Bajka o świątecznych kartkach w jasielskiej bibliotece

Będzie to bajka o tym jak powstała kartka, jak posyłano życzenia, gdy nie było komputera.

Dawno, dawno temu, w Roku Pańskim 1841 w Zjednoczonym Królestwie Anglii, Walii i Szkocji pewien Szkot Thomas Sturrock stworzył pierwszą świąteczną kartkę. Nie minął rok, jak młodziutki londyński artysta William Maw Egley zmożony zimowym lenistwem, znajomym świąteczne życzenia, na małych kartonikach rysunkami własnymi zdobionych rozesłał, uznania ich jednak nie budząc. Gdy w Królestwie zawitała kolejna zima 1843 roku sir Henry Colle, zapracowany dyrektor Muzeum Victorii i Alberta w Londynie, podobnym fortelem się posłużył. Zamówił u znajomego malarza John’a Calcott Horsleya, świąteczny rysunek, a następnie w tysiącu egzemplarzy w drukarni go powielił, zapewniając sobie tym samym zapas na kolejne święta. Tak narodziła się kartka świąteczna, ale jeszcze nie pocztowa, bo jako taka w kopertę ubrana.

Minęło kolejnych długich dwadzieścia lat, aż Roku Pańskiego 1865, wiele mądrych person na Niemieckiej Konferencji Poczt w Cesarstwie Austriackim pod miłościwie nam panującym Franciszkiem Józefem się spotkało, w głowę zachodząc, co by tu zrobić by „listek pocztowy” z koperty uwolnić. Na odkrytkach wszak nic skandalicznego pisać nie wypadało. Cztery lata upłynęło, Cesarstwo w Monarchię Austro-Węgierską się przemieniło, w staraniach nie ustano, aż profesor ekonomii Emanuel Herrmann w memoriale „O nowym sposobie korespondowania pocztą” oszczędność czasu i papieru uargumentował i tym samym obecność owego listka na świecie zagwarantował.

Tak oto 1 października 1869 roku de Marly, dyrektor Poczty Cesarstwa Austro-Węgierskiego karty pocztowe oficjalnie w obieg wypuścił i ich karierę zapoczątkował. Już wkrótce nie tylko wszyscy Europejczycy, Amerykanie ale i mieszkańcy Dalekiego Wschodu je posyłali, wydawali i otrzymywali, a nowe urzędy pocztowe jak grzyby po deszczu wyrastały. Krążyły kartki jak świat długi i szeroki, pracę listonoszom dając i o emocje kolekcjonerów, deltiologami zwanych, przyprawiając, sportem bowiem wielce modnym ich gromadzenie się stało.

Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle zaprasza na wystawę „Bajka o świątecznych kartkach”. To barwna opowieść o tym, jak w niezwykłym czasie Bożego Narodzenia narodził się zwyczaj posyłania życzeń na malowanych kartonikach, które dały początek tak popularnym jeszcze do niedawna pocztówkom. Ich historię ilustrują prezentowane na wystawie kartki świąteczne i noworoczne z lat 1950 – 1995, polskie, zagraniczne, a także wydawane w Jaśle.

Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle dziękuje Stowarzyszeniu Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego za przekazanie pocztówek pochodzących z prywatnych zbiorów państwa Felicji i Eugeniusza Jałosińskich. Autorkami wystawy są Dorota Woźnica i Katarzyna Musiał.

Wystawa będzie czynna od 2 grudnia 2009 do 11 stycznia 2010 roku.

(MBP w Jaśle)