) wierzy, że wkrótce umrze na białaczkę. Pozbawiony skrupułów Amerykanin Tom Ripley (Dennis Hopper) dowiaduje się o tym i wykorzystuje chorobę Zimmermanna do własnych celów. Przedstawia Jonathana oszustowi Minotowi, który proponuje śmiertelnie choremu mężczyźnie, by został zawodowym seryjnym mordercą. W zamian ma otrzymać rozsądne wynagrodzenie, które zapewni jego żonie i dzieciom finansową przyszłość. Co ma do stracenia, skoro i tak umrze? Między dwoma skrajnie różnymi mężczyznami rodzi się przyjaźń, a Ripley ostatecznie interweniuje, gdy Zimmermann nie jest już zdolny do popełnienia kolejnego morderstwa.

„Paryż, Teksas” jest uważany za najbardziej znany i odnoszący największe sukcesy na świecie film Wendersa. Doceniony przez krytyków, był nominowany do Złotego Globu, zdobył wiele głównych międzynarodowych nagród, w tym Złotą Palmę w Cannes w roku 1984.

Ten niezwykły film drogi, oparty na scenariuszu laureata Nagrody Pulitzera Sama Sheparda, opowiada historię Travisa (Harry Dean Stanton), mężczyzny, który pewnego dnia w upale wędruje z Meksyku do Teksasu. Travis nie mówi ani słowa. Wydaje się też, że stracił większość wspomnień. Kieruje nim jednak pragnienie odnalezienia swojej rodziny –młodej żony Jane (Nastassja Kinski), którą prawdopodobnie naraził na śmiertelne niebezpieczeństwo swoją chorobliwą zazdrością, i jego 7-letniego syna Huntera. Przez cztery lata Travis był uznawany za zmarłego. Jego brat Walt przylatuje do Teksasu z Los Angeles, aby odnaleźć zaginionego brata. Walt wraz z żoną Ann zostali rodzicami zastępczymi Huntera. Bardzo trudno jest im teraz zrezygnować z tych ról, zwłaszcza gdy dowiadują się, że Travis chce wraz z synem wyruszyć na poszukiwanie Jane. Nie wiedzą o niej nic, poza tym, że prawdopodobnie mieszka w Houston…

Oprócz imponujących kreacji aktorskich Harry’ego Deana Stantona jako Travisa i Nastassi Kinski jako Jane, „Paryż, Teksas” stał się również filmem kultowym ze względu na wyjątkową ścieżkę dźwiękową autorstwa Ry Coodera.

„Niebo nad Berlinem”, nagrodzony został m.in. Złotą Palmą w Cannes (Najlepszy reżyser) i zdobył dwie Europejskie Nagrody Filmowe (Najlepszy reżyser, najlepszy aktor drugoplanowy).

„Niebo nad Berlinem” jest swoistym „powrotem do domu” Wendersa i pierwszym niemieckim filmem po ośmiu latach spędzonych w Ameryce. Jego głównymi bohaterami są aniołowie stróże, przyjazne niewidzialne istoty w prochowcach, które słuchają myśli śmiertelników i próbują ich pocieszyć. Jeden z nich, Damiel (Bruno Ganz), pragnie stać się człowiekiem po tym, jak zakochuje się w pięknej artystce trapezowej Marion(SolveigDommartin). Peter Falk, który gra samego siebie, pomaga mu przekroczyć tę granicę, wprowadzając gow tajniki drobnych przyjemności życia…

Film stał się kultowy na całym świecie i w 1998 roku doczekał się remake’u pod tytułem „Miasto Aniołów” z Nicolasem Cage’em i Meg Ryan w rolach głównych.

„Buena Vista Social Club”

Wim Wenders towarzyszył w podróży do Hawany swojemu wieloletniemu przyjacielowi Ry Cooderowi, który napisał już wcześniej muzykę do jego filmów „Paryż, Teksas” i „Koniec przemocy”. Reżyser zanurzył się w świecie kubańskiej muzyki: przez kilka miesięcy towarzyszył zespołowi Buena Vista Social Club, najpierw w ich domu w Hawanie, następnie kilka tygodni później, w kwietniu 1998 roku, w Amsterdamie na pierwszym publicznym występie grupy, a jeszcze później, w lipcu 1998 roku, na triumfalnym koncercie w Carnegie Hall w Nowym Jorku.

W ten sposób podążał za niemłodymi już bohaterami tradycyjnej kubańskiej muzyki na ich drodze od całkowitego zapomnienia do światowej sławy, co stało się w ciągu zaledwie kilku miesięcy. „Myślałem, że kręcę film dokumentalny – powiedział –a tymczasem byliśmy świadkami bajki, której nikt nie mógł sobie wymarzyć”.

Dokument muzyczny stał się kinową sensacją i odniósł światowy sukces. Oprócz nominacji do Oscara dla najlepszego filmu dokumentalnego „Buena Vista Social Club” otrzymał m.in. Europejską Nagrodę Filmową, Złotą Niemiecką Nagrodę Filmową, Złotą Kamerę, Brazylijską Wielką Nagrodę Filmową.

(JDK)