Odnawialne źródła energii przyszłością dla Jaślan?

Setki kilometrów wybudowanej od podstaw sieci kanalizacyjnej i wodociągowej, kilkanaście wybudowanych i zmodernizowanych oczyszczalni ścieków, zmodernizowane stacje uzdatniania wody, a do tego ponad pięć tysięcy instalacji solarnych zaplanowanych na najbliższe miesiące do zainstalowania w domach prywatnych i obiektach użyteczności publicznej. To inwestycje liczone w dziesiątkach, a nawet setkach milionów złotych zrealizowane w ciągu ostatnich piętnastu lat przez Związek Gmin Dorzecza Wisłoki. W ogromnej mierze przy wsparciu funduszami unijnymi, które poprawiły gospodarkę wodno-ściekową na terenie dwudziestu samorządów w województwach małopolskim i podkarpackim.

Związek Gmin Dorzecza Wisłoki od początku swojego powstania w 1998 roku konsekwentnie realizuje program kompleksowej poprawy stanu środowiska w zlewni Wisłoki, czyli na terenie dwudziestu gmin przez które przepływa Wisłoka i w której ujście znajdują pozostałe rzeki przepływające przez nasz region. Na pierwszy wspólny projekt udało się pozyskać dofinansowanie jeszcze w ramach środków przedakcesyjnych, z unijnego programu PHARE. Za 3 miliony euro wybudowano 65 kilometrów kanalizacji sanitarnej.

Kolejne przedsięwzięcie, jakie udaje się wspólnie zrealizować już po wstąpieniu Polski do struktur Unii Europejskiej to potężny program poprawy czystości zlewni rzeki Wisłoki, który objął już szesnaście zrzeszonych w Związku gmin.

– Dzięki temu projektowi i środkom unijnym duża część Podkarpacia jest z lepszą gospodarką wodno-ściekową. – przyznaje przewodniczący Zarządu Związku Gmin Dorzecza Wisłoki i burmistrz Jasła Andrzej Czernecki.

Obecnie w pięciu gminach (Dębica, Pilzno, Sękowa, Żyraków i miasto Jasło) realizowany jest drugi etap programu opiewający na kwotę prawie 55 milionów złotych, z czego 27,9 milionów złotych pochodzi z Funduszu Spójności. W jego zakres wchodzi: budowa 11,6 kilometra sieci kanalizacji sanitarnej wraz z siedmioma przepompowniami ścieków (gmina Pilzno, gmina Sękowa), modernizacja 2,4 kilometra sieci kanalizacji sanitarnej (miasto Jasło), budowa 90,2 kilometra sieci wodociągowej oraz 2 zbiorników wodnych (gmina Dębica, gmina Pilzno) oraz modernizacja i rozbudowa dwóch istniejących oczyszczalni ścieków (Jasło, Wola Żyrakowska).

– Przeszło piętnaście lat temu został utworzony Związek Gmin Dorzecza Wisłoki i był to znakomity pomysł. Gminy naprawdę dobrze zainwestowały, gdyż dzięki temu, że połączyliśmy swoje siły mogliśmy sięgać do środków unijnych, które nie byłyby dostępne dla pojedynczych samorządów. Zrealizowaliśmy konkretne, duże zadania, w szczególności z zakresu gospodarki wodno-ściekowej. Także możemy powiedzieć, że przeszło piętnaście lat korzystania ze środków Unii Europejskiej to naprawdę duży sukces. Spowodowało to duży skok cywilizacyjny w naszych gminach, które zapewne bez tych pieniędzy Unii Europejskiej nie mogłyby wybudować tej infrastruktury, bo dofinansowanie za każdym razem było co najmniej 75, a w przypadku Funduszu Spójności aż 86 procent. – podkreśla Maria Lignar, Dyrektor Biura Związku Gmin Dorzecza Wisłoki z siedzibą w Jaśle.

Doświadczenie, jakie w ostatnich piętnastu latach samorządy nabyły w zakresie poprawy jakości środowiska w naszym najbliższym otoczeniu, pozwoliło na sięgnięcie po kolejne środki. Tym razem w ramach Szajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, dzięki czemu na ponad 5-tysiącach budynkach mieszkalnych i obiektach użyteczności publicznej we wszystkich dwudziestu gminach zostaną zainstalowane kolektory słoneczne do ogrzewania wody użytkowej oraz układy fotowoltaiczne służące do pozyskiwania energii elektrycznej z promieni słonecznych.

Projekt wchodzi właśnie w fazę realizacji. W przetargu wyłoniono wykonawcę instalacji, a pierwsze mają się pojawić na domach prywatnych jeszcze w bieżącym roku.

– Cieszymy się bardzo, że przechodzimy już do fazy realizacji. W tej chwili wykonawca otrzymał już pierwsze listy mieszkańców i w najbliższych dniach zapewne będą odwiedzać już tych mieszkańców projektanci, którzy z kolei przekażą swoje projekty instalatorom instalacji. Mam nadzieję, że już w czerwcu pierwsze instalacje będziemy mogli oglądać na dachach mieszkańców. – mówi Maria Lignar.

W samym Jaśle ma być ich zamontowanych ponad 500. – Mamy pewne oszczędności w wyniku postępowań przetargowych i nie wykluczone, że w dalszym czasie zwiększy się ta pula. Miejmy nadzieję, że tak będzie i że w Jaśle dzięki tym przedsięwzięciom będzie czystsze powietrze, bo chyba o to też nam wszystkim chodzi. – dodaje.

Z konkretnymi urządzeniami, które pojawią się w najbliższym czasie w krajobrazie naszego miasta, można było się zapoznać dzisiaj na płycie Rynku, gdzie już po raz trzeci zorganizowano kampanię edukacyjną pod hasłem „Słoneczne Dni ze Związkiem Gmin Dorzecza Wisłoki”.

– Organizujemy tego rodzaju spotkania po to, żeby zapromować wśród mieszkańców odnawialne źródła energii. Wiele o nich słychać natomiast zupełnie inaczej wygląda sytuacja, jeżeli można podejść, sprawdzić i zapytać producenta czy wykonawcę na temat instalacji, które są w czasie takich imprez pokazywane. Dzisiaj na przykład na Rynku jest instalacja, która będzie montowana w domach mieszkańców m.in. Jasła w ramach projektu solarnego, który jest w tej chwili w fazie realizacji. Przypomnę, że ten projekt to ponad 4600 instalacji na domach indywidualnych. Tutaj jest instalacja firmy Hewalex, która będzie montowana w wyniku przetargu. Poza tym dzisiejsze spotkanie w Jasielskim Domu Kultury, na którym mówiliśmy o różnych instalacjach fotowoltaicznych. Generalnie temat jest taki: jak i co zrobić, abyśmy jak najmniej płacili za energię. Myślę, że Jasło, wdrażając ten projekt Związku Gmin Dorzecza Wisłoki, stało się niewątpliwie na terenie Podkarpacia liderem, jeśli chodzi o zastosowanie odnawialnych źródeł energii. W czerwcu będą już pierwsze montaże instalacji. Do końca przyszłego roku 540 instalacji powstanie w Państwa domach. Myślę, że to oczyści powietrze, którym oddychamy i wzmocni Państwa portfele. My dbamy o środowisko i o Państwa kieszeń. – mówi burmistrz Andrzej Czernecki.

Zaangażowanie i wkład Związku Gmin Dorzecza Wisłoki w ochronę środowiska naturalnego w tej części województwa podkarpackiego zauważa i docenia członek Zarządu Województwa Podkarpackiego Tadeusz Pióro, który nazwał dzisiaj w Jaśle powiaty z terenu byłego województwa krośnieńskiego „zielonymi płucami” Podkarpacia.

– Ja obserwuję od dłuższego czasu jak się to wszystko fajnie toczy w powiecie jasielskim. Państwo wydatkujecie ogromne środki na gospodarkę wodno-ściekową. Jak tu się jedzie to widać, że jest czysto, rzeka jest o wiele czystsza. Na pewno w tym obszarze czeka nas jeszcze dużo inwestycji. W Regionalnym Programie Operacyjnym na lata 2014-2020 są duże środki na to. Cały program to ponad 2,12 miliarda euro, z czego duża część pójdzie na gospodarkę wodno-ściekową i te pieniądze będzie można pozyskać. Natomiast niewyobrażalnie duże pieniądze są wreszcie na tej czystej energii i tutaj nie można się temu przeciwstawić. Być może w naszym województwie będzie problem powstawania ferm wiatrowych, bo społeczeństwo jest nastawione dość negatywnie do tego. Polska, a szczególnie nasze województwo, jest w dosyć gęstej zabudowie mieszkalnej. Poza tym mamy dużo terenów chronionych, gdzie nie mogą powstawać tego typu obiekty. – powiedział.

Tadeusz Pióro szczególnie chwalił miejscowych samorządowców za projekt solarny.

– Jeżeli chodzi o solary, o fotowoltaikę i ewentualnie energię, która jest w ziemi jest to jak najbardziej potrzebne. Ponad 5 tysięcy budynków będzie tutaj pokryte solarami, w tym obiekty użyteczności publicznej. Inwestycja pozwoli zaoszczędzić środki finansowe, bo tak naprawdę wiemy ile kosztuje energia czy gaz dostarczany do naszych domów, a jednocześnie zmniejszenie zanieczyszczenia, które w powiecie jasielskim i samym Jaśle było nie tak dawno stosunkowo wysokie. Ale to się zmienia. Państwo jesteście właściwie liderem tych działań. Zdobyliście duże pieniądze z projektu szwajcarskiego. Będą do Was przyjeżdżać różne samorządy terytorialne, żeby się od Was uczyć. Jeżeli już przejdziecie tą drogę to będzie Wam o wiele łatwiej pozyskiwać środki w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na nową perspektywę 2014-2020. – powiedział.

Zdaniem członka Zarządu Województwa Podkarpackiego Jasło jest też liderem na mapie regionu, jeśli chodzi o organizowanie przedsięwzięć z zakresu promowania odnawialnych źródeł energii, w tym takiej imprezy jak ta dzisiejsza.

– Trzeba jak najwięcej w tym temacie rozmawiać. Uważam, że praca nad tym małym człowiekiem będzie skutkować później pozytywnym nastawieniem do tego środowiska. Chciałem też zauważyć, że nagrody są również współfinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który nawiasem mówiąc jest instytucją podległą pod Urząd Marszałkowski. – dodał.

Nagrody m.in. za udział w rozgrywanym na stadionie piłkarskim przy ulicy Śniadeckich 15 „Biegu po słońce”, w którym wystartowali uczniowie szkół podstawowych i gimnazjalnych czy konkursie plastycznym na płycie Rynku. Były też pokazy przygotowane przez teatr uliczny „Wagabunda”, gry i zabawy dla najmłodszych, malowanie kredą, warsztaty plastyczne, ze swoim repertuarem wystąpił też artysta Mateusz Mijal, który piosenką „Winny” wykonaną w duecie z Liberem „wkradł się” w ubiegłym roku na ogólnopolskie listy przebojów i tam też próbuje sił ze swoim nowym singlem „Zabijasz mnie” (zresztą teledysk do utworu powstawał w Jaśle i okolicach).

– „Słoneczne Dni ze Związkiem Gmin Dorzecza Wisłoki” to nauka przez zabawę. Nauka o odnawialnych źródłach energii, które służą człowiekowi do tego, aby chronić środowisko, a także dają korzyści ekonomiczne dla każdego budżetu domowego. – podkreśla Maria Lignar ze ZGDW.

Tradycyjnie na zakończenie imprezy w niebo pofrunęły dziesiątki baloników.

FOTOGALERIA: Słoneczne Dni ze Związkiem Gmin Dorzecza Wisłoki 2014

Podczas „Słonecznych Dni ze Związkiem Gmin Dorzecza Wisłoki” zorganizowano punkt informacyjny w ramach Dni Otwartych Funduszy Europejskich, w którym można było dowiedzieć się o zrealizowanych przez Związek Gmin Dorzecza Wisłoki w Jaśle inwestycjach zrealizowanych dzięki dofinansowaniu z funduszy unijnych.

– Związek Gmin Dorzecza Wisłoki, który powstał jeszcze przed wejściem Polski do Unii Europejskiej, korzystał ze środków przedakcesyjnych. To był projekt realizowany za 50 milionów złotych na terenie czterech gmin w ramach programu PHARE. Później jeden z największych w Polsce projektów grupowych za ponad 49 milionów euro na wykonanie prawie 600 kilometrów kanalizacji, wykonanie 10 oczyszczalni ścieków, 4 stacji ujęcia wody więc to są naprawdę duże pieniądze. Teraz realizujemy drugi etap za kolejne 56 milionów złotych i projekt szwajcarski to jest 82 miliony złotych dofinansowania. Mówię tu o skali środków jakie sam Związek Gmin Dorzecza Wisłoki pozyskał ze środków unijnych. Dzisiaj pan marszałek Pióro mówił o tym jakie możliwości dają środki, które są przeznaczone dla Podkarpacia, to jest ponad 2 miliardy euro. W dużej części właśnie na wykorzystanie odnawialnych źródeł energii więc będziemy kontynuować takie inwestycje, które będą stosowały odnawialne źródła energii. W związku z tym, że jesteśmy tak sprawni to liczymy, że po tych dziesięciu latach obecności w Unii Europejskiej będziemy też przez następne siedem. – powiedział Andrzej Czernecki.

POSŁUCHAJ NASZEJ RELACJI:

Damian Palar
d.palar@terazjaslo.pl