Za nami X Jasielski Festiwal Literacki i Regionalny (ZDJĘCIA)

7 października 2015 | 16:37

Dobiegła końca X jubileuszowa edycja Jasielskiego Festiwalu Literackiego i Regionalnego organizowanego przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Jaśle.

Z okazji X jubileuszowej edycji Jasielskiego Festiwalu Literackiego i Regionalnego organizowanego przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Jaśle odbyło się wiele działań w różnorodny sposób promujących literaturę i czytelnictwo w kontekście 650 rocznicy powstania Jasła. Zaprezentowani zostali twórcy związani z naszym miastem, m.in. Piotr Marecki, Edward Lecheta, Wiesław Setlak, Joanna Preisner, Remigiusz Gogosz oraz Ola Nguyen Van z jasielskiego Klubu Inicjatyw Artystycznych WSCHÓD.

Jak może wyglądać Kraina Niesnu, którą marzy odwiedzić każde dziecko? Może jest czekoladowa, kolorowa, fantastyczna i zupełnie nietypowa? 21 września 2015 mali marzyciele wspólnie z Joanną Preisner i Jakubem Boguszem wkroczyli do zupełnie niespotykanej Krainy. Poznali Przemrażacza, Pełzacza i Pożeracza. Z Pandą Wandą rymowali i jej zagadki bez trudu odgadywali, a na chmurkolocie pofrunęli do źródeł bezkresnej dziecięcej wyobraźni, by spotkać tam to, o czym tylko zamarzą.

21 września 2015 w Czytelni Głównej MBP w Jaśle obyło się otwarcie wystawy zdjęć młodej jasielskiej artystki Oli Nguyen Van. Na wystawie zaprezentowano cykl fotografii, których inspiracją była młodsza siostra artystki, Julia. Pełne ekspresji i wolności od schematów fotografie przyciągnęły do biblioteki kilkadziesiąt osób urzekniętych nieszablonowym i twórczym ujęciem rzeczywistości w wykonaniu artystki.

25 września 2015 o pierwszym polskim przewodniku po świecie fascynującej i wyjątkowej literatury, jaką są sagi islandzkie opowiadali na wykładzie w Zespole Szkół Nr 4 w Jaśle współautorzy dr Jakub Morawiec i Remigiusz Gogosz. Autorzy w przystępny sposób przedstawili historię Islandii oraz w tym kontekście sagi jako fenomen literacki, opowiedzieli o wyjątkowej literackiej aktywności średniowiecznych Islandczyków, którzy tworzyli przede wszystkim w języku rodzimym. Przedstawione zostały rożne rodzaje sag i ich wpływ na późniejszą literaturę, nie tylko skandynawską.

O „podziemnym kręgu” cyberliteratury oraz miejscu literatury we współczesnych mediach cyfrowych mówił 29 września 2015 na wykładzie w I Liceum Ogólnokształcącym w Jaśle dr Piotr Marecki. Obecnie w obszarze jego zainteresowań, leży wciąż zmieniająca się cyberliteratura, a stało się to za sprawą stażu, który odbywał w jednej z najlepszych technicznych uczelni na świecie – w Massachusetts Institute of Technology (USA). Opowiadał też o subkulturze Demosceny, która działała na zasadzie Podziemnego Kręgu (aluzja do filmu D. Finchera). Jej cechy to zły smak i alienacja subkulturowa.

29 września 2015 w Czytelni Głównej MBP w Jaśle odbyło się spotkanie autorskie z Edwardem Lechetą, który mówi o sobie, że jest poetą późnego debiutu. Zawsze wiedział, że napisze książkę, nie był jednak pewien czy będzie to poezja czy proza. W 2014 roku otrzymał stypendium artystyczne miasta Jasła na wydanie tomiku poetyckiego „Twój Portret”. Jego teksty pojawiają się w prasie lokalnej i na blogu autora. Nie są to wiersze łatwe, gdyż autor sięga po odległą metaforę korzystając z filozoficznego dystansu. Jest autorem tekstów piosenek dla zespołu „A może tak”, do których muzykę napisał Wojciech Pelczar.

2 października 2015 o krytycznoliterackiej drodze opowiadał na spotkaniu autorskim Wiesław Setlak. Swoje teksty publikował we „Frazie”, „Nowej Okolicy Poetów”, a obecnie w „Toposie”. Wspólnie z dr Markiem Nalepą napisał książkę „Syn bogini” o poecie Wincentym Różańskim. Po tytanicznej pracy badawczej, chciał by Różański stał się poetą samodzielnym. W jego odczuciu poezja Różańskiego jest pełna wiary i życia, chociaż śmierć przyjaciół, Bruno-Milczewskiego i Stachury, wycisnęły na nim piętno lęku.

Oprócz spotkań z regionalnymi twórcami w ramach Festiwalu odbyły się spotkania ze znanymi laureatami najważniejszych polskich i zagranicznych nagród literackich, m.in. Małgorzatą Szejnert, Andrzejem Stasiukiem i Romanem Honetem, spotkanie z Danutą Grechutą i Jakubem Baranem, autorami książki pt. „Marek. Marek Grechuta we wspomnieniach żony Danuty” oraz wykład dr Anny Marchewki o współczesnej polskiej literaturze.

O tym co i dlaczego warto czytać mówiła na wykładzie w II Liceum Ogólnokształcącym w Jaśle dr Anna Marchewka. Rynek wydawniczy to ogromny obszar, a niewielka liczba tytułów czasopism literackich nie ułatwia czytelniczego wyboru. Należy się więc posiłkować nagrodami literackimi, m.in. Nagrodą Literacką Nike, Literacką Nagrodą Gdynia, Literacką Nagrodą Europy Środkowej Angelus. Prelegentka skupiła się na ważnych jej zdaniem książkach ostatnich lat. Zalicza do nich: „Księgi Jakubowe”, „Bieguni”, czy lekką konstrukcję quasi kryminalnej powieści „Prowadź swój pług przez kości umarłych” Olgi Tokarczuk. W trakcie wykładu pojawiały się nazwiska m.in. Łukasza Orbitowskiego, Wioletty Grzegorzewskiej, Mikołaja Łozińskiego, Ignacego Karpowicza.

24 września 2015 odbyło się spotkanie z Danutą Grechutą i Jakubem Baranem, autorami książki „Marek. Marek Grechuta we wspomnieniach żony Danuty”. Spotkanie było możliwością otarcia się o legendę, poznania życia prywatnego i zakulisowego. Dowiedzieliśmy się też wielu szczegółów, które przez lata budowały postać artysty. Prywatnie był człowiekiem towarzyskim i skorym do żartów, choć oglądając jego występy miało się wrażenie dystansu pomiędzy piosenkarzem a publicznością. Znany nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Szczególnie lubili go Czesi, w których kraju koncertował, a jego piosenki przetłumaczone na język czeski, do dziś ciszą się popularnością. Uzupełnieniem opowieści autorów były fragmenty filmu biograficznego Piotra Poraja-Poleskiego „Gdziekolwiek będę…”.

O tym, że żadna książka nie powstaje z przypadku mówiła 25 września 2015 na spotkaniu autorskim Małgorzata Szejnert. Autorka porusza się tematycznie po obrzeżach, stąd w obszarze jej zainteresowań znajduje się górniczy Giszowiec oraz Polesie. Na genezę jej ostatniej książki „Usypać góry: historie z Polesia” złożyło się kilka sekwencji: zapach wędzonej kiełbasy z dziadkowej masarni, album amerykańskiej fotografki Luise Boyd oraz rozdział o Polesiu Pińskim Ryszarda Kapuścińskiego. Białoruś w czasie wojny bardzo ucierpiała, a silne represje wobec kościoła wywołały chęć poszukiwania tradycji, niekoniecznie polskich. Nie ukrywa, że lubi pisać o ludziach, którzy jej się podobają, ponieważ zły bohater jest banalny. Reporterka świadomie unika cykli, a różnorodność tematyczna wynika z ciekawości. Dla wszystkich uczestników było to spotkanie z reporterką wielkiej klasy i erudycji, wspaniałą gawędziarką, do której opowieści chce się wracać.

2 października 2015 r. gościem X Jasielskiego Festiwalu Literackiego i Regionalnego organizowanego przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Jaśle był Roman Honet, poeta nominowany do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. Podczas spotkania z młodzieżą I Liceum Ogólnokształcącego w Jaśle rozmawiał o liryce i o życiu.

Poeta przyznał, że nie lubi mówić o wierszach, zdecydowanie woli je czytać i pisać. Odniósł się do szkolnych i akademickich analiz literackich oraz do prób przypisania jego twórczości do różnych nurtów liryki – Akademikowi się wydaje, że język, którego go wyuczono, przybliża go do prawdy, a on właśnie go od niej oddala, to właśnie ten język sprawia, że akademicy posługują się „szufladkami”.

Lektura ostatniego tomiku poety „Świat był mój” rozpoczęła dyskusję o języku poezji Romana Honeta, jego poetyckich inspiracjach, literackich nagrodach, a także o roli liryki w życiu poety. Uczestnicy spotkania dopytywali także o rady dla osób, które rozpoczynają swoją przygodę z liryką. Trzeba przede wszystkim czytać, aby określić się wobec tego, co już powstało, a potem regularnie pisać – inaczej niż wszyscy inni, lepiej – podpowiadał autor. Pisanie to emocje, czytanie to emocje – dodał na zakończenie.

W trakcie spotkania poeta wręczył swój ostatni tomik Joannie Klębie, laureatce konkursu przeprowadzonego na profilu Biblioteki na Facebooku.

Spotkanie z Romanem Honetem oraz konkurs realizowane były ramach projektu Fundacji Wisławy Szymborskiej oraz Fundacji PZU z programu edukacji kulturalnej „Warsztaty słowa” dla szkół ponadgimnazjalnych.

6 października 2015 odbyło się spotkanie z Andrzejem Stasiukiem, które zakończyło X Jasielski Festiwal Literacki i Regionalny. Autor zawsze z sentymentem wspomina Jasło, a zwłaszcza rok 1983, kiedy przybył do Beskidu Niskiego i oczarowany jego mistyką postanowił zostać. Fascynuje go sam akt pisania, dlatego jeśli kończy jedną książkę, już myśli o kolejnej. Na jego wyobraźnię działa przyroda, cisza, pusta przestrzeń oraz zapachy, które przywołują „kosmos minionego dzieciństwa na Podlasiu”. Literatura dla A. Stasiuka jest „dogadywaniem się za światem” i wyrazem wolności. Trzon jego pisarstwa stanowi pamięć, ponieważ to ona nas konstytuuje. Osoba autora zgromadziła w jasielskiej Bibliotece wiernych czytelników jego prozy, którzy mieli okazję kupić przedpremierowo najnowszą książkę „Kucając” i otrzymać dedykację.

FOTOGALERIA: