Jak zachęcić młodych ludzi do powrotów w rodzinne strony?

Dzisiaj w Jaśle oficjalnie zainaugurowano projekt społeczny poświęcony badaniom socjologicznym mieszkańców powiatów jasielskiego i gorlickiego w poszukiwaniu szans na deglomerację Polski oraz powrotu Polaków do obydwu regionów. Za tą inicjatywą stoi Fundacja Misji Obywatelskiej, a patronują jej lokalni politycy i samorządowcy.

Fundacja Misji Obywatelskiej obrała sobie za cel opracowanie szczegółowej diagnozy uwarunkowań społecznych i gospodarczych w kontekście przyszłego rozwoju powiatów jasielskiego i gorlickiego, które ze względu na swoje położenie geograficzne, powiązania historyczne czy tradycje gospodarcze są skazane na wzajemną współpracę.

Materiałem wyjściowym do realizacji zamierzonego przedsięwzięcia będą dane liczbowe Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące przede wszystkim demografii, w tym przyrostu naturalnego w poprzednich latach i prognozowanej populacji w latach 2025-2050 oraz sytuacji ekonomicznej mieszkańców, w tym stopy bezrobocia rejestrowanego i wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto. Analizowane będą również dodatkowe informacje związane z edukacją, wykształceniem mieszkańców oraz zaistniałą na danym obszarze badawczym przestępczością.

Kolejnym etapem projektu będą badania socjologiczne, prowadzone metodą ankietową na losowo wybranej grupie sześciuset mieszkańców powiatów jasielskiego i gorlickiego.

Przeprowadzi je zespół badawczy w składzie: dr Karol Leszczyński (socjolog), dr Sławomir Mrozek (historyk) i Adam Poręba (prawnik).

Jak wyjaśnia Adam Poręba – wiceprezes zarządu Fundacji Misji Obywatelskiej, celem tego projektu będzie zdefiniowanie problemu odpływu młodych ludzi za granicę czy do dużych aglomeracji miejskich, opracowanie szczegółowej diagnozy, a później poszukiwanie wspólnych rozwiązań, które będą miały na celu rozwiązanie tych problemów.

– Zdecydowaliśmy się poświęcić specjalny projekt, który ma na celu przebadanie ponad sześciuset mieszkańców powiatów gorlickiego i jasielskiego celem odpowiedzenia na pytanie: dlaczego część z nich wyjechała z tych powiatów poszukując swoich szans na lepsze perspektywy czy to za granicą, czy w większych aglomeracjach miejskich. Myślę, że te efekty będą widoczne w perspektywie kilku najbliższych miesięcy. – powiedział.

Badanie potrwa przez najbliższe kilka tygodni. W ramach tego projektu planowane są również bezpośrednie spotkania z mieszkańcami oraz debaty eksperckie. Zakończenie raportu przewidywane jest na przełomie sierpnia i września. Jego ostateczna wersja ma się ukazać w wersji drukowanej. Wyniki badań zostaną też zaprezentowane publicznie.

Inicjatorów projektu czeka więc intensywna praca. Chcieliby jednak przedstawić te rekomendacje jak najszybciej.

– Fundacja Misji Obywatelskiej działa z pasją i myślą o przyszłości. Staramy się przede wszystkim pytać mieszkańców naszych regionów o ich potrzeby i oczekiwania. To oni są najlepszymi ekspertami. Tak też było w przypadku projektu „Podkarpackie rozmowy. Jaka jest przyszłość Podkarpacia?”, tak też jest w przypadku tego projektu, który właśnie dzisiaj inaugurujemy. Właśnie chcemy się zapytać mieszkańców o to jakie są ich potrzeby, oczekiwania i na tej podstawie przedstawić pewne rozwiązania, które miejmy nadzieję zostaną wdrożone w życie w kolejnych latach. – wyjaśnia Adam Poręba.

O symbolicznych związkach ziemi jasielskiej z powiatem gorlickim mówiła na dzisiejszej inauguracji projektu senator Rzeczypospolitej Polskiej Alicja Zając: – Cieszę się, że mogłam włączyć się w ten projekt Fundacji Misji Obywatelskiej. To jest bardzo cenna inicjatywa wracania do dobrej przeszłości, bo przecież ja pamiętam przez długą część mojego życia dawne województwo rzeszowskie oraz dwa powiaty w tym województwie: gorlicki i jasielski. Funkcjonujące z dobrym skutkiem, dwa zakłady rafinerii Gorlice i rafinerii Jasło. Później decyzje podejmowane w kolejnych latach doprowadziły do tego, że dzisiaj te rafinerie nie funkcjonują tak jak przed laty. My często wracamy do tych wspomnień. Znamy całe pokolenia osób, które tam pracowały. Czasem było tak, że pracował dziadek, później ojciec i dzieci. Dawniej było przywiązanie do miejsca swojej pracy. Nie było takiego zwyczaju, że co parę lat zmieniało się miejsce zatrudnienia. Ci, którzy kiedyś przyszli w okresie rozkwitu rafinerii, z wielkim smutkiem przyjęli plany likwidacji obu rafinerii. Niestety, na tym straty poniosły te dwa powiatu i społeczności naszych miast, bo były to duże zakłady, w których zatrudnienie znajdowali nasi rodzice, nasi rówieśnicy i następne pokolenie. Dzisiaj jestem bardzo wdzięczna za takie badania, bo to pozwala nam również popatrzeć w przyszłość co jeszcze można zrobić dla naszych stron, dla tych dwóch powiatów. Nasza współpraca powiatów jasielskiego i gorlickiego mimo że są to dwa województwa małopolskie i podkarpackie, w wielu dziedzinach bardzo dobrze się układa.

Działaczom Fundacji Misji Obywatelskiej za podjętą inicjatywę podziękował starosta jasielski Adam Pawluś. Przyznał, że dla lokalnego samorządu będzie to cenne źródło informacji, które pozwoli na obranie właściwego kierunku rozwoju naszego regionu.

– Cieszę się, że takie badania prowadzicie. One są niezwykle potrzebne. Możemy porównać te dwa powiaty: jasielski i gorlicki. Bezrobocie w powiecie jasielskim jest ponad dwukrotnie wyższe niż w powiecie gorlickim. Powiat jasielski ma prawie jedną trzecią terenów chronionych – mamy Magurski Park Narodowy. I to jest pytanie: czy to na przykład pomaga rozwojowi turystyki czy jest przeszkodą. Na to pytanie również powinniśmy odpowiedzieć. Powiat gorlicki jeżeli chodzi o turystykę zdrowotną lepiej wykorzystuje swój teren. Ma więcej tych funkcji, ponieważ ma dwa uzdrowiska – w Wysowej i Wapiennym. Uzdrowisko w Wapiennym przeżywało duży regres, ale w tej chwili rzeczywiście dobrze pracuje. Natomiast w powiecie jasielskim jest duża depopulacja. Największa chyba jest w gminie Krempna, ponieważ miejscowi nie mają pracy i nie mają przyszłości. Więc warto o tym pomyśleć. Naszym atutem jest to, że graniczymy ze Słowacją. Wspólnie z powiatem gorlickim zrealizowaliśmy świetne projekty drogowe. Taki przykład to jest droga Jasło-Folusz. Bardzo serdecznie dziękuję powiatowi gorlickiemu za bardzo dobrą współpracę. Mamy wspólne tradycje naftowe. Tu były pierwsze kopalnie, ponad 150 lat temu była pierwsza destylacja, tu mieściła się apteka, w której pracował Ignacy Łukasiewicz właśnie na Rynku 17 w Jaśle, w Gorlicach powstała pierwsza uliczna lampa na świecie. To są piękne tradycje. Musimy powrócić do tych spraw, które pozwolą na to, żeby młodzi ludzie mieli dobre warunki do zatrudnienia i zapewnienia przyszłości. Chcemy zmienić przede wszystkim dostępność komunikacyjną. Dlatego mamy projekt na linię kolejową Jasło-Dębica, mamy już w realizacji drogę 73 w ponad dwóch trzecich po nowym śladzie. Więc to jest jakaś przyszłość i szansa na to, że z tego powiatu młodzi ludzie nie będą tylko wyjeżdżać, ale będzie również przychodzić coraz więcej inwestorów, żeby tu powstawały nowe miejsca pracy i żeby ten piękny zakątek Polski rozwijał się. – powiedział starosta Adam Pawluś.

Projektowi patronuje również Elżbieta Zielińska. Posłanka z Gorlic oświadczyła, że musimy się zastanowić co młodzi ludzie chcą i starać się w ten sposób tak zbudować nasze otoczenie, żeby w naszych pięknych terenach się dobrze mieszkało i żeby choć trochę zatrzymać ten odpływ naszego kapitału ludzkiego.

– Nasi znajomi, nasze rodziny wyjeżdżają do innych miast, a jednak widać w rozmowach, że jest pewnego rodzaju sentyment i chęć powrotu. Dlatego, że duże miasta to też są duże koszty życia, to też jest taki pęd, który nie każdej osobie pasuje. Chcielibyśmy przede wszystkim zbadać co jest naszym potencjałem. Łączy nas wspaniale turystyka – właśnie Magurski Park Narodowy i tradycje przemysłu. Ale powinniśmy też zastanowić się co jest w tym momencie naszym potencjałem i starać się wykorzystać go maksymalnie właśnie po to, żeby te duże piękne domy, które kiedyś budowali nasi rodzice, nadal były zamieszkałe. Widzimy ten problem, że pokolenie naszych rodziców pracowało, dorabiało się, dbało o to, a niestety dzieci wyjeżdżają za granicę i do dużych miast. A wśród naszych znajomych są też ludzie, którzy wyjeżdżają i osiedlają się w okolicach Rzeszowa i innych miast. Musimy się zastanowić co zrobić, żeby do powiatu gorlickiego i powiatu jasielskiego również te młode osoby chciały powracać. – powiedziała Elżbieta Zielińska.

(dapa)
d.palar@terazjaslo.pl