Biblioteka „na nowym”

Po wielomiesięcznej przerwie mieszkańcy Jasła mogą już ponownie korzystać z wyremontowanej i nowocześnie wyposażonej biblioteki publicznej mieszczącej się na pierwszym piętrze domu kultury przy ulicy Kołłątaja 1. W miejskiej instytucji, która należy do najbardziej aktywnych bibliotek w województwie podkarpackim, znacząco poprawiły się warunki lokalowe choć – jak przyznają sami bibliotekarze – nadal nie są one adekwatne do potrzeb z jakimi borykają się od lat.

Po tym jak samorząd miejski zdecydował się wykorzystać zewnętrze fundusze na kompleksową rozbudowę i modernizację budynku Jasielskiego Domu Kultury przy ulicy Kołłątaja 1 mieszcząca się tam biblioteka publiczna została zmuszona na wielomiesięczne przenosiny do obiektów zastępczych. I tak: wypożyczalnię rozlokowano w auli przy Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. św. Jadwigi Królowej, czytelnię główną w budynku dawnej „Cepelii” przy ulicy Kościuszki. Po sąsiedzku – w budynku „Kolejarza” – znalazł tymczasowe lokum sekretariat biblioteki.

W realizowanym przez Jasło projekcie nie ujęto dostosowania dotychczasowych pomieszczeń bibliotecznych do potrzeb tej miejskiej instytucji kultury stąd też jej kierownictwo – we współpracy z lokalnym samorządem – podjęło starania o przystąpienie do realizacji robót budowlanych, wykończeniowych i aranżacji wnętrz pomieszczeń znajdujących się na pierwszym piętrze budynku przy ulicy Kołłątaja 1. Inwestycję powierzono Jasielskiemu Domowi Kultury, który w imieniu władz miejskich administruje całym obiektem. Było to możliwe dzięki dotacjom przyznanym przez radnych Rady Miejskiej Jasła.

Na skutek przeprowadzonego postępowania przetargowego realizację przedsięwzięcia powierzono Krośnieńskiemu Przedsiębiorstwu Budowlanemu – temu samemu, które wcześniej realizowało rozbudowę i modernizację Jasielskiego Domu Kultury (to jedyny podmiot, który odpowiedział na ogłoszenie o zamówieniu publicznym).

Spółka zrealizowała powierzone zadanie w grudniu ubiegłego roku. W kolejnym etapie przystąpiono do prac aranżacyjnych pomieszczeń, a następnie przeniesienia zbiorów i ich odpowiedniego rozlokowania na nowych regałach. W obecnym kształcie biblioteka publiczna rozpoczęła na nowo działalność w swojej pierwotnej lokalizacji od początku czerwca br.

Dzisiaj, na uroczyste otwarcie instytucji, przybyły władze miasta na czele z burmistrzem Ryszardem Pabianem i jego zastępcą Elwirą Musiałowicz-Czech, skarbnik miasta Jacek Borkowski, przewodniczący Rady Miejskiej Jasła Henryk Rak wraz z radnymi, dyrektorzy bibliotek powiatu jasielskiego, współpracujących placówek edukacyjnych, a także przedstawiciele służb mundurowych (Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Straży Miejskiej). Gościem honorowym spotkania była popularna polska aktorka oraz ambasadorka akcji „Cała Polska Czyta Dzieciom”, w działania które od początku włącza się jasielska biblioteka, Edyta Jungowska.

– Cieszymy się bardzo z nowego wystroju, z nowych mebli, z lepszych warunków pracy. Niemniej jednak musimy pamiętać o tym, że ta przestrzeń jest dla zbiorów biblioteki zbyt mała. Musieliśmy utworzyć magazyn zewnętrzny, a w bibliotekach publicznych zasadą jest wolny dostęp do zbiorów, czyli zbiory na miejscu. – mówi Małgorzata Piekarska, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle.

Zgodnie z przyjętą koncepcją w „nowej” bibliotece zmienił się układ pomieszczeń.

– W części pomieszczeń, gdzie było Centrum Informacji Lokalnej, ono zostało poszerzone o część magazynową biblioteki. Więc to jest większe pomieszczenie, ale w dalszym ciągu wielofunkcyjne. Musieliśmy tak ustawić regały, na których znajdują się głównie lektury. Jest jedno wspólne pomieszczenie, gdzie mieści się oddział dla dzieci i wypożyczalnia dla dorosłych. Po drugie, czytelnia główna ogromnie nam zmalała. Jest to pomieszczenie w pełni klimatyzowane dlatego, że tam nie da się otworzyć okien. Okna wychodzą na dziedziniec wewnętrzny, który ongiś był naszą wypożyczalnią dla dorosłych. W tej chwili, jak Państwo znajdujecie się w bibliotece, to macie wrażenie przestrzeni. Ale pamiętajcie, że my u czytelników mamy około dziesięciu tysięcy książek. W związku z tym, szczególnie w przypadku dzieci i młodzieży, przed wakacjami te książki wrócą na półki. – powiedziała Małgorzata Piekarska.

Do miejskiej biblioteki prowadzić będą teraz dwa wejścia – tradycyjne od głównego wejścia do obiektu Jasielskiego Domu Kultury od strony ulicy Kołłątaja, a następnie schodami na piętro oraz dodatkowe poprzez dobudowaną klatkę schodową od strony ulicy Kościuszki.

– Dobrze, że są dwa wyjścia, bo co do tego nie ma wątpliwości. Jest to bezpieczne dla osób korzystających z usług obu instytucji, jak też dla pracowników. Natomiast czy dla nas jest korzystniejsze to jeszcze nie umiemy tego powiedzieć. Te czarne schody od wejścia, które kiedyś było głównym, są śliskie. Szczególnie starsi boją się tamtędy wchodzić. Nie mówiąc już o tym o kwestii utrzymania czystości. Zobaczymy jak się to potoczy. W soboty i w przypadku organizowania jakiś imprez przez dom kultury czytelnicy będą mogli wchodzić wyłącznie od strony ulicy Kościuszki. Z naszego punktu widzenia jest nam wszystko jedno, z której strony będą wchodzić, byle by chcieli przychodzić do biblioteki. – podkreśliła Piekarska.

Mimo znacznej poprawy dotychczasowych warunków funkcjonowania, jasielska biblioteka – z uwagi na ograniczoną powierzchnię użytkową – wciąż nie będzie mogła w pełni wykorzystywać swojego potencjału.

– Mamy dwie trzecie zbiorów dostępnych w magazynie zastępczym na zewnątrz. My staramy się bardzo szybko realizować rewersy, bo rewers złożony dzisiaj będzie zrealizowany jutro i książka będzie dostępna jutro od 10:15, ale jednak potrzebny jest ten czas. Natomiast w bibliotekach publicznych zasadą jest to, iż czytelnik podchodzi do półki, ogląda książki i bierze je bezpośrednio z półki. Może się posłużyć pomocą bibliotekarza, ale generalnie ma ten wolny dostęp i może dotknąć książki. Albo może też skorzystać z porad, z których książek elektronicznych warto skorzystać. – wyjaśnia dyrektor placówki.

Dlaczego ta instytucja odgrywa tak niezwykle ważną rolę w rozwoju lokalnego społeczeństwa? – Najistotniejsze jest zakorzenienie młodych ludzi w czytaniu. Bez tego w przyszłości nie będziemy – nie tylko my bibliotekarze – mieć czytelników, ale miasto będzie podupadać. Używam tego mocnego słowa zdecydowanie i kładę na to bardzo duży nacisk. Przekonałam się o tym uczestnicząc w wielu warsztatach międzynarodowych, które trwają. Tak się dzieje też w innych krajach i nie ma powodu, żeby Polska była wyjątkiem. – podkreśla Małgorzata Piekarska.

Według statystyk tylko za ubiegły rok – ze zbiorów biblioteki skorzystał co trzeci Jaślanin. Mimo utrudnień wynikających z rozlokowania instytucji w różnych punktach miasta spowodowanych remontem domu kultury.

W 2015 roku w jasielskiej bibliotece zarejestrowanych było nieco ponad 9,5 tysiąca czytelników. – Różnimy się w sposobie liczenia czytelników z krajami Europy zachodniej. Tam czytelnikiem jest ktoś kto przekroczył bramki i został elektronicznie zarejestrowany. My tego systemu rejestracji nie mamy. Są już biblioteki w Polsce, które taki system mają. Natomiast my podajemy tylko tych, którzy zapisali się do biblioteki. Za czytelnika uważamy tylko kogoś kto w danym roku zweryfikował dane na swojej karcie bibliotecznej. To nie są czytelnicy, którzy zapisali się pięćdziesiąt czy sześćdziesiąt lat temu i my ich cały czas liczymy jako czytelników. Obowiązkiem jest aktualizacja weryfikacji danych na dany rok kalendarzowy. Ktoś kto przynajmniej jeden raz w roku jest w bibliotece to ten dla nas jest czytelnikiem. – wyjaśnia pani dyrektor. Biblioteka w Jaśle to nie tylko miejsce, gdzie można wypożyczyć książkę – czy tą tradycyjną, czy w wersji elektronicznej. Ta placówka angażuje się mocno w wiele projektów aktywizujących lokalną społeczność od tych najmłodszych na seniorach kończąc. O sile jej oddziaływania na mieszkańców świadczą liczne nagrody i wyróżnienia, a także uznanie wśród tego rodzaju placówek w całym regionie.

Estetyczne i nowocześnie wyposażone wnętrza wymagają jeszcze wielu inwestycji i zmian. Priorytetem na najbliższe tygodnie jest wymiana przestarzałych komputerów.

– Bardzo nam też zależy na tym, żeby pojawił się nowoczesny, szybki sprzęt komputerowy. Jeśli mowa o tym co ważne dla współczesnej biblioteki to z jednej strony nowości książkowe w różnej postaci – dotyczy to zarówno książek papierowych jak i książek elektronicznych – ale też konieczny jest rozwój nowych mediów. Ale żeby rozwijać integrację cyfrową to trzeba tym sprzętem dysponować. Trzeba pamiętać, że posiadanie tego sprzętu to jest pomoc mieszkańcom w rozwijaniu innowacji, kreatywności. To nie są puste słowa. Tam, gdzie jest mocny rozwój gospodarczy, gdzie są silnie rozwinięte gospodarczo kraje, czytelnictwo jest na wysokim poziomie. My się chlubimy tym, że jeśli chodzi o ilość wykorzystania wypożyczeń w miejskiej bibliotece to ten poziom jest wysoki. – mówi Małgorzata Piekarska.

Burmistrz Jasła Ryszard Pabian nie kryje swojego zadowolenia, że biblioteka powróciła do swojej pierwotnej siedziby. Jego zadaniem będzie teraz przekonanie radnych do zabezpieczenia kolejnych środków finansowych z budżecie miasta na ten cel.

– Po półtorarocznej przerwie znów jesteśmy w bibliotece, którą możemy się szczycić. To nie tylko księgozbiory, ale także wiele innych działań, które prowadzi. Cieszę się, że na nowo będziemy mogli korzystać z jej usług. Oczywiście przez te półtora roku biblioteka funkcjonowała, ale w utrudnionych możliwościach za co serdecznie przepraszam, ale w tych niełatwych warunkach udało się przetrwać. Teraz po powrocie w tych nowych pomieszczeniach – nowych, bo praktycznie tak jak w całym w Jasielskim Domu Kultury pozostały tylko ściany, a wszystko jest nowe – będzie możliwe prowadzenie tej działalności. Chciałem złożyć podziękowania dla osób, które przez te półtora roku gościły bibliotekę w swoich instytucjach. Dzięki ich pomocy udało się jej funkcjonować. Bibliotekarzom życzę, żeby zawsze służyli pomocą przy wyborze tego, co może zainteresować. – powiedział.

Samorządowiec dodał również, że „wszyscy chcielibyśmy, żeby biblioteka znalazła sobie nowe pomieszczenia”. – Nie wykluczam, że to się uda, ale przez najbliższy czas będziemy korzystać z tego co jest przygotowane w Jasielskim Domu Kultury. – dorzucił burmistrz.

– Rzeczywistość jest taka, że zgodnie z zaleceniami i normami unijnymi, na stu mieszkańców powinno przypadać 5,6 metra kwadratowego. Natomiast my w tej chwili, nie licząc korytarzy, mamy 455 metrów kwadratowych. Plus do tego proszę dodać 114 metrów kwadratowych w filii numer dwa, 64 metry kwadratowe w filii numer trzy i 40 metrów kwadratowych w filii numer jeden. Ja przypominam jedno. Jeśli pomnożyć nawet tą malejącą liczbę mieszkańców, bo w tej chwili jest to około 36 tysięcy z jakimś tam ogonkiem razy 5,6 metra kwadratowego na stu mieszkańców plus funkcje powiatowe, czyli sala szkoleniowa, miejsce, gdzie można odbywać większe konferencje, to myśmy powinni mieć dwa tysiące metrów kwadratowych. – przyznaje dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle Małgorzata Piekarska.

Po remoncie wypożyczalnia dla dorosłych, oddział dla dzieci, czytelnia główna, Centrum Informacji Lokalnej oraz strefa innowacji są czynne od poniedziałku do piątku w godzinach 10:15 – 18:00 oraz w soboty w godzinach 8:00 – 15:00 (wejście jedynie od strony ulicy Kościuszki).

Damian Palar
d.palar@terazjaslo.pl