Na wystawę do biblioteki: „Policja dla Polski Niepodległej 1918-1945” (zapowiedź)

Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle, Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, Muzeum Regionalne w Jaśle oraz Komisarz wystawy Mariusz Skiba zapraszają na otwarcie wystawy „Policja dla Polski Niepodległej 1918-1945”, które odbędzie się 26 października 2012 r. o godz. 17.00 w Czytelni Głównej MBP w Jaśle.

W programie przewidziane są referaty: Kamila Ruszały o sytuacji w naszym powiecie w 1918 r., w kontekście odradzania się polskiej państwowości oraz Mariusza Skiby o aspektach policyjnej służby, w Polsce Niepodległej.

Zazwyczaj w związku ze Świętem Niepodległości mówi się o Wojsku Polskim. O Policji Państwowej niemal wcale. Przed wojną często policjanci nazywani byli „żołnierzami policji”, a od lat 30. właśnie 11 listopada obchodzony był jako dzień policyjnego święta, więc może warto wzbogacić obchody Święta Niepodległości o „policyjny” aspekt.

Tematyka policji była przez lata ukazywana bardzo jednostronnie, negatywny był obraz funkcjonariusza w granatowym mundurze. Tymczasem zdecydowana większość policjantów pięknie zapisała się w dziejach naszego kraju. Dość wspomnieć, że to umundurowani „stróże prawa” zaprowadzali porządek w czasie jesiennego przełomu 1918 r., walczyli z bolszewikami podczas wojny 1920 r., byli żołnierzami września 1939 r., budowali Polskie Państwo Podziemne podczas okupacji hitlerowskiej.

Na wystawie zaprezentowane zostaną fotografie, książki i dokumenty dotyczące trzech formacji policyjnych. Pierwsza z nich to Żandarmeria, która dbała o bezpieczeństwo w Małopolsce w pierwszych dwóch latach niepodległości. Druga, to jej  następczyni: Policja Państwowa II Rzeczypospolitej. Trzecia – Policja Polska, formacja utworzona przez Niemców, do której „pod groźbą najwyższej kary” wezwani zostali wszyscy byli funkcjonariusze przedwojennej policji. Starania policji na rzecz niepodległości Polski są pokazane przez pryzmat losów zwykłych funkcjonariuszy, którzy tutaj, w Jaśle i powiecie jasielskim pełnili służbę m.in.: Aleksandra Mostrańskiego, który budował pion policji śledczej w Jaśle, późniejszego komendanta Straży Miejskiej; komendanta powiatowego Ludwika Drożańskiego, który jako „granatowy policjant” stworzył siatkę konspiracyjną ZWZ-AK w Krakowie, zamordowany przez gestapo w Krakowie; Józefa Laskę, dzięki któremu m.in. przeżył wojnę wybitny jaślanin, światowej sławy matematyk Hugo Steinhaus; Franciszka Żołędzia, mieszkańca Dębowca, który gnany przez Sowietów na Wschód, do łagrów, uciekł z niewoli.

Na wystawie znajdą się również biogramy kilkunastu policjantów z Ziemi Jasielskiej, którzy zostali zamordowani na Wschodzie. Biogramy opracowane zostały przez Muzeum Regionalne w Jaśle.

(Mariusz Skiba, MBP w Jaśle)