Jasielski Budżet Obywatelski na nowych zasadach

Wprowadzenie zmian do regulaminu Jasielskiego Budżetu Obywatelskiego ma przede wszystkim zwiększyć zainteresowanie mieszkańców procesem partycypacji społecznej zmierzającym do poprawy warunków życia w naszym mieście.

Impulsem do zmiany zasad funkcjonowania budżetu obywatelskiego w naszym mieście było przede wszystkim doświadczenie i wiedza urzędników na temat jego realizacji w poprzednich latach. Narzędzie, które miało sprzyjać większemu zaangażowaniu mieszkańców w rozwój lokalny, okazało się za mało atrakcyjne. Patrząc na ilość zgłaszanych pomysłów oraz późniejsze wyniki głosowania tak naprawdę tylko niewielki odłamek obywateli naszego miasta był zaangażowany w proces partycypacji społecznej. Stąd kroki podjęte przez urzędników ratusza, by na nowo pobudzić Jaślan do wspólnego działania na rzecz poprawy jakości życia codziennego.

– Proponowane zmiany są wynikiem trzech edycji, które miały miejsce, naszych wieloletnich doświadczeń i uwag, które zbieraliśmy w tym czasie. Oczywiście głównym celem tych zmian jest zwiększenie zainteresowania mieszkańców Jasielskim Budżetem Obywatelskim. Jak państwo wiecie, ono jest bardzo niskie. Dodam tylko, że proponowane zmiany w budżecie obywatelskim nie są dziełem doskonałym i nie ma takiej możliwości, żeby wszyscy byli zadowoleni. Są pewnego rodzaju kompromisem. Mam nadzieję, że kompromisem, którym będą zadowolone obie strony: mieszkańcy i samorząd. – powiedziała zastępczyni burmistrza Jasła Małgorzata Adamska-Chmiel.

Zmiany do regulaminu lokalnego budżetu obywatelskiego poprzedziły intensywne konsultacje społeczne, które odbyły się między 15, a 27 kwietnia br.. Ze względu na ograniczenia spowodowane sytuacją pandemiczną, uwagi i opinie dotyczące proponowanej korekty zapisów w dokumencie były zbierane za pomocą formularza dostępnego na stronie internetowej Urzędu Miasta w Jaśle, jak również poprzez  elektroniczny Miejski System Konsultacji Społecznych. Obydwa te narzędzia zostały wykorzystane przez zainteresowane strony do wniesienia swoich spostrzeżeń.

W ostatecznej wersji dokumentu, która trafiła pod głosowanie radnych, zostały uwzględnione: propozycje zmian przedstawione przez mieszkańców, opinia Miejskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego w Jaśle oraz sugestie poszczególnych komisji merytorycznych Rady Miejskiej Jasła VIII kadencji.

Przegląd proponowanych zmian omówił szczegółowo podczas sesji, która odbyła się w miniony wtorek (4 bm.) Mateusz Smyka, pracownik Wydziału Rewitalizacji, Strategii i Inicjatyw Społecznych Urzędu Miasta w Jaśle.

Przekształcenie dotychczasowej uchwały obejmować będzie:

• podział kwoty przeznaczonej na realizację JBO,
• włączenie większej liczby osób do zespołu oceniającego,
• podniesienie minimalnej liczby głosów na projekt,
• rozszerzenie możliwości głosowania tradycyjnego w oparciu o jednostki pomocnicze miasta
• włączenie magistratu w proces promocji poszczególnych projektów dopuszczonych do udziału w głosowaniu.

– Pierwsza zmiana dotyczy kwoty przeznaczonej na budżet obywatelski, której pula wynosi pół miliona złotych. W ramach tego uwzględniono dwie grupy projektów. Będą to projekty o charakterze infrastrukturalnym i inwestycyjnym powodujące powstawanie wydatków z budżetu miasta Jasła o charakterze majątkowym. Tutaj ta kwota wyniesie docelowo 400 tysięcy złotych. Na pozostałe działania, które nie powodują takich wydatków inwestycyjnych, mamy kwotę 100 tysięcy złotych. Jedna z uwag, która wpłynęła w trakcie konsultacji: przy ocenie projektu pojawia się koszt utrzymania przyszłych projektów. Wzięliśmy tutaj pod uwagę kryterium rocznej wartości nakładów. Jeżeli przekroczą one 20% wartości nakładów inwestycyjnych to taki projekt nie zostanie dopuszczony do głosowania. Te nakłady w układzie rocznym muszą być niższe niż 20% bieżących nakładów inwestycyjnych. – opisywał Mateusz Smyka.

Następna zmiana dotyczy charakteru prac zespołu oceniającego, która dopuszcza udział większej ilości pracowników poszczególnych wydziałów merytorycznych Urzędu Miasta w Jaśle, w zależności od tematyki projektów, które wpłynęły.

– Kolejne zmiany dotyczą możliwości wezwania autora projektu do złożenia wyjaśnień w trakcie prac zespołu. Był z tym problem. Na etapie oceny nie mogliśmy uzyskać od autorów projektów wyjaśnień, opinii, dodatkowych informacji. Teraz taka możliwość jest. Wprowadzamy dodatkowo uzyskiwanie opinii od komórek merytorycznych Urzędu Miasta w Jaśle. Będzie to czyniło tę ocenę bardziej profesjonalną i bardziej rzetelną jeśli mogę użyć takiego sformułowania. W procedurze oceny uwzględniliśmy również wniosek jaki spłynął nam w konsultacjach społecznych, ponieważ pewien problem stwarzała publikacja wyników prac zespołu. Autorzy tych projektów zwracali nam uwagę, że w momencie, gdy któryś jest oceniany negatywnie, to może być rzucane negatywne światło na ogląd. Niezależnie od tego czy później ten projekt został w toku odwołania uwzględniony przez burmistrza czy nie. Dlatego wyniki prac zespołu zostają przekazane jedynie burmistrzowi oraz autorom projektu. Nie będą one publikowane i podawane do publicznej wiadomości. – powiedział Mateusz Smyka.

W dalszej części urzędnik mówił o potrzebie podniesienia minimalnej liczby głosów na dany projekt.

– W poprzedniej edycji Jasielskiego Budżetu Obywatelskiego zdarzyło się nam, że do realizacji przeszły dwa projekty, które liczą nieco ponad trzydzieści głosów. Nie jest to odzwierciedlenie liczby mieszkańców takiej jaką byśmy chcieli. Musimy tutaj zadziałać, żeby te projekty uzyskiwały większą reprezentację. Dlatego projekt, który docelowo przejdzie do realizacji, musi uzyskać minimalnie 75 głosów. – opisał.

Dwa głosy zamiast jednego – to kolejna uwaga uwzględniona w nowej wersji budżetu obywatelskiego. Jest ona konsekwencją wprowadzenia podziału puli środków na projekty „twarde i miękkie”. – Od tej pory mieszkaniec będzie dysponował dwoma głosami, z czego jeden głos będzie mógł oddać na listę projektów o charakterze inwestycyjnym, a drugi głos będzie mógł oddać na projekt z listy pozostałych, czyli nie inwestycyjnych. – informuje M. Smyka.

Możliwość głosowania tradycyjnego zostanie rozszerzona o kolejne punkty, a nie jak do tej pory tylko bezpośrednio w siedzibie Urzędu Miasta. Magistrat chce zaangażować do tego celu swoje jednostki pomocnicze i umieścić pojemniki na formularze choćby w domach osiedlowych.

– Do tej pory głosowanie na propozycje projektów zgłoszonych do Jasielskiego Budżetu Obywatelskiego odbywało się tradycyjnie jedynie w budynku Urzędu Miasta w Jaśle, przez cały czas trwania głosowania. Jednak ograniczaliśmy to do godzin pracy Urzędu. – przypomniał Mateusz Smyka. – W edycji 2018/2019 mieliśmy możliwość głosowania również w soboty. Jednak ze względu na stan epidemii, który obowiązuje od 2020 roku, jednak się na to nie zdecydowaliśmy. W konsultacjach wewnętrznych padła propozycja, żeby oprzeć głosowanie o nasze jednostki pomocnicze, czyli osiedla. Tutaj będą prowadzone jeszcze szczegółowe rozmowy. Burmistrz miasta Jasła od pory przyjęcia tej zmiany będzie mógł określać wykaz punktów do głosowania, w oparciu o nasze jednostki pomocnicze. Rozszerzamy głosowanie tradycyjne również o nasze Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej. Jest to agenda czynna w troszkę innych godzinach niż Urząd. Jest czynna w weekendy, a w tygodniu do godziny 18. Jest to też wyjście naprzeciw mieszkańcom. Zmiana ta wynika przede wszystkim z tego, że do tej pory w Jasielskim Budżecie Obywatelskim mamy dosyć niską frekwencję więc musimy tutaj poczynić zmiany, które pomogą mieszkańcom dotrzeć do urn i skorzystać z głosowania. Jeżeli chodzi o głosowanie elektroniczne to tutaj się nic nie zmienia.

Nowym rozwiązaniem, który zdaniem pomysłodawców przyczyni się do podniesienia udziału mieszkańców w procesie kształtowania i realizacji budżetu obywatelskiego, będzie intensywna kampania promocyjna poszczególnych projektów, którą zapewni ratusz. Do upowszechniania idei całego procesu partycypacyjnego zostaną zaproszone również organizacje pozarządowe.

– Od tegorocznej edycji Jasielskiego Budżetu Obywatelskiego chcemy promować, jako Urząd Miasta w Jaśle, wszystkie projekty, które wpłynęły, a zostały poddane pod głosowanie. Będą temu poświęcone kampanie promocyjne. Do tej pory było tak, że autorzy projektów angażowali się osobiście w promocję. My promowaliśmy jedynie głosowanie jako proces. Publikowaliśmy listę wszystkich projektów poddanych pod głosowanie. Będziemy się również skupiać nad tym, żeby promować poszczególne projekty, które wpłynęły. Planujemy zorganizować webinaria i sesje Q&A adresowane do mieszkańców, by wyjaśnić im jak napisać projekt, jak ten projekt promować, co w tym projekcie się może znajdować, a co nie, jakie trzeba spełnić wymogi formalne. Do promocji procesu jakim jest Jasielski Budżet Obywatelski ze środków, które są już zapisane w budżecie miasta Jasła na 2021 rok, chcielibyśmy zorganizować konkurs na realizację zadania publicznego polegającego na upowszechnianiu idei budżetu partycypacyjnego, w tym przypadku Jasielskiego Budżetu Obywatelskiego. – dodał M. Smyka.

W trakcie dyskusji nad projektem uchwały dopracowano treść uwzględniając drobne poprawki legislacyjne i edytorskie, niezbędne przy późniejszej ocenie uchwały względem formalnym przez nadzór prawny wojewody podkarpackiego.

Radni przychylnie odnieśli się do podjętej przez urzędników inicjatywy.

– Bardzo się cieszę, że udało się coś wspólnie wypracować. Mam nadzieję, że zmiany naprawdę realnie pomogą w większym zaangażowaniu się mieszkańców w nasz budżet obywatelski. Z tego miejsca bardzo serdecznie chciałam podziękować całemu Wydziałowi Rewitalizacji, Strategii i Inicjatyw Społecznych, w szczególności Mateuszowi Smyce, Jadwidze Żebrackiej i oczywiście pani burmistrz. Wiem ile ich to kosztowało nie lada wysiłku. Trzymam kciuki za kolejne edycje budżetu obywatelskiego. – skomentowała Agnieszka Sobczyk.

Kazimierz Mikrut powiedział z kolei: – Wydaje mi się i mam wręcz pewność, że te poprawki, które są, idą naprawdę w dobrym kierunku. Nie wiem, może nie jest to jeszcze znakomity projekt, ale mamy czas, kolejny rok. Być może wyjdą kolejne sytuacje, może trzeba będzie pewne rzeczy zmienić. Ale wydaje mi się, że jest to budżet obywatelski. Wychodzimy z tym budżetem obywatelskim do mieszkańców naszego miasta. Myślę, że naprawdę możemy z czystym sumieniem go przyjąć i jest on o wiele lepszy poprzez poprawki, które wprowadzamy, niż to było w ubiegłym roku. Nawet nie powinniśmy się zastanawiać nad tym tylko przegłosować i wprowadzić w życie.

Uchwałę w sprawie zmiany regulaminu Jasielskiego Budżetu Obywatelskiego poparła zdecydowana większość, od głosu wstrzymali się jedynie Jan Pierzchała oraz Krzysztof Czeluśniak.

Nabór projektów, który będzie odbywał się do realizacji w 2022 roku, będzie już prowadzony według nowych zasad.

(dapa)
d.palar@terazjaslo.pl