Nagrody literackie – nobilitacja czy formatowanie twórcy

W ramach projektu „Literacki alfabet” 21 października 2009 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle odbyła się dyskusja poświęcona roli nagród literackich, festiwali oraz mediów w promocji współczesnej literatury polskiej. W dyskusji uczestniczyli poeci Mariusz Kalandyk, Grzegorz Kociuba i Jan Tulik. Moderatorem była dr Barbara Sokołowska.

Każdy z gości na pewnym etapie swojej twórczości został nagrodzony różnymi nagrodami literackimi dlatego też mógł się podzielić swoimi opiniami na temat ich znaczenia w twórczej pracy.

Grzegorz Kociuba uważa, że nagrody się przytrafiają. „…Poeta jest u siebie i jest wiarygodny wtedy, kiedy istnieje w swoim prywatnym świecie, w momencie kiedy nagroda wydobywa go z prywatności i stawia przed kamerami, twórca musi podjąć grę, jest formatowany przez rzeczywistość medialną…”

Jan Tulik jeżeli dostaje nagrodę od razu zastanawia się czy zasłużył sobie na takie wyróżnienie, czuje się zobowiązany do dalszej pracy, jest też mile zaskoczony uznaniem. Nagroda jest dla niego korzystną promocją i nagrodzonej książki i autora.

Według Mariusza Kalandyka, przyznanie nagrody jest przyjęciem do uznanej gildii twórców, ważne jest też to, że przyjmują do niej ludzie uznani za autorytety. ”…nagradzając różne gatunki i rodzaje promuje się różne estetyki. Ludzie, którzy czytają zaczynają zdawać sobie sprawę, że nie dominuje jedna dykcja, pojawiają się inne dykcje, które są brane pod uwagę…”

Poeci uważają, że każda nagroda powinna mieć swój regulamin, muszą być sformalizowane przynajmniej ogólnie kryteria wedle których jury nagradza, należy określić kto i dlaczego nominuje, ponieważ nagrody są przypisane do pewnych środowisk. Nagrody są ściśle powiązane z mechanizmem rynkowym, po ich przyznaniu od razu rośnie sprzedaż. Obecnie istnieje wiele różnych lokalnych i centralnych nagród literackich, organizowane są konkursy literackie. Wszystko to jest potrzebne, gdyż daje okazję do „…przepuszczenia siebie przez profesjonalne jury..”

Na zakończenie spotkania Grzegorz Kociuba opowiedział o wydanej właśnie książce Maski/Twarze – eseje, szkice, recenzje o poezji. Jan Tulik zaprezentował Legendy. Krosno i okolice, a Mariusz Kalandyk przeczytał wiersze z nowego tomiku Pogrzebać gołębie, który ukaże się w połowie listopada br.

Mariusz Kalandyk – poeta, współredaguje rzeszowski kwartalnik „Nowa Okolica Poetów”. Jest autorem tomików poetyckich m.in. Timbuktu (2001), Karczma Rzym (2006).

Grzegorz Kociuba – poeta, krytyk literacki, polonista. Opublikował m.in. książki poetyckie Obserwacje, prozę Ktoś oraz tom wierszy Widoki i widzenia. Jest redaktorem pisma „Nowa Okolica Poetów”.

Jan Tulik – poeta, prozaik, eseista. Opublikował sześć zbiorów wierszy, tom opowiadań Gry nieużyteczne, powieści: Doświadczenie, Furta, oraz dramat Kontynenty. Autor kilkunastu słuchowisk radiowych.

Projekt „Literacki alfabet” realizowany jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

(MBP w Jaśle)