Od Zakonu Wirujących Derwiszy po Wenecki Karnawał

W środowy wieczór, 17 grudnia 2014 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle odbyło się spotkanie z Lechem Polakiem, wielkim pasjonatem podróży.

W części spotkania poświęconej sacrum, oglądając fotografie i filmy, odwiedziliśmy Klasztor Świętej Katarzyny w Egipcie oraz Mauzoleum Mevlany w Turcji. W drodze do Klasztoru Świętej Katarzyny poznaliśmy Egipt i jego mieszkańców. Fascynującą podróż przez pustynię utrudniał chamsin, suchy, pustynny wiatr, zawiewający drogi piaskiem tak, że trzeba było wezwać pługi, które zgarniały piasek, aby można było jechać dalej. Klasztor Świętej Katarzyny to najstarszy z istniejących klasztorów chrześcijańskich, położony w dolinie Wadi al-Dajr u stóp Góry Świętej Katarzyny i Góry Synaj. Patronką klasztoru jest Święta Katarzyna, osiemnastoletnia chrześcijanka, która zginęła jako męczennica. Według tradycji, jej ciało zostało umieszczone przez anioły na najwyższym szczycie pobliskiej góry zwanej dziś Górą Świętej Katarzyny. Klasztor należy do prawosławnych Greków. W jego sąsiedztwie znajduje się Góra Synaj zwana też Górą Mojżesza, ponieważ to tutaj Mojżesz otrzymał od Boga Dziesięć Przykazań. Kolejnym etapem podróży była Konya, najstarsze miasto w Turcji, gdzie znajduje się Mauzoleum Mevlany, twórcy zakonu Wirujących Derwiszy. Konya stanowi centrum religijne Turcji. Mevlana już w wieku 23 lat był uczonym i nauczycielem szkole koranicznej. Pod wpływem wędrownego derwisza stał się poetą, filozofem i nauczył się rytualnego tańca wirowego. Po śmierci Mevlany w 1273 roku jego uczniowie utworzyli Zakon Wirujących Derwiszy. Zakon istniał do 1925 roku, kiedy to został rozwiązany przez Atatürka. W 1954 r. został reaktywowany jako bractwo, w skład którego wchodzą zwykli ludzie.

Po sacrum, przyszedł czas na profanum. Korzystając z poczęstunku ufundowanego przez naszego gościa udaliśmy się na zabawę karnawałową do Wenecji. Ta największa zabawa uliczna w Europie odbywa się pomiędzy Tłustym Czwartkiem a Środą Popielcową. W trakcie karnawału weneckiego wszyscy jego uczestnicy bawią się incognito, z maskami na twarzy. Tradycyjnie najliczniejsze tłumy gromadzą się na Placu Świętego Marka. Maski karnawałowe wykonywane są z różnych materiałów m.in. papieru czy gipsu, następnie są malowane i dekorowane, w taki sposób by nie utrudniały jedzenia i picia. Koniec zabawy karnawałowej ogłasza się zawsze o północy z wtorku na środę, która jest Środą Popielcową i dzieje się to przy pomocy dzwonów bijących właśnie o północy w dzwonnicy Bazyliki Świętego Marka. Jedną z tradycji karnawału jest Lot Anioła – zjazd po linie z dzwonnicy wykonywany przez sławne osobistości. Każdego roku jest wymyślane nowe hasło dla karnawałowej zabawy, według którego należy odpowiednio dobrać kostium.

(MBP w Jaśle)