Morskie opowieści czyli jasielskie opowieści z morzem w tle (zapowiedź)
Muzeum Regionalne w Jaśle zaprasza na wakacyjną wystawę zatytułowaną „Morskie opowieści.”
Morskie opowieści to wystawa interdyscyplinarna poświęcona Jasłu i jego związkom z morzem. Okazuje się, że miasto położone na drugim końcu Polski, oddalone od brzegów Bałtyku o setki kilometrów oraz morskie fale, łączy więcej niż można by się spodziewać. Wystawa podzielona została na pięć osobnych tematów, których punktem wspólnym jest morze. Łączy w jednej przestrzeni różne dziedziny: paleontologię, malarstwo, dokumenty i fotografie oraz przyrodę reprezentowaną przez bogatą kolekcję egzotycznych muszli pochodzących z różnych mórz świata.
Opowieść o morzu sprzed milionów lat
Stanisław Kadyi to znany i szanowany jasielski lekarz okulista o wszechstronnych zainteresowaniach. Urodził się w Jaśle. Po ukończeniu studiów w Krakowie, rozpoczął pracę w Klinice Okulistycznej UJ. Ze stopniem doktora powrócił jednak do Jasła. Pasję zawodową dzielił z pasją kolekcjonerską, gromadząc sukcesywnie różnorodne zbiory. Kadyi zebrał kilka tysięcy eksponatów reprezentujących ponad 1000 gatunków flory i fauny kopalnej. Na wystawie prezentowane są liczne okazy organizmów morskich: trylobity, odciski ryb wraz z roślinnością wodną, amonity.
Opowieść o morzu pędzlem malowana
Wystawa przedstawia prace malarskie jasielskich artystów o tematyce morskiej. Najwięcej z prezentowanych obrazów wyszło spod ręki pochodzącego z Jasła Ignacego Pinkasa, który wyjeżdżał wielokrotnie nad brzeg Bałtyku poszukując tematów, ale też dbając o zdrowie. Przywoził z tych podróży nostalgiczne pejzaże, impresjonistyczne widoki suszących się sieci lub wymowne scenki z udziałem pracujących rybaków. Stanisław Witowski z Jasła, tutaj mieszkał i pracował. Malarz wyjeżdżał jednak wielokrotnie na wybrzeże odwiedzając mieszkającą w Szczecinie córkę Joannę. To ona ofiarowała Muzeum akwarele z widokami morza. Dla Jana Wodyńskiego, malarza i wykładowcy akademickiego, morze jest tłem dla barwnej architektury. Na wystawie podziwiać można również prace Erwina Czerwenki i Prosnowskiego.
Opowieść o pewnym marynarzu
Wincenty Cygan urodził się w Bieszczadach, ale wychowywał w Jaśle. Tu ukończył szkołę powszechną i rozpoczął naukę w Gimnazjum. Jako ochotnik w 1937 r wstąpił do Marynarki Wojennej. W czasie II wojny światowej pływał na O.R.P. Błyskawica i O.R.P. Dragon. Brał udział w obronie Narwiku, uczestniczył w konwojach morskich na Atlantyku, Morzu Północnym i Śródziemnym. Odznaczony wieloma medalami m.in.: Medalem Morskim, Gwiazdą Atlantyku, Gwiazdą Afryki. Jest autorem książki “Granatowa załoga” i zbioru opowiadań: “Z falą i pod fale.” Publikował również w paryskiej Kulturze. W 1996 r. na stałe zamieszkał w Jaśle. Pamiątki i obrazy jako spuściznę swego życia przekazał do Muzeum w Jaśle.
Opowieść o statku Jasło
Jasło miało swój własny statek. Z okazji 600 rocznicy nadania praw miejskich podjęto starania, aby jeden ze statków Polskich Linii Oceanicznych nazwać imieniem „Jasło”. Statek został wybudowany w 1967 roku w Aalborg w Danii. Liczył ponad 100 m długości i prawie 15 m szerokości. Uroczystość wodowania odbyła się 1 kwietnia 1967 roku. Na uroczystości obecna była 15-to osobowa delegacja z Jasła. Patronat nad statkiem sprawował ZTS Gamrat oraz Liceum Ogólnokształcące w Jaśle, utrzymując z załogą stały kontakt. W szkole założone zostało Koło Przyjaciół Morza. „Jasło” odbył w sumie ok. 250 rejsów. Pamiątką po MS „Jasło” jest pomnik „Jasielska Kotwica” odsłonięty podczas „Dni Jasła”, które miały miejsce w dniach 29 maja – 6 czerwca 1971 roku.
Opowieści z wnętrza muszli
Prywatna kolekcja, a właściwie jej część z bogatych i różnorodnych zbiorów dyrektora jasielskiego muzeum Alfreda Sepioła. W kolekcji znajdują się muszle pochodzące z różnych zakątków i mórz świata. Ekspozycja prezentuje niebywałą różnorodność i jest świadectwem niekończącej się kreatywności przyrody w stwarzaniu form, kształtów i kolorów. Tak jak wiele jest bowiem rodzajów i typów muszli, tak wielka jest różnorodność „zamieszkujących je” organizmów. Urzeka piękno okazów: od matowych, jednobarwnych po intensywnie błyszczące i wielokolorowe oraz ich piękno wnętrza, pokryte warstwą masy perłowej, nierzadko zaskakujące intensywnością połysku i wyrazistością barwy. Najbardziej jednak zadziwia mnogość kształtów. Wystawa prezentuje te najpopularniejsze gatunki muszli, ale pozwala też poznać okazy wyjątkowe i rzadko spotykane.
„Morskie opowieści”
Muzeum Regionalne w Jaśle, ul. Kadyiego 11
od 7 lipca do 20 sierpnia 2017 r.
(Muzeum Regionalne w Jaśle)
