Policja w walce o niepodległość

W piątek, 26 października 2012 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Policja dla Polski Niepodległej 1918-1945”.

W programie znalazły się dwa referaty: Kamila Ruszały „Odkąd Ziemia Jasielska jest niepodległa? – Bieg wydarzeń między stolicą a prowincją jesienią 1918 r.” oraz Mariusza Skiby „Policja dla Polski Niepodległej 1918-1945”

W swoim wystąpieniu K. Ruszała przedstawił najważniejsze wydarzenia, które miały miejsce na Ziemi Jasielskiej 1918 r. Powszechnie przyjęto, iż święto niepodległości obchodzimy 11 listopada, co zostało uregulowane ustawą z 23 kwietnia 1937 r. W ten sposób do 22 lipca 1945 r. obchodzono właśnie 11 listopada, jako święto niepodległości. Po okresie Polski Ludowej sejm PRL IX kadencji powrócił do tej idei w 1989 r. W przypadku Jasła przejęcie władzy przez powiatowego komisarza likwidacyjnego S. Szymańskiego, nastąpiło podczas wiecu w Jaśle 8 listopada, nie zaś 11 listopada. W tym dniu doszło jedynie do posiedzenia Wydziału Powiatowego w Jaśle, gdzie jego przewodniczący T. Sroczyński ogłosił współpracę z PKL, a 13 listopada dokonano wyboru nowych władz miejskich. Tak wyglądały próby powrotu do stabilizacji polityczno-administracyjnej w Jaśle oraz powiecie.

M. Skiba przedstawił zebranym gościom zasługi Policji i jej funkcjonariuszy przy uzyskaniu i utrzymaniu niepodległości Polski.

Na wystawie prezentowane są dokumenty, książki i fotografie. Działania na rzecz Polski niepodległej pokazane zostały przez pryzmat konkretnych ludzkich losów. Dotyczą one policjantów związanych z Ziemią Jasielską. m.in.: A. Mostrańskiego, który budował pion policji śledczej w Jaśle, późniejszego Komendanta Straży Miejskiej; komendanta powiatowego L. Drożańskiego, który jako „granatowy policjant” stworzył siatkę konspiracyjną ZWZ-AK w Krakowie; J. Laskę, dzięki któremu m.in. przeżył wojnę wybitny jaślanin, światowej sławy matematyk Hugo Steinhaus; F. Żołędzia, mieszkańca Dębowca, który gnany przez Sowietów na Wschód, uciekł  z niewoli. Na wystawie znajdują się również biogramy kilkunastu policjantów Ziemi Jasielskiej, zamordowanych na Wschodzie. Biogramy opracowane zostały przez Muzeum Regionalne w Jaśle.

Materiały prezentowane na wystawie pochodzą z prywatnych zbiorów komisarza wystawy Mariusza Skiby oraz osób prywatnych i stowarzyszeń zajmujących się upamiętnieniem losów policjantów II Rzeczypospolitej. Zbiory te gromadzone były już od wielu lat, część pochodzi z kwerend archiwalnych, część została przekazana przez rodziny funkcjonariuszy i naukowców, którzy badali ich losy.

… Ta wystawa ma uczcić pamięć tych, o których nie ma się kto upomnieć. W działaniach na rzecz niepodległości Polski wielu policjantów straciło życie.  W czasie II wojny światowej zginęło kilkanaście tysięcy funkcjonariuszy. Tylko w lasach Miednoje  spoczywają szczątki sześciu tysięcy. Zginęli od strzału w tył głowy. Zginęli dlatego, że byli wierni niepodległej Polsce… mówił podczas otwarcia, komisarz wystawy, Mariusz Skiba

Wyrazy uznania prelegentom oraz organizatorom wystawy przekazali m.in. wiceburmistrz L. Znamirowski, A. Wędrychowicz Komendant Powiatowy Policji w Jaśle, Prezes i wiceprezes Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego W. Hap i F. Jałosińska, Z. Mikuszewska reprezentująca Rzeszowski Oddział Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939.

Współorganizatorami wystawy są: Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego oraz Muzeum Regionalne w Jaśle. Wystawa prezentowana w holu MBP w Jaśle czynna będzie do 30 listopada 2012 r.

(MBP w Jaśle)