Samorządy powiatu jasielskiego mają pomysł jak rozwiązać bolączki z dostępem do usług publicznych

Miasto Jasło wraz z dziewięcioma gminami powiatu jasielskiego mają gotową strategię świadczenia usług publicznych na lata 2014-2020. Wypracowane w ciągu ostatnich dziewięciu miesięcy i zawarte w ponad stu stronicowym dokumencie wnioski mają pomóc jednostkom samorządu terytorialnego w skuteczniejszym zabieganiu o środki dostępne w nowej unijnej perspektywie finansowej. Co ważne: wspólnie na rzecz lokalnej społeczności.

Strategia powstała w wyniku realizowanego przez jedenaście jednostek samorządu terytorialnego (miasta: Jasło i Kołaczyce, gminy: Brzyska, Dębowiec, Jasło, Krempna, Nowy Żmigród, Osiek Jasielski, Skołyszyn, Tarnowiec i powiat jasielski) unikatowego w skali całego kraju projektu pod nazwą „Jasielska Strefa Usług Publicznych”. Jego głównym celem jest stawianie czoła problemom związanym z realizacją usług publicznych, dążąc do poprawy ich jakości i dostępności. Dokument pokazuje również możliwości skuteczniejszego sięgania przez samorządy po unijne fundusze w nowym okresie programowania 2014-2020 na realizację przedsięwzięć prorozwojowych.

„Zintegrowana Strategia Świadczenia Usług Publicznych dla jasielskiego obszaru funkcjonalnego na lata 2014-2020” została opracowana w oparciu o badania diagnostyczne prowadzone na obszarze powiatu jasielskiego na przełomie 2013 i 2014 roku, propozycje kluczowych zadań zgłaszanych przez miejscowe samorządy, wyniki konsultacji z „Jasielskiej Agory” oraz otwartych konsultacji społecznych. Pięcioma newralgicznymi elementami jakimi zajęli się przygotowujący dokument eksperci są: komunikacja i transport publiczny, edukacja, kultura, opieka zdrowotna oraz usługi komunalne i zaopatrzenie w energię.

Zdaniem Marcina Zawickiego, który koordynował prace nad powstawaniem opracowania „dysponowanie tego typu dokumentem znacznie zwiększa szanse powiatu jasielskiego na realizację ambitnych przedsięwzięć rozwojowych”.

– Dokument ten należy uznać za pewien istotny sukces. Ja jednak chciałbym zwrócić uwagę wszystkich mieszkańców powiatu, że przygotowanie strategii zaczyna w istocie pewien proces. My rozpoczęliśmy prace dziewięć miesięcy temu w powiecie jasielskim. Po etapie badawczym przyszedł czas na przygotowanie strategii. To, co się do tej pory wydarzyło w powiecie jasielskim, stanowi pewien ważny etap zainicjowania pewnych działań. Mam tu na uwadze przede wszystkim integrację społeczności, integrację samorządów. Temat, którym zajmuje się strategia, jest dosyć skomplikowanym, gdyż mówimy tutaj o ustanowieniu pewnych mechanizmów zarządzania usługami lokalnymi, które w gruncie rzeczy stanowią kompetencję wielu samorządów lokalnych. – powiedział.

Szczegóły w naszej relacji:

Ekspert merytoryczny projektu dr Krzysztof Głuc zalicza na plus strategię, która w momencie pojawienia się pierwszych naborów na dofinansowanie projektów samorządom powiatu jasielskiego łatwiej będzie konkurować o dostępne środki niż tym, które takim spójnym dokumentem nie dysponują.

– Po pierwsze Jasło ma pomysł, co jest niezwykle istotne w momencie kiedy stoimy u progu nowego okresu programowania, czyli nowego budżetu Unii Europejskiej. Jasło wie konkretnie co chce zrobić, dlaczego chce zrobić i co z tego ma wynikać. Wie ile potrzebuje na to środków, ma partnerów, którzy są tym zainteresowani. Naprawdę wiele miejsc w Polsce jest daleko za nami pod tym względem i to jest bardzo istotne. Po drugie Jasło ma także pomysł na to jak zintegrować wiele działań z różnych dziedzin tak, aby ukierunkować się na rozwój kapitału ludzkiego, bezpieczeństwa i jakości życia. Można powiedzieć, że jest pomysł, wiadomo jak go zrobić, jest potencjał i jesteśmy gotowi. – mówi.

Na przedsięwzięcia niezbędne do zrealizowania w najbliższych siedmiu latach, które zostały ujęte w strategii, potrzeba ponad 2 miliardów złotych. Część z nich nie została jeszcze ostatecznie oszacowana, bo albo są jeszcze w fazie projektowania albo za ich realizację odpowiedzialne są instytucje wyższego szczebla.

– Podstawowe założenia są takie, że strategia zawiera zadania, które mają pewną nośność. Są to zadania o dosyć wysokiej wartości finansowej, ale również są zadaniami, które z założenia mają przynosić większy wpływ na rozwój powiatu jasielskiego niż inne drobniejsze zadania. Są to również zadania, co do których pojedyncze jednostki samorządu terytorialnego nie byłyby w stanie się ich podjąć samodzielnie. Liczymy na to, że dzięki tej współpracy i zbudowaniu mechanizmów partnerstwa realizacja tych ambitnych zamierzeń rozwojowych będzie możliwa. W strategii znajdują się też zadania, które tak naprawdę pozostają poza możliwością bezpośredniej realizacji przez samorządy lokalne, ale ze względu na to, że społeczność jasielska jest zintegrowana wokół tych zadań, zwiększy się szansa zabiegania czy to na poziomie samorządu województwa czy na przykład poziomie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad o realizację pewnych kluczowych dla powiatu inwestycji drogowych. – wyjaśnia Marcin Zawicki.

Ale są też takie elementy, które nie wymagają ogromnych nakładów finansowych i samorządy chciałyby wdrożyć w najbliższych miesiącach. Oczywiście w oparciu o wyniki społecznego zapotrzebowania. Na przykład jest to opracowanie wspólnego kalendarza wydarzeń kulturalnych tak, aby nie organizować kilku imprez w jednym terminie i ich skuteczniejszą promocję czy budowa ogólnopowiatowego systemu informacji medycznej.

– To jest niezwykle ciekawe zadanie, gdyż wszyscy mamy przekonanie, że usługi medyczne są bardzo scentralizowanymi, że bardzo wiele zależy od NFZ-u. Jednak udało nam się wypracować pewne rozwiązania. Mamy nadzieję, że zostaną one zrealizowane, które będą prowadziły do lepszego wykorzystania możliwości placówek świadczących usługi tu na miejscu, aby ogólne zadowolenie z usług medycznych było wyższe. Chcę przypomnieć, że jest to ten obszar usług, co do którego mieszkańcy w badaniach, które realizowaliśmy w ubiegłym roku podkreślali jako newralgiczny i kluczowy dla powiatu. – dodaje Zawicki.

Będzie Wam łatwiej sięgać po dotacje

W ocenie dyrektora Departamentu Koordynacji Strategii i Polityki Rozwoju Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju Agnieszki Dawydzik dzięki podjętej przez wszystkie samorządy powiatu współpracy i wspólnie opracowanej strategii rozwoju stoimy na uprzywilejowanej pozycji przed otwierającą się właśnie nową perspektywą finansową z unijnego budżetu na lata 2014-2020.

– Zdecydowanie nie popełnicie Państwo tych błędów, które będą popełnione przez tych, którzy nie mają koncepcji i strzelają trochę na oślep nie złożonymi w całość projektami. – podkreśla.

I dodaje: – Po pierwsze jest zrobiona diagnoza, czyli informacja na temat tego, gdzie są problemy, jakie są deficyty, jakie są ewentualnie potencjały i co może być najistotniejsze w przestrzeni siedmiu lat do rozwiązania na poziomie lokalnym. Taka strategia to już jest argument. To zestaw informacji, które potem przełożone do wniosku aplikacyjnego powodują, że w kryteriach taki wniosek dostaje więcej punktów. Jak dostaje więcej punktów to ma większe szanse na dofinansowanie, czyli trafi do mieszkańców, którzy zyskają na jednolitym układzie komunikacyjnym, którzy będą mieli zespolone informacje w Internecie, którzy będą mieli ofertę animacji kulturalnej czy edukacyjnej. To jest bardzo wymierne przełożenie ciężkiej pracy na początku kiedy rzeczywiście identyfikacja i szukanie argumentów powoduje, że wygrywacie Państwo na końcu w staraniu się o środki.

Burmistrz Jasła przyznał, że na wymierne efekty przyjdzie czekać mieszkańcom dopiero po zrealizowaniu zawartych w opracowaniu założeń.

– Projekt, który miał osiągnąć coś w postaci dokumentu, którym jest Zintegrowana Strategia Świadczenia Usług Publicznych na terenie powiatu jasielskiego, został zrealizowany. Pełnym sukcesem zakończy się oczywiście wtedy, jeżeli zaczną być w oparciu o tą strategię realizowane projekty, które w rezultacie mają podnieść poziom świadczenia usług na terenie powiatu jasielskiego na taki poziom, który będzie dla nas satysfakcjonującym. Mówimy tutaj o usługach w zakresie kultury, edukacji, komunalnych, energetyki i zdrowia. Ta strategia jest dokumentem niezwykle innowacyjnym. I to jest też kolejny sukces, że udało się zaangażować tyle osób do jej przygotowania. Tutaj była rola mieszkańców, którzy zechcieli odpowiadać na ankiety i „Agora Jasielska”, która powstała na terenie wszystkich gmin powiatu jasielskiego. Teraz liczymy na to, że ten dokument oprócz tego, że będzie zawierał projekty, które będą później realizowane z pomocą finansową Unii Europejskiej to także będzie działaniem, które będzie spajać mieszkańców powiatu jasielskiego. – powiedział.

Zdaniem dr. Krzysztofa Głuca kluczowym będzie to jak będziemy dalej z tą strategią pracować.

– Bo strategie udają się dopiero wtedy, gdy są realizowane. Ja głęboko wierzę, że tak właśnie będzie, bo w gruncie rzeczy nie ma innego sposobu na przyszłość jak współpraca pomiędzy samorządami w zakresie wspólnego oferowania wielu usług publicznych. Pokazują to badania ogólnoeuropejskie, że przyszłość idzie właśnie w tą stronę. Czasami na uboczu, gdzieś z dala od wielkich miast jest miejsce na współpracę pomiędzy samorządami, organizacjami pozarządowymi, pojedynczymi obywatelami po to, aby wspólnie rozwiązywać pewne problemy. Razem zawsze łatwiej.

Damian Palar
d.palar@terazjaslo.pl