Wspólnie na rzecz promocji i ochrony dziedzictwa kulturowego polsko-słowackiego pogranicza

Miasto Jasło we współpracy z dwoma słowackimi miastami partnerskimi zamierza ubiegać się o unijne dofinansowanie dla realizacji wspólnych projektów dotyczących promocji i rozwoju dziedzictwa kulturowego obszaru pogranicza. Jedno z przedsięwzięć obejmuje ożywienie i uatrakcyjnienie przestrzeni publicznej poprzez kompleksową modernizację infrastruktury technicznej położonego w ścisłym centrum miasta terenu.

Podczas poniedziałkowej (30.10) sesji radni miejscy wyrazili zgodę na wspólną realizację projektu partnerskiego pod nazwą „Integracja transgraniczna. Interakcja młodzieży polsko-słowackiej na rzecz wspólnej tożsamości” w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg VA Polska – Słowacja 2014-2020. Liderem zadania zostało miasto Jasło, a jego partnerami miejskie instytucje kultury – Miejska Biblioteka Publiczna i Jasielski Dom Kultury, zaś po stronie słowackiej miasto Vranov nad Toplo’u.

Skarbnik miasta Jasła Jacek Borkowski poinformował, że szacunkowa wartość projektu dla partnerów polskich wynosić będzie ponad 6,3 miliona złotych, w tym dla miasta Jasła – 5,5 miliona złotych, Miejskiej Biblioteki Publicznej i Jasielskiego Domu Kultury – po 420 tysiące złotych, zaś szacowana wartość dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego ma wynieść ponad 5,1 miliona złotych, z czego dla miasta Jasła – 4,4 miliona złotych, a dla Jasielskiego Domu Kultury i Miejskiej Biblioteki Publicznej – po 331 tysięcy złotych. Wkład własny do realizacji projektu oszacowano na poziomie ponad 1,2 miliona złotych.

W ramach projektu miasto Jasło, jako partner wiodący, zamierza zrealizować cztery działania. Zakres pierwszego z nich obejmuje opracowanie projektu budowlanego i wykonawczego oraz zlecenie prac budowlanych w związku z kompleksowym przekształceniem przestrzeni publicznej Placu Inwalidów Wojennych oraz pieszego pasażu między ulicą Sokoła, a Placem Żwirki i Wigury. Według wstępnej koncepcji, obszar ten miałby zostać wyposażony w różnorodne elementy, które miałyby „wchodzić” w bezpośrednią interakcję z osobami korzystającymi z tego miejsca. W materiałach przedstawionych radnym samorząd wskazuje możliwość: instalacji oświetlenia ulicznego typu LED reagującego na obecność ludzi poprzez zmianę natężenia lub barwy światła, elementów pozwalających na zabawę dźwiękiem, czy montaż kreatywnych mebli ulicznych. Radni poddali pomysł realizacji pomnika – ławeczki Jerzego „Dudusia” Matuszkiewicza, która – w połączeniu z zastosowaniem nowoczesnych urządzeń audiowizualnych – pozwalałaby na zapoznanie się z twórczością urodzonego w naszym mieście wybitnego kompozytora muzyki filmowej i serialowej.

Głównym założeniem zadania jest dostosowanie obecnie istniejącej infrastruktury technicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych, m.in. poprzez niwelację barier architektonicznych w postaci stromych schodów łączących pasaż z ulicą Sokoła, o co od wielu lat zabiegają w tutejszym magistracie mieszkańcy.

– Drugi element to zakup hulajnóg elektrycznych, które miałyby być udostępniane turystom i mieszkańcom i utworzenie stacji ładowania pojazdów. Punkt trzeci to dostosowanie sanitariatów dla potrzeb osób niepełnosprawnych w Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej. Czwarty element do działalność na rzecz promocji turystycznej i kulturalnej miasta. – informuje Jacek Borkowski.

Miejska Biblioteka Publiczna miałaby do zrealizowania cztery przedsięwzięcia. Pierwsze z nich to wymiana młodzieży z Jasła i Vranova nad Toplo’u w przedziale wiekowym między 10, a 15 rokiem życia. Drugie obejmowałoby organizację dla tej samej grupy wiekowej wspólnych warsztatów w zakresie poznawania dziedzictwa kulturowego poprzez wykorzystanie narzędzi TIK. Trzecim elementem będą warsztaty dla młodzieży w wieku od 13 do 18 lat w zakresie tworzenia własnych projektów i zarządzania nimi. Efektem tych działań będzie wydanie publikacji podsumowujących realizację projektu.

Działania Jasielskiego Domu Kultury w przedmiotowym projekcie obejmować będą osiem zagadnień: warsztaty „W kolorze sepii” związane z fotografią, warsztaty taneczne i uliczny spektakl teatralny „Karpackie Legendy”, koncert artystów nieprofesjonalnych, dwudniowe warsztaty wokalne w JDK, polsko-słowacki konkurs wokalny poprzedzony dwudniowymi warsztatami dla młodzieży jasielskiej i miasta partnerskiego, koncert finałowy konkursu wokalnego, wydanie dwujęzycznej publikacji podsumowującej realizację projektu, modyfikacja oficjalnej strony internetowej Jasielskiego Domu Kultury.

Realizację przedsięwzięć przez miejskie instytucje kultury w Jaśle zaplanowano od stycznia 2019 roku do września 2020 roku.

Termin składania wniosków o uzyskanie dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg VA Polska-Słowacja 2014-2020 upływa z dniem 10 listopada br.

Małgorzata Adamska-Chmiel, kierownik Wydziału Funduszy Zewnętrznych w Urzędzie Miasta w Jaśle mówiła o powodach późnego przedłożenia radnym projektu uchwały oraz o wysokości kosztów realizacji przedsięwzięcia.

– Uchwała została „wrzucona” w ostatniej chwili. To jest konsekwencja tego, że to jest projekt partnerski i partnerstwo obciążone jest nie tylko pewnym ryzykiem, ale też pewnymi trudnościami. Teraz na Słowacji trwają przygotowania do wyborów do sejmiku województwa, które skończą się 4 listopada. Niestety, nasi partnerzy słowaccy byli mocno zajęci i sam fakt przystąpienia do tego projektu nastąpił 20 października, a w przypadku następnego w ostatni czwartek. Stąd też takie utrudnienia. Projekt się tworzy, nie jest jeszcze zamknięty. To co jest pewnego rodzaju utrudnieniem to fakt, że wszelkie działania inwestycyjne muszą spełniać wymogi prawa budowlanego. Dodam jeszcze, że koszty są podane na wyrost, ale tą część projektu dla miasta Jasła zamierzamy zrealizować w ramach trybu „zaprojektuj i wybuduj”. Grupa docelowa to jest młodzież w wieku do osiemnastu lat, do której dociera się głównie poprzez nowoczesne, inteligentne technologie. Stąd projekt zakłada dość drogie materiały. Podejrzewam, że on będzie w rzeczywistości tańszy niż obliczyliśmy w projekcie, ale lepiej mieć bezpieczeństwo. Wtedy możemy to uznać jako koszt kwalifikowany i dopłacamy tylko piętnaście procent wkładu własnego, a nie sto procent. Po drugie, z pierwszych informacji wynika, że po przebadaniu tego terenu okazuje się, że jest on mocno naszpikowany różnego rodzaju instalacjami podziemnymi. Przełożenie tych instalacji jest kosztownym zabiegiem, stąd też pewne ryzyko w tym projekcie. – powiedziała.

Piętnastu radnych było za przyjęciem uchwały, dwóch wstrzymało się od głosowania.

Kolejny mikroprojekt, w ramach którego miasto Jasło zamierza ubiegać się o dofinansowanie z tego samego programu, nazwano „Dziedzictwo polsko-słowackiego pogranicza. Tu żyję, tu poznaję, tu kreuję”. Tym razem partnerem po stronie słowackiej zostało miasto Humenne.

Szacowana wartość dla miasta Jasła opiewa na kwotę 375 tysięcy złotych, z czego dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przewidziano na poziomie 293 tysięcy złotych.

Jak wyjaśnił Jacek Borkowski, skarbnik miasta Jasła, do realizacji w ramach projektu uwzględniono cztery zadania: – Pierwsze to transgraniczny produkt turystyczny „e-szlak produktów regionalnych polsko-słowackiego pogranicza” oraz „e-szlak atrakcyjnych miejsc miasta Jasła”. Drugi element to zagospodarowanie terenu przy winnicy miasta Jasła poprzez nasadzenie zieleni wraz z małą architekturą. Trzecie to organizacja imprezy promującej wspólne transgraniczne produkty turystyczne. Pozostałe wydatki związane z promocją to 77 tysięcy złotych. Chcielibyśmy te pieniądze przeznaczyć na zakup materiałów promocyjnych, a nie kupować ich za własne środki.

Piętnastu radnych pozytywnie opowiedziało się za pomysłem, jeden wstrzymał się od głosu.

Z tego samego programu chce również skorzystać powiat jasielski. W miniony czwartek (26.10) radni wyrazili chęć przystąpienia do realizacji dwóch projektów. Pierwszy z nich – „Karpackie Centrum Turystyki Rowerowej” – dotyczy modernizacji i adaptacji budynku po byłej strażnicy granicznej w Ożennej. Drugi zaś – „Tańczące kolory – współpraca jednostek edukacyjnych Polski i Słowacji na rzecz propagowania dziedzictwa kulturowego pogranicza” – zakłada m.in. modernizację istniejącej infrastruktury Parku Rekreacji i Edukacji Ekologicznej im. senatora Stanisława Zająca w Foluszu. Wartość obydwu przedsięwzięć oszacowano na blisko 600 tysięcy złotych.

Rozstrzygnięcie konkursu wniosków w ramach osi priorytetowej „Ochrona i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru pogranicza” ma nastąpić w drugim kwartale przyszłego roku.

Damian Palar
d.palar@terazjaslo.pl