Od dwudziestu lat integrują niepełnosprawnych uczniów ze swoimi pełnosprawnymi rówieśnikami

Społeczność Zespołu Szkół Miejskich nr 3 świętowała dzisiaj dwudziestolecie integracji. W ciągu minionych dwóch dekad mury placówki opuściła ponad setka absolwentów o różnym stopniu niepełnosprawności. Wielu z nich ukończyła później szkoły średnie lub studia. Szkoła systematycznie dostosowuje swoją bazę dydaktyczną. Jednym z jej elementów jest właśnie oddana do użytku nowa winda przeznaczona do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Koncepcja kształcenia integracyjnego z tutejszej szkole zrodziła się w połowie lat 90-tych ubiegłego stulecia. Jednym z jej autorów była obecna dyrektor szkoły Aleksandra Zajdel-Kijowska. Od momentu utworzenia pierwszej klasy integrującej uczniów pełnosprawnych ze swoimi niepełnosprawnymi rówieśnikami idea ta wpisała się na stałe w koncepcję dydaktyczno-wychowawczą placówki.

– Koncepcja pracy w klasie integracyjnej różni się od tradycyjnej. Założeniem integracji jest tworzenie środowiska, w którym wspólnie uczą się i rozwijają uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych wraz ze swoimi zdrowymi rówieśnikami. Program nauczania jest dostosowany do indywidualnych możliwości każdego ucznia. Klasy integracyjne są cząstką twórczej i przyjaznej szkoły jako miejsce naturalnej nauki, tolerancji, wrażliwości, otwartości, akceptacji oraz efektywnego funkcjonowania w społeczeństwie. Wieloletnia praca naszej szkoły na płaszczyźnie integracji to ciągłe doskonalenie placówki w kierunku jak najpełniejszego przygotowania się na przyjęcie uczniów o zróżnicowanych potrzebach rozwojowych. Dzięki dotychczasowej pomocy finansowej Urzędu Miasta Jasła, sponsorów i zaangażowaniu kadry pedagogicznej udało nam się wiele osiągnąć. – mówi.

Jak podkreśla Aleksandra Zajdel-Kijowska, Zespół Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle jest jedyną placówką oświatową w powiecie jasielskim, w której realizowana jest misja integracji.

Od dwóch dekad szkoła kształci na poziomie podstawowym i gimnazjalnym uczniów z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną, zaburzeniami rozwoju, wadami słuchu i widzenia, autyzmem, zespołem Aspergera oraz niepełnosprawnościami sprzężonymi.

W codziennej pracy z uczniami kadrę pedagogiczną wspierają doświadczeni: pedagog, psycholog, terapeuta, logopeda, rehabilitant, oligofrenopedagodzy, tyflopedagodzy oraz surdopedagodzy.

– Dzięki codziennej, systematycznej pracy w ciągu minionych lat osiągnęliśmy na polu integracji wiele sukcesów. Umożliwiliśmy także ich osiąganie naszym uczniom. Wielu niepełnosprawnych absolwentów naszej szkoły ukończyło studia wyższe lub szkołę średnią. Inni znaleźli swoje miejsce w szkołach zawodowych lub warsztatach terapii zajęciowej, co napełnia nas dumą i jest źródłem satysfakcji zawodowej. – podkreśla dyrektor szkoły.

Od 1995 roku w Zespole Szkół Miejskich nr 3 (najpierw w Szkole Podstawowej nr 9, później Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi oraz Integracyjnej Szkole Podstawowej nr 12 im. Ignacego Łukasiewicza) utworzono łącznie 41 oddziałów integracyjnych – 13 w szkole podstawowej i 28 w gimnazjum.

Do tej pory świadectwo ukończenia szkoły odebrało 122 niepełnosprawnych absolwentów.

W roku szkolnym 2015/2016 naukę pobiera tutaj 58 uczniów niepełnosprawnych – 38 w szkole podstawowej i 20 w gimnazjum. Dla ich potrzeb utworzono cztery oddziały integracyjne.

– Konsekwentne propagowanie przez naszą szkołę idei integracji w środowisku lokalnym z całą pewnością przyczyniło się do wzrostu świadomości społecznej na temat wspólnego kształcenia i wychowywania osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych oraz do uzyskania przez Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi w Jaśle zaszczytnego miana koordynatora wojewódzkiego klubu szkół tolerancji. – podkreśla Zajdel-Kijowska.

Mamy świadomość, iż uzyskane kilka lat temu wyróżnienie zobowiązuje do dalszego rozwijania integracji w naszej szkole, do promowania tej idei na zewnątrz oraz wspomagania innych placówek oświatowych zainteresowanych włączeniem uczniów niepełnosprawnych w proces edukacji i wychowania ich pełnosprawnych kolegów. Droga do doskonałości jest oczywiście daleka. Choćby dlatego, że przybywa nowych problemów do rozwiązania. Nie boimy się jednak wyzwań i ciągle podnosimy stawianą przed sobą poprzeczkę. Planując na przyszłość działania na polu integracji pragniemy jednocześnie dokonać podsumowania okresu minionego i zdobytych dotychczas doświadczeń. – Aleksandra Zajdel-Kijowska.

Szkoła ciągle dostosowuje swoją bazę dydaktyczno-naukową pod kątem osób niepełnosprawnych. W tym celu zostały wybudowane specjalne podjazdy dla wózków inwalidzkich, dostosowano w odpowiednie urządzenia sanitariaty, utworzono gabinety przeznaczone do zajęć rewalidacyjnych i rehabilitacyjnych wraz z ich doposażeniem w specjalistyczny sprzęt, a w 2007 roku zmodernizowano parter budynku na potrzeby młodszych dzieci.

– Szkoła doskonale sprawdza się w realizacji założeń integracji, ponieważ architektura budynku pozwala na samodzielne funkcjonowanie każdej ze szkół: podstawowej i gimnazjum, nie wykluczając jednak możliwości wspólnego przebywania i integrowania się uczniów. – wyjaśnia dyrektor placówki.

Zwieńczeniem tych działań było oddanie do użytku nowej windy wewnątrz szkoły.

– W ten sposób znikną ostatnie bariery architektoniczne, a nowoczesne klasopracownie i pomieszczenia naszej szkoły będą dostępne dla wszystkich. Marzenia o windzie sięgają początków integracji. Realny kształt przybierać zaczęły pod koniec ubiegłego roku szkolnego. Podczas wizyty w naszej szkole burmistrz Ryszard Pabian potwierdził konieczność budowy windy, a dzięki decyzji Rady Miejskiej Jasła rozpoczęto realizację projektu autorstwa Pawła Pankiewicza. – powiedziała Renata Goleń, wicedyrektor Zespołu Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle.

Roboty budowlane związane z budową szybu dźwigu osobowego kosztowały ponad 238 tysięcy złotych, a środki na ten cel pochodziły z tzw. „nadwyżki” budżetowej i zostały przekazane przez Radę Miejską podczas kwietniowej sesji.

W ramach rozstrzygniętego postępowania przetargowego prace te powierzono firmie ECORESBUD sp. z o.o. w Jaśle.

Symbolicznego oddania windy do użytkowania przez społeczność szkolną dokonali poprzez przecięcie wstęgi: przedstawiciele władz miasta na czele z burmistrzem miasta Ryszardem Pabianem, jego zastępcą Elwirą Musiałowicz-Czech, przewodniczącym Rady Miejskiej Jasła Henrykiem Rakiem i wiceprzewodniczącą Urszulą Czyżowicz, dyrektor szkoły Aleksandra Zajdel-Kijowska oraz uczeń klasy 1b Integracyjnej Szkoły Podstawowej nr 12 Antoni Kowalski wraz z tatą Grzegorzem.

Jej poświęcenia dokonał miejscowy proboszcz ks. Tadeusz Gąsiorowski.

Za wsparcie i pomoc

Jubileusz dwudziestolecia integracji stał się okazją do podziękowań dla osób i firm, które swoją działalnością społeczną przyczyniły się do rozwoju idei w tutejszej placówce edukacyjnej. Z tej okazji Rada Pedagogiczna postanowiła nadać tytuły honorowe „Przyjaciel integracji”.

Tytuł ten przyznano „za bezinteresowną pomoc materialną i finansową na rzecz integracji, wieloletnie publiczne wsparcie i popularyzowanie integracji, wspieranie działań wpływających na pozytywny wizerunek integracji w środowisku lokalnym, otwartość i wrażliwość oraz działania wynikające nie z formalnego obowiązku ale z chęci budowania społeczności integracyjnej”.

Na mocy uchwały Rady Pedagogicznej z dnia 17 listopada br. uhonorowani zostali:

Alicja Zając – senator Rzeczypospolitej Polskiej, Bogdan Rzońca – poseł na Sejm RP, Maria Kurowska – wicemarszałek województwa podkarpackiego, burmistrz miasta Jasła w latach 2006-2010, Ryszard Pabian – burmistrz miasta Jasła, Urszula Czyżowicz – wiceprzewodnicząca Rady Miejskiej Jasła, ks. dr Marian Putyra – dyrektor Caritas Diecezji Rzeszowskiej Oddział Jasło, Józefa Zarudzka – dyrektor Przedszkola Miejskiego nr 9 w Jaśle, Józef Nawracaj – właściciel firmy Frogart, Jolanta Mercik – dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Jaśle oraz Kazimierz Wawszczak – prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków Oddział w Jaśle.

Wicedyrektor szkoły Renata Goleń uzasadniając przyznane wyróżnienia podkreśliła, że „nigdy nie zawiedliśmy się osobach, do których zwracaliśmy się z naszymi problemami czy potrzebami”.

O specjalnej nagrodzie od społeczności szkolnej będą przypominać pamiątkowe linoryty wykonane przez plastyka Antoniego Zająca, a ich treść nawiązuje do motta obchodów jubileuszowych: „Przyjaciel jest jak anioł: podnosi, gdy Twoje skrzydła opadają”.

W imieniu uhonorowanych głos zabrał burmistrz Jasła Ryszard Pabian: – Zastanawiam się czy zasługuję na to wyróżnienie, bo przecież obowiązkiem burmistrza jest dbać o to, aby szkoła była wyposażona w to czego wymaga. Ale proszę mi wierzyć, że tutaj kierowałem się nie tylko obowiązkiem, ale sercem, gdyż wiem kto w tej szkole jest. Stąd też taka, a nie inna decyzja, zresztą jedna z moich pierwszych. Uważam, że tego typu szkoła wymaga windy. Jeśli nawet jedno dziecko skorzysta z tej windy po to, aby dotrzeć tam, gdzie jest przeznaczone dla niego miejsce to będę bardzo szczęśliwy. A wiem, że tych dzieci jest zdecydowanie więcej.

Składając gratulacje z okazji dwudziestolecia integracji podkreślił, że to wyjątkowa okazja do podsumowań. – To specyficzna szkoła, specyficzna z wielu względów: raz ze względu na dzieci, które tutaj są. Dzieci zdrowie i dzieci, które wymagają specjalnej opieki. Ale specyficzna również ze względu na grono pedagogiczne, bo przecież Państwo macie nie tylko podstawowe wykształcenie pedagogiczne, ale również wiele specjalistycznych umiejętności, koniecznych przy współpracy z tymi dziećmi. Specyficzna też ze względu na infrastrukturę zarówno tą wewnątrz budynku, jak i w otoczeniu szkoły. Szkoła jest świetnie wyposażona. Dzięki nowej windzie ma praktycznie wszystko czego dzieci wymagają. – powiedział.

Do podziękowań dołączyła również dyrektor Aleksandra Zajdel-Kijowska: – Chciałabym podziękować wszystkim, którzy pracowali i pracują z uczniami niepełnosprawnymi: nauczycielom, nauczycielom wspomagającym, pomocom nauczyciela, ale również wszystkim pracownikom szkoły za serce. Nasza szkoła różni się od innych tym, że nauczyciel zamyka drzwi do klasy po dzwonku na przerwę, a my nie zamykamy. Za to wszystko bardzo serdecznie dziękuję. Myślę, że słowa nie oddadzą tego tylko wdzięczność wychowanków, ich sukcesy na miarę własnych możliwości, codzienność, a później spotkania po latach.

Obchodom jubileuszu towarzyszyła uroczysta msza święta odprawiona w Kościele pod wezwaniem Matki Bożej Częstochowskiej, wystawa zdjęć podsumowujących dwie dekady działalności szkoły na polu integracji środowiska osób niepełnosprawnych oraz okolicznościowa akademia przygotowana przez samorząd uczniowski.

Damian Palar
d.palar@terazjaslo.pl