W hołdzie Franciszkowi Kotuli

26 kwietnia 2013 roku minęła 30 rocznica śmierci Franciszka Kotuli – pedagoga, historyka, folklorysty, etnografa, muzealnika, jak również kolekcjonera, twórcy wizji historyczno-kulturowych, publicysty i popularyzatora wiedzy zwłaszcza o naszym regionie.

Dla upamiętnienia tej rocznicy jasielska Filia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Krośnie 22 maja 2013 roku zorganizowała Wieczornicę. Spotkanie prowadziła Emilia Polak, która znała osobiście Franciszka Kotulę, a nawet więcej od dziecka z nim współpracowała. Jak powiedziała zgromadzonej publiczności jej przygoda z tym znanym etnografem rozpoczęła się w kl. VI, kiedy to odwiedził on Szkołę Podstawową w Łężynach, do której uczęszczała. Emilia Polak przybliżyła wszystkim słuchaczom życie Franciszka Kotuli czytając fragmenty listów, które otrzymywała od niego w odpowiedzi na swoją korespondencję oraz własne wiersze. Było to niezwykle ciekawe i przybliżyło uczestnikom postać tego historyka od strony prywatnej.

Prowadząca powiedziała również, że to właśnie Franciszek Kotula odkrył w niej talent pisania i dzięki niemu mogła rozwijać swoje umiejętności. Zebrana publiczność dowiedziała się też, że Franciszek Kotula wykształcił własny styl pisarski, określany mianem reportażu historyczno-etnograficznego. Pisał zarówno o historii średniowiecznej, jak i najnowszej, ale przede wszystkim fascynowała go kultura ludowa. Był pierwszym badaczem, który określił zasięgi regionów etnograficznych Lasowiaków, Rzeszowiaków i Pogórzan. Postać tego znakomitego człowieka upamiętnia nazwa ulicy na osiedlu Krakowska – Południe w Rzeszowie oraz Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie. Współpraca Emilii Polak z folklorystą trwała 25 lat. Przez te lata, jako uczennica, a następnie osoba pracująca zbierała ciekawe materiały, którymi dzieliła się listownie z Docentem, a później Wujem bo tak kazał jej mówić do siebie. Ta znajomość zaowocowała także wieloma publikacjami Emilii Polak dotyczącymi naszego regionu. Pozycje te, jak również książki Franciszka Kotuli można było zobaczyć na wystawach towarzyszących spotkaniu.

W sposób szczególny postać Franciszka Kotuli ewokowały nieopublikowane jeszcze wiersze autorstwa Emilii Polak. Teksty poetyckie wzmocnione nastrojową muzyką recytowała młodzież z Koła Miłośników Galerii Twórczości Artystycznej Nauczycieli: Marta Kmiecik, Joanna Trzeciak i Kamil Kwiatek. Natomiast Mateusz Bylinowski również członek tego Koła dokumentował fotograficznie Wieczornicę.

Uważam, że spotkanie z Emilią Polak było godne uwagi i poświęcenia czasu. Przybliżyła ona słuchaczom nie tylko postać Franciszka Kotuli, ale uświadomiła także zebranym, jak ważne jest odkrycie własnego talentu, tego co potrafi robić się najlepiej i z czego czerpie się satysfakcję.

W imieniu wszystkich gości dziękuję jasielskiej Filii za zorganizowanie tej Wieczornicy i danie nam możliwości pochylenia się nad życiem i twórczością Franciszka Kotuli, ale także zapoznania się z fragmentem bogatej twórczości Emilii Polak.

Kornelia Głowacka
Koło Miłośników Galerii Twórczości Artystycznej Nauczycieli
z PBW w Krośnie Filia w Jaśle