Czysta Wisłoka – zrealizowano największe grupowe zadanie na Podkarpaciu! (foto)

17 września 2010 | 19:04

Zakończenie największego grupowego projektu na Podkarpaciu – „Programu poprawy czystości zlewni rzeki Wisłoki” – stało się okazją do zorganizowania przez Związek Gmin Dorzecza Wisłoki oraz Podkarpacką Szkołę Wyższą w Jaśle I Międzynarodowej Konferencji Naukowej na temat „działań kształtujących czystość zlewni rzek polskich” pod honorowym patronatem Ministra Rozwoju Regionalnego.

– Dla całości projektu ta konferencja ma naprawdę bardzo duże znaczenie. Przede wszystkim jest to promocja wykonanego projektu, ale i promocja naszego terenu. – podkreśla Stanisław Pankiewicz, przewodniczący Zarządu Związku Gmin Dorzecza Wisłoki, wójt gminy Jasło.

Celem konferencji była w szczególności prezentacja współczesnych problemów w zakresie ochrony wód, dyskusja nad zadaniami wynikającymi z Narodowego Planu Rozwoju, Polityki Ekologicznej RP, Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz przedstawienie działań na rzecz poprawy czystości zlewni rzek polskich z udziałem ludzi nauki, przedstawicieli instytucji zajmujących się ochroną środowiska, a przede wszystkim samorządowców lokalnych.

– Chcielibyśmy, żeby na styku tych trzech płaszczyzn nastąpiło porozumienie, żebyśmy mogli o zlewni rzeki rozmawiać wspólnie, żebyśmy mogli wspólnie mówić o tym jakie zmiany przepisów prawnych czekają nas, jak możemy razem kształtować środowisko wodne, jak możemy razem działać na rzecz ochrony środowiska. Dlatego też wydaje się, że to zaplecze naukowe, które udało się nam na tą pierwszą konferencję, bo mamy nadzieję, że będzie się ona odbywała cyklicznie, pomoże nam w rozwiązywaniu tych problemów. – mówi Maria Lignar, kierownik biura Związku Gmin Dorzecza Wisłoki z/s w Jaśle.

Z wykładami naukowymi wystąpili: prof. dr hab. Elżbieta Kondratowicz-Pietruszka (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), prof. dr hab. inż. Wojciech Bartnik (Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, przewodniczący Rady Regionu Wodnego Górnej Wisły), prof. dr hab. inż. Leszek Woźniak (Politechnika Rzeszowska), dr hab. Małgorzata Grodzińska-Jurczak (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie), inż. Aleksander Kozłowski (prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Komunalnych Związków Gmin), dr Swietłana Wołoszyńska (Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny w Drohobyczu) oraz mgr inż. Małgorzata Chodur (dyrektor Działu Rozwoju i Marketingu VEOLIA WATER Systems Sp. z o.o. w Warszawie).

– Konferencja zrodziła się z faktu, że kończy się wielki projekt, który był dla Związku przełomowym wydarzeniem. On był nieprzewidywalny, kiedy zakładaliśmy Związek. Nie sądziliśmy, że uda nam się pozyskać aż tak wielkie środki i w tak krótkim czasie zrobić tak ogromnie dużo. Zrobić skok cywilizacyjny w gminach, których może nie stać by było na realizację takiego zadania z własnych środków budżetowych. – podkreśla Maria Lignar.

Wnioski z dzisiejszego spotkania zostaną zaprezentowane jako tom z serii: „Monografie Podkarpackiej Szkoły Wyższej w Jaśle”.

– Są materiały konferencyjne, które pokazują z naukowego punktu widzenia jakie szkodliwości niosą zanieczyszczenia wprowadzane do wód, czy do cieków wodnych. Często dziwiliśmy się, że dość mocno narażeni jesteśmy na różne schorzenia alergiczne. Nie ukrywajmy, jest to wynikiem i było w większości przypadków, puszczaniem ścieków do rowów przydrożnych. To teraz na terenie naszego Związku zniknęło. – podkreśla Stanisław Pankiewicz.

Efekty współpracy podkarpackich i małopolskich samorządów gminnych podziwiali na konferencji m.in. poseł na Sejm RP Marek Rząsa oraz starosta jasielski Adam Kmiecik.

– Ten program był realizowany w ciągu kilku rządów. Co najważniejsze, że nawet jeśli poszczególne rządy nie pomagały, to nie przeszkadzały temu. Jako parlamentarzystę interesuje mnie wszystko to, co złoży się na wnioski z tej konferencji dlatego, że chcąc w jakikolwiek sposób pomóc to muszę mieć orientację. Na miarę swoich możliwości taką pomoc dzisiaj deklarowałem. Oczywiście pomoc, którą mogę okazać w ramach wykonywanego mandatu. – powiedział Marek Rząsa.

– To był sztandarowy projekt realizowany na terenie powiatu jasielskiego. – podkreśla z kolei Adam Kmiecik. – Z jednej strony można powiedzieć szkoda, że już się kończy. Ale cieszymy się wszyscy, że udało się skutecznie doprowadzić go do końca. Skutecznie, ponieważ ta woda będzie czystsza. Mam nadzieję, że Związek jako już zaprawiona w tych bojach organizacja, wystąpi z kolejnym projektem i kolejne dobre rzeczy na terenie powiatu jasielskiego będą realizowane.

Starosta nie ukrywa jednak, że nie było łatwo z realizacją tak wielkiego przedsięwzięcia. – Były miejsca, w których było trudno. Na szczęście poradzono sobie z tymi trudnościami. Jak mogłem to wspierałem i pomagałem w tych urzędowych sprawach. Natomiast na tym polega praca. Jeżeli się nie pracuje, nic nie robi to wszystko jest dobrze, natomiast jeśli się coś robi to czasem zdarzają się problemy i kłopoty. Ale na szczęście dzisiaj możemy mówić o udanym zakończeniu realizacji projektu. – dodaje Adam Kmiecik.

Projekt Związku Gmin Dorzecza Wisłoki zyskał wiele pozytywnych opinii i wyróżnień. W 2007 roku został doceniony na Targach POLEKO w Poznaniu, a w 2008 roku otrzymał nagrodę pieniężną z Funduszu Spójności, przyznaną przez Komisję Europejską. Środki te trafiły do samorządów jako wsparcie finansowe zadania.

– Nas satysfakcjonuje wykonanie rzeczowe i to, że mieszkańcy mają zadowolenie bo zrzut ścieków już odbywa się do oczyszczalni ścieków. – podkreśla Stanisław Pankiewicz.

Jakie cele wyznaczyli sobie przedstawiciele Związku po realizacji „programu poprawy czystości zlewni rzeki Wisłoki”? – Poprawa stanu środowiska i warunków życia ludności, ochrona wód powierzchniowych w zlewni rzeki Wisłoki, ochrona wód podziemnych poprzez eliminację ognisk zanieczyszczeń w postaci przydomowych zbiorników ścieków, eliminacja zagrożeń sanitarnych w terenach nie skanalizowanych, poprawa jakości wody, zwiększenie niezawodności eksploatacyjnej systemów wodociągowych. – wylicza Stanisław Sławniak, pełnomocnik do spraw realizacji projektu Funduszu Spójności.

Jest też aspekt gospodarczy projektu. – Nasz teren stał się coraz bardziej dostępny dla budownictwa indywidualnego i przemysłowego. Jest możliwość lokalizacji swoich obiektów w terenach, gdzie infrastruktura kanalizacyjna jest już gotowa. – dodaje Stanisław Pankiewicz.

Celem projektu było uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie gmin zlokalizowanych w zlewni rzeki Wisłoki. Zakres terytorialny obejmował szesnaście gmin z dwudziestu, jakie zrzeszone są w Związku: Brzostek, Czarna, Dębica, Dębowiec, Jasło, Miasto Jasło, Jedlicze, Kołaczyce, Krempna, Osiek Jasielski, Pilzno, Sękowa, Skołyszyn, Szerzyny, Tarnowiec i Żyraków. Koszt przedsięwzięcia wyniósł 47,8 miliona euro z czego 84 procent to dofinansowanie w ramach Funduszu Spójności co stanowi 40,1 miliona euro. Pozostałe szesnaście procent 7,7 miliona euro to środki krajowe.

W ramach zadania wybudowano sześćset kilometrów kanalizacji, dziewięćdziesiąt kilometrów wodociągów, dziesięć oczyszczalni ścieków oraz zmodernizowano dwie stacje uzdatniania wody i cztery oczyszczalnie ścieków.

– Mamy tereny coraz czystsze, przyjazne człowiekowi. Szereg dopływów i bezpośrednio środowisk, które są zlokalizowane przy dorzeczu Wisłoki, czyli Ropie, Jasiołce zostało oczyszczonych ze ścieków bytowych. Jest to ogromne znaczenie dla poprawy jakości wody pitnej – podkreśliłbym tutaj – w studniach czerpanych. Często mieszkańcy nie zdawali sobie sprawy, że te ścieki systematycznie podchodzą do studni i przyzwyczaili się do picia takiej wody bardzo zanieczyszczonej bakteriami Coli. Temat ten został w tych samorządach, które przystąpiły do projektu, zlikwidowany. – podkreśla Stanisław Pankiewicz.

Mimo zakończenia „programu poprawy czystości zlewni rzeki Wisłoki” Związek Gmin Dorzecza Wisłoki nie zasypuje gruszek w popiele.

– Po to stworzyliśmy Związek, aby stawiał sobie następne projekty. W tej chwili już podejmujemy się realizacji projektu z zakresu energii odnawialnej. Złożyliśmy wniosek do Funduszu Szwajcarskiego, gdzie zostaliśmy umieszczeni na liście projektów wskazanych do dofinansowania. Jest to projekt skierowany do osób fizycznych, czyli mamy tutaj szansę na dotację w zakresie realizacji baterii słonecznych. Jeżeli po wizycie Szwajcarów, której teraz się spodziewamy okaże się, że jesteśmy jednostką, która może ten projekt realizować, to pewnie już końcem roku będziemy stawać przed następnym wyzwaniem. Jest to projekt wartości około 29 milionów franków szwajcarskich. Planujemy go realizować na terenie dziewiętnastu gmin. – wyjaśnia kierownik biura ZGDW Maria Lignar.

Kolejnym wyzwaniem będzie dalszy ciąg projektu wodno-ściekowego. Związek złożył już odpowiednią dokumentację do Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”. Projekt o wartości około 80 milionów złotych byłby realizowany na terenie pięciu gmin.

– Tam na razie jesteśmy na liście rezerwowej i prowadzimy w tej chwili rekonstrukcję tego projektu. Walczymy o to, żeby uzyskać środki na realizację dalszych zakresów kanalizacji, modernizacji oczyszczalni ścieków. Ten projekt, który zakończyliśmy, nie załatwi wszystkich tematów. Dlatego też dalej przygotowujemy następne zadania. – dodaje Lignar.

I Międzynarodowej Konferencji Naukowej w Podkarpackiej Szkole Wyższej w Jaśle towarzyszyła wystawa fotografii, prezentująca efekt projektu Związku Gmin Dorzecza Wisłoki na terenie objętym „programem poprawy czystości zlewni rzeki Wisłoki”.