„Ludowa architektura wschodniej Słowacji w fotografii Jana Larozika“ (zapowiedź)

Wystawa prezentuje zdjęcie znanego etnografa słowackiego – Jana Larozika, urodzonego w 1920 roku we wsi Torysa (okres Sabinov). Prawie całe swoje życie związał jednak z sąsiednimi Krivanami, gdzie się osiedlił. Tam także przez lata dokumentował materialną i duchową kulturę ludową wschodniej Słowacji.

Z aparatem fotograficznym, dyktafonem i notatnikiem odwiedził ponad sto wiosek, w których fotografował architekturę ludową oraz jej twórców, nagrywał ludowe piosenki, przysłowia i opowieści, spisywał wspomnienia najstarszych mieszkańców.

Wystawa przedstawia zaledwie niewielką część zbiorów autora. Na fotografiach udokumentowane są różne budynki, zarówno mieszkalne jak i gospodarcze, które etnograf spotykał we wsiach wschodniej Słowacji jeszcze przed 50 laty.

Prezentowane są nieistniejące już dzisiaj zakątki wsi, które uwiecznił obiektywem swojego aparatu jako pamiątkę wysiłku kilku pokoleń ludowych budowniczych, którzy przez lata zachowywali tradycję swoich przodków. Dominującym materiałem budowlanym, ale także materiałem do wyrobu narzędzi rolniczych, mebli i sprzętów domowych, jest drewno. Ten materiał wraz z gliną i kamieniem nie pozwalał na tworzenie pięknych budowli. Przeciwnie – częściej były to tylko chaty z małymi oknami, ale nawet w swoim ubóstwie były budowane z poczuciem kształtu i estetyki. Wystawa prezentuje najstarszy rodzaj architektury drewnianej – chaty zbudowane z układanych na zrąb belek, a także domy kryte strzechą i gontem. Interesujące są także chłopskie obejścia tworzące kompleks najpotrzebniejszych budynków, takich jak stodoły, sypańce, stajnie, piwnice, studnie czy piece. Możemy obejrzeć oryginalne wyposażenie wnętrz, ozdobione obrazami świętych, zdjęciami rodzinnymi, malowanymi kubkami i talerzami. Odnajdziemy również specjalne publiczne budynki techniczne, takie jak piły wodne, młyny, kuźnie, sklepy wiejskie i puby.

Praca Jana Larozika, którą od lat wykonuje z pasją i z potrzeby serca, jest próbą ocalenia od zapomnienia niezwykłej kultury ludowej regionu wschodniej Słowacji, której ostatnimi świadkami będziemy prawdopodobnie my.

Wystawa czynna od 04.03 do 19.04.2013 w Ośrodku Edukacyjnym wraz z Muzeum Magurskiego Parku Narodowego w Krempnej w godzinach otwarcia Ośrodka.

Wstęp bezpłatny.

Zapraszamy na wernisaż wystawy 4 marca 2013 roku na godzinę 11.00 do Ośrodka Edukacyjnego w Krempnej.

(Magurski Park Narodowy)