Jasielskie upamiętnienia Żołnierzy Wyklętych

– Żołnierzami Wyklętymi zwykło się nazywać żołnierzy polskiego powojennego podziemia niepodległościowego, którzy stawiali cywilny i zbrojny opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR. Ich heroiczna walka była kolejnym aktem zmagań Polaków o wolną Ojczyznę. – powiedział podczas okolicznościowego wystąpienia burmistrz Jasła Ryszard Pabian, który w imieniu mieszkańców miasta złożył dzisiaj hołd Żołnierzom Wyklętym. Uroczystość odbyła się w ramach Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, który przypada właśnie 1 marca.

Podczas porannych uroczystości, które odbyły się przed pomnikiem Armii Krajowej w Jaśle, burmistrzowi miasta Ryszardowi Pabianowi towarzyszyła jego zastępczyni Elwira Musiałowicz-Czech, przewodniczący Rady Miejskiej Jasła Henryk Rak wraz z radnymi, członek Zarządu Województwa Podkarpackiego Maria Kurowska, wójt gminy Jasło Wojciech Piękoś, a także komendanci służb mundurowych oraz dyrektorzy miejskich instytucji kultury.

W miejskich obchodach Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych wzięli również udział: Miejsko-Kolejowa Orkiestra Dęta, harcerze z Komendy Hufca Związku Harcerstwa Polskiego im. rodziny Madejewskich w Jaśle, strzelcy z Jednostki Strzeleckiej im. generała Józefa Hallera przy Zespole Szkół w Trzcinicy, liczne poczty sztandarowe reprezentujące szkoły, a także mieszkańcy Jasła.

Z okazji święta, który przypada właśnie 1 marca, okolicznościowe przemówienie wygłosił burmistrz Jasła Ryszard Pabian. Powiedział m.in.:

– Misja Żołnierzy Wyklętych była jednym z odruchów obronnych społeczeństwa polskiego przeciwko sowieckiej agresji i narzuconym siłom władz komunistycznych, ale też przykładem najliczniejszej antykomunistycznej konspiracji zbrojnej w skali europejskiej obejmującej nie tylko teren całej Polski, ale także utracone Kresy Wschodnie. Wyklętych dotknęły ogromne prześladowania. W walkach podziemia z władzą zginęło około 9 tysięcy konspiratorów, kolejnych kilka tysięcy zostało zamordowanych na podstawie wyroków komunistycznych sądów lub zmarło w więzieniach. Wciąż są to jednak tylko szacunki. Śmiało można powiedzieć, że dzięki tym wszystkim działaniom, kolejne etapy utrwalania systemu komunistycznego zostały znacznie opóźnione i stały się wzorem postawy obywatelskiej. Naszymi bohaterami tego czasu są m.in. ppłk Józef Modrzejewski, Adam Piegłowski, Roman Myśliwiec, Władysław Szewczyk, Adam Droździewicz. To ich imiona powinny zostać szczególnie wyróżnione i wspomniane.

Gospodarz naszego miasta podziękował wszystkim zgromadzonym za pamięć o bohaterach, którzy walczyli o wolność i niepodległość naszego narodu.

– Jestem przekonany, że pamięć o Żołnierzach Wyklętych umacnia w nas Polakach wolę trwania przy najważniejszych wartościach dla naszego narodu: wolności i honorze. Jako burmistrz miasta składam dzisiaj hołd bohaterom powstania antykomunistycznego. – powiedział.

Wcześniej przedstawiciele lokalnego samorządu oraz Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Wojskowej Komendy Uzupełnień oraz Straży Miejskiej złożyli pod pomnikiem, przy którym wartę honorową zaciągnęli młodzi harcerze i strzelcy, symboliczne wiązanki kwiatów oraz znicze. Został odczytany również Apel Pamięci.

Obchody święta narodowego zorganizowało również Starostwo Powiatowe w Jaśle. Uczestnicy tego wydarzenia spotkali się z kolei pod budynkiem Zespołu Szkół nr 4, przy którym od kilku miesięcy trwa budowa obelisku poświęconego Żołnierzom Niezłomnym oraz działaczom polskiego podziemia antykomunistycznego.

Starosta jasielski Adam Pawluś, witając zaproszonych gości podkreślił, że prace wykończeniowe prawdopodobnie zakończą się w tym roku. – Cały projekt tego obelisku został wykonany przez znanego artystę rzeźbiarza, który mieszka w Stanach Zjednoczonych, Andrzeja Pityńskiego. Według ostatnich informacji, które od niego dostałem, projekt rzeźby, która ma zwieńczać ten obelisk, jest już prawie gotowy. Trwa ostatnia faza zakończenia w gipsie skrzydeł. Następny etap to będzie wykonanie odlewu już tutaj w kraju. Będziemy potrzebować środki finansowe na wykonanie tych odlewów. Sam projekt, jak i model gipsowy wykonany przez artystę Andrzeja Pityńskiego, są wykonywane nieodpłatnie. – powiedział.

Hołd Żołnierzom Wyklętym oddali w tym miejscu m.in. senator Alicja Zając, poseł Bogdan Rzońca, członek Zarządu Województwa Podkarpackiego Maria Kurowska, wicestarosta Stanisław Pankiewicz, etatowy członek Zarządu Powiatu Jan Muzyka, wójt gminy Jasło Wojciech Piękoś, przedstawiciele Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” oraz Stowarzyszenia „Solidarni”, szefowie lokalnych formacji mundurowych, a także kierownicy i dyrektorzy szkół średnich oraz jednostek organizacyjnych powiatu jasielskiego.

Po odczytaniu Apelu Pamięci i złożeniu wiązanek kwiatów przez przybyłe delegacje, ze swoim przemówieniem wystąpił poseł Bogdan Rzońca, który powiedział m.in.:

– Spotykamy się dzisiaj 1 marca w Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych. To święto zostało wprowadzone przez Sejm 3 lutego 2011 roku z inicjatywy śp. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w hołdzie bohaterom, którzy 1944 roku nie zgodzili się, by podporządkować Polskę Związkowi Radzieckiemu i narzucić jej obywatelom ustrój komunistyczny. Obecnie do świadomości społecznej z opóźnieniem dociera prawda o walce i cierpieniu tysięcy Żołnierzy Wyklętych. Wieszcz narodowy Zbigniew Herbert napisał o nich: „ponieważ żyli prawem wilka historia o nich nie pamięta”. Napisał wiele lat temu, ale dziś jest inaczej, bo nawet tu w Jaśle ta pamięć o Żołnierzach Wyklętych nie zaginęła.

Parlamentarzysta przypomniał nazwiska osób wywodzących się z terenu ówczesnej Jasielszczyzny, które po 1945 roku podjęły się walki z sowieckim okupantem i polskimi instytucjami komunistycznymi. Lista zawiera około pięćdziesięciu pozycji, jednak nadal jest niepełna i wielu bezimiennych bohaterów tamtych czasów nadal oczekuje na swoje odkrycie.

Na terenie naszego powiatu w walkę z reżimem komunistycznym zaangażowani byli m.in. Edward Bożek, Kazimierz Budziak, Stanisław Budziak, Bronisław Cichoń, Czesław Cichoń, Stanisław Cichoń, Władysław Dąbek, Adam Droździewicz, Albin Filus, Stanisław Gleń, Franciszek Gorgosz, Ludwik Gowin, Kazimierz Grzywacz, Antoni Holik, Władysław Igielski, Eugeniusz Kiszczuk, Adolf Kosiek, Józef Liszka, Józef Modrzejewski, Roman Myśliwiec ps. Bogdan, Roman Myśliwiec ps. Wrzos, Wojciech Najbar, Eugeniusz Niziołek, Ludwik Ochwat, Stanisław Popielarz, Zbigniew Paczosa, Jerzy Patroś, Katarzyna Pec-Garbarz, Bronisław Pięta, Józef Pięta, Stefan Pilawski, Władysław Rosół, Marian Skrzypek, Stanisław Skrzypek, Jan Skrzyszowski, Bronisław Smaś, Jan Sychta, Mieczysław Szetela, Władysław Szewczyk, Bronisław Szurlej, Władysław Szwaja, Józef Szymkowicz, Zygmunt Waśko, Stanisław Wojdyła, Tadeusz Wiśniewski, Antoni Zawadzki, Karol Żabiński, Stanisław Żabiński.

Do antykomunistycznej konspiracji dołączyli również księża: ks. Stanisław Kułak, ks. Wojciech Lorenc, ks. Florian Zając, ks. Stanisław Zuba, o. Bolesław Nowakowski, ks. Józef Bełch.

– Księża byli nieustraszonymi głosicielami prawdy. Krytykowali bezbożne prawa, demaskowali zło nazywając je po imieniu. Symbolem oporu przy zniewoleniu narodu, a zarazem ofiarą represji komunistycznych, stał się prymas Stefan Wyszyński. Wielu księży związanych z rejonem jasielskim włączyło się do antykomunistycznej konspiracji. – mówił Bogdan Rzońca.

O godzinie osiemnastej w Kolegiacie Farnej zostanie odprawiona msza święta w intencji Żołnierzy Niezłomnych.

FOTOGALERIA:

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych 2019

(dapa)
d.palar@terazjaslo.pl