Pamiętamy o bohaterskich żołnierzach Armii Krajowej – „to nasz moralny obowiązek”

Mszą świętą w Kościele OO. Franciszkanów rozpoczęły się niedzielne uroczystości dziesiątej rocznicy odsłonięcia i poświęcenia Pomnika Armii Krajowej Obwód Jasło przy ulicy Staszica.

W nocy z 5 na 6 sierpnia 1943 roku żołnierze Armii Krajowej dowodzeni przez Zenona Sobotę „Korczaka”: Zbigniew Cerkowniak „Boruta”, Zbigniew Zawiła „Żbik”, Stanisław Kostka „Dąbrowa”, Józef Okwieka „Trójka” i Stanisław Magura „Paw”, dokonali udanej akcji odbicia więźniów z jasielskiego więzienia, które było zlokalizowane w miejscu obecnego obiektu Sądu Rejonowego.

Efektem bohaterskich działań, którym nadano kryptonim „Pensjonat”, było uwolnienie 66 więźniów politycznych i 67 pozostałych osadzonych oraz zmiana na stanowiskach odpowiedzialnych za funkcjonowanie instytucji (naczelnika więzienia i szefa jasielskiego Gestapo).

W 1989 roku mieszkańcy Jasła ufundowali w tym miejscu pamiątkową tablicę o treści: „W tym miejscu stał gmach Sądu Okręgowego i Więzienia wybudowany w 1889 r. zburzony wraz z całym miastem przez hitlerowców w roku 1944. Żołnierze Armii Krajowej ppor. Zenon Sobota „Korczak” D-Ca Akcji, ppor. Zbigniew Cerkowniak „Boruta”, plut. pchor. Zbigniew Zawiła „Żbik”, kpr. pchor. Stanisław Kostka „Dąbrowa”, plut. Józef Okwieka „Trójka”, harcerz Stanisław Magura „Paw” nocą 5-sierpnia 1943 r. opanowali więzienie i uwolnili 66 więźniów politycznych. W hołdzie bohaterom Jaślanie. 1989.”

Dwanaście lat później w miejscu tym stanął okazały pomnik w kształcie więziennej bramy. Autorem projektu był architekt Andrzej Gawlewicz. Po środku obelisku umieszczono żeliwną kratę i orła, na frontonie napisy: „Bóg Honor Ojczyzna W hołdzie żołnierzom Armii Krajowej” (góra), AK Obwód Jasło placówki Brzostek, Dębowiec, Jasło, Jodłowa, Kołaczyce, Biecz, Skołyszyn, Tarnowiec, Żmigród” oraz tablicę pamiątkową. Na bocznej części pomniku ulokowano akt erekcyjny oraz sześć urn z ziemią z miejsc walki i straceń.

Skwer, na którym znajduje się obelisk, otrzymał nazwę dowódcy akcji, zaś wszystkim uczestnikom pamiętnych wydarzeń w 2003 roku nadano tytuły Honorowych Obywateli Miasta Jasła.

Do dzisiaj żyje jeszcze jeden z uczestników – Stanisław Kostka „Dąbrowa”. Ze względu na stan zdrowia nie mógł uczestniczyć w dzisiejszych uroczystościach. W jego zastępstwie był obecny Marcin Bieńkowicz z krakowskiego Muzeum Armii Krajowej im. Generała Emilia Fieldorfa „Nila”.

W niedzielnych obchodach wzięła licznie udział młodzież i harcerze, do których słowa skierował w swoim przemówieniu burmistrz Jasła.

– Pięknie ujął całą historię Armii Krajowej i obowiązek pamięci o ich dokonaniach Krzysztof Sikora w swoim wierszu: „Polska podziemna rozkaz Wam wydała. Szliście z honorem w krwawy z wrogiem bój. Niejedna mogiła w polu pozostała, Polska testament zapisała swój. Dzisiaj przed Wami chylimy sztandary, dla Was kompania prezentuje broń. To od Was młodzi uczą się ofiary, dumnie ściskając Waszą dzielną dłoń”. Myślę, że te słowa określają wszystko, co najważniejsze. Bardzo dziękuję, że na dzisiejszej uroczystości jest tak wielu młodych ludzi, są sztandary szkół, są harcerze. Wy tą pamięć musicie w swoich sercach zachować i przekazać kolejnym pokoleniom. Jesteśmy dzisiaj w grupie AK-owców, ale to jest coraz mniejsza grupa. Czas płynie, bohaterowie „tamtych lat” odchodzą. Teraz przed nami wielkie wyzwanie, żeby przenieść tą historię poprzez młode pokolenie. Jestem przekonany, że społeczeństwo naszego miasta zadba o to, żeby pamięć o bohaterach nigdy w Jaśle nie zanikła. To jest nasz obowiązek, to jest nasze wielkie zobowiązanie, któremu na pewno sprostamy. – powiedział Andrzej Czernecki.

Uroczystości uświetniła kompania honorowa Wojska Polskiego.

(dapa)
d.palar@terazjaslo.pl