Jak wyglądały dawne tradycje i obrzędy pasterskie w naszym regionie?

Zupa pasterska z wkładką ziemniaczaną i dodatkiem mięty, przygotowana przez Koło Gospodyń Wiejskich z Krempnej, zajęła pierwsze miejsce w II Święcie Pasterskim, które odbyło się w sobotnie popołudnie w Domu Ludowym w Majscowej. Imprezę pod honorowym patronatem wójta gminy Dębowiec, przygotowało Regionalne Stowarzyszenie Folklorystyczne „Wrzos” w Dębowcu.

W Święcie Pasterskim wzięły udział gminy: Dębowiec, Jasło, Osiek Jasielski, Krempna. Głównym celem spotkania było przypomnienie zebranym dawnych zwyczajów związanych z pasterstwem. Z obrzędem „Godzenie pastucha” wystąpiła grupa dziecięca ze Szkoły Podstawowej z Duląbki, natomiast całość uświetniły swoimi występami zespoły artystyczne: Kapela Ludowa „Trzcinicoki”, Zespół Śpiewaczy Samoklęski, „Wilsznianie” z Polan, Zespół Śpiewaczy Męski z Cieklina oraz Zespół Folklorystyczny „Kaśka” z gminy Dębowiec.

– Pomysł padł od stowarzyszenia Wrzos. Panie współpracują z Trafunkiem pana Mroczki, a jak wiemy on ma duże ilości owiec i pewnie to ich zainspirowało, dlaczego by nie wspomnieć o tych ludziach, którzy od dawna zajmowali się wypasaniem owiec czy krów na naszym terenie. Teraz niestety już to powoli zanika, ale jeszcze wiele osób pozostało, którzy się tym dawniej zajmowali przecież. – powiedział Zbigniew Staniszewski, wójt gminy Dębowiec.

Zdaniem regionalistki Agaty Pucykowicz, tradycje związane z pasterstwem niestety powoli zanikają, ale wciąż są ludzie, którzy od dawna zajmowali się wypasaniem owiec czy krów, dlatego warto o ich pracy przypominać kolejnym pokoleniom.

– Dzisiejsza impreza ma na celu przede wszystkim przypomnienie, może chociaż po części zachowanie dawnych obyczajów ludowych, a głównie chodzi o zachowanie zwyczaju i obrzędów pasterskich. Po to spotkaliśmy się, żebyśmy mogli sobie o tym porozmawiać, żebyśmy mogli powspominać, jakie dawniej towarzyszyły obrzędy pasterzom, gospodarzom, którzy wypędzali krowy na pastwisko, jak wyglądało godzenie pastucha i jakie zabawy dzieci na pastwisku urządzały. – mówi Agata Pucykowicz, regionalistka.

Doniosłym wydarzeniem było uhonorowanie jubilatów Złotych Godów medalami nadanymi przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego. Odznaczenia wręczyli senatorowie: Stanisław Zając i Stanisław Piotrowicz. Odbyło się również wręczenie wyróżniającym się społecznikom wiejskim podziękowań za ich godną naśladowania postawę. Pamiątkowe puchary trafiły do: Mariana Krupy, Stanisławy Budziak oraz Marzeny Więcek.

II Świętu Pasterskiemu towarzyszył konkurs kulinarny na najsmaczniejszą potrawę z ziemniaków, sera i kapusty. Powołane przez organizatorów jury w składzie: Stanisława Mroczka (Trafunek Dębowiec), ksiądz Roman Grądalski (kustosz sanktuarium MB Saletyńskiej w Dębowcu), Józef Biernacki (prezes JKMiRD), Zbigniew Kurleto (mistrz kucharski), Daniel Baron (Telewizja Jasło), Andrzej Kowalik (cukiernik) oraz Marcin Polus (mistrz kucharski), miało za zadanie ocenę przygotowanych do degustacji potraw i przyznanie nagród oraz wyróżnień.

– W dobie, kiedy na rynek wchodzą potrawy gotowe i próbują wypierać te domowe wyroby, kultywowanie czegoś takiego może spowoduje to, że ludzie wrócą do tradycyjnego gotowania. Na pewno jest to zdrowsze i smaczniejsze. Pewnie pracochłonne bardziej, ale jednak walory smakowe są nieporównywalne z takimi wyrobami, które są ogólnie dostępne. Gdyby to z powrotem wróciło na domowe stoły, do restauracji, do barów to myślę, że można by z powodzeniem przyciągnąć turystów. – ocenia Andrzej Kowalik, członek jury.

Spośród jedenastu potraw, jurorom najbardziej przypadła do gustu zupa pasterska z wkładką ziemniaczaną i dodatkiem mięty, przygotowana przez Koło Gospodyń Wiejskich z Krempnej. Drugie miejsce przyznano KGW z Dzielca, a trzecie KGW z Woli Dębowieckiej. Kolejne miejsca zajęli: KGW Trzcinica, KGW Wola Cieklińska, KGW Dobrynia, Grupa Męska z Cieklina, KGW Samoklęski, Rada Rodziców z Duląbki, KGW Majscowa oraz KGW Cieklin.

Z kolei gospodarzowi dzisiejszych uroczystości najbardziej przypadła do gustu potrawa przygotowana przez Grupę Męską z Cieklina.

– Najbardziej posmakowały mi, choć się tego boję bo jestem z Cieklina i koledzy to gotowali, ale najbardziej mi posmakowały ziemniaki w koszulkach. Przypomina mi to trochę ziemniaki, jak kiedyś parowaliśmy w takich parnikach, ale smaczne. – mówi wójt Zbigniew Staniszewski.

Organizatorzy wyrażają nadzieję, że kultywowanie i ochrona dawnych obyczajów środowisk lokalnych już na stałe wpiszą się do kalendarza imprez kulturalnych Regionu Jasielskiego.

– Mamy zakusy, aby na przyszły rok organizować to w kolejnej gminie i w kolejnej, i w kolejnej. Oczywiście jeśli będzie chęci do pracy. Chęci jak widać są, tylko ze zdrowiem jest różnie. Ja przede wszystkim chciałabym zarazić kogoś tą ideą z młodszego pokolenia. No a jak mówię, do tego trzeba zdrowia, siły i jeszcze raz siły i wytrzymałości. – podkreśla Agata Pucykowicz.

– Nie wiem czy to jest dobry pomysł, czy zły, ale bardzo mi się to podoba, że niektóre imprezy organizujemy tak, aby każda miejscowość miała okazję wziąć udział w organizacji takiej lub podobnej imprezy. To powoduje, że każda miejscowość może pokazać swoją wspólną integrację, zaangażowanie do pracy. Tam, gdzie takie zaangażowanie jest mało widoczne, motywuje to społeczność danej miejscowości. W ten sposób organizujemy zarówno spartakiadę sołectw, gminne dożynki czy takie spotkanie, jak dzisiejsze. – dodaje Zbigniew Staniszewski.

O randze imprezy świadczyła obecność zaproszonych na nią ważnych gości w osobach m.in. senatorów RP Stanisława Zająca i Stanisława Piotrowicza, wicemarszałka województwa podkarpackiego Bogdana Rzońcy, przewodniczącej Rady Powiatu Jasielskiego Alicji Zając, wójta gminy Jasło Stanisława Pankiewicza, wójta gminy Osiek Jasielski Mariusza Pykosza, wójta gminy Krempna Kazimierza Miśkowicza, proboszcza parafii w Dębowcu ks. Jana Gierlaka MS, kustosza sanktuarium MB Saletyńskiej w Dębowcu ks. Romana Grądalskiego MS oraz przedstawicieli kół gospodyń wiejskich i organizacji z czterech gmin powiatu jasielskiego.

Zapis II Święta Pasterskiego w fotorelacji portalu terazJaslo.pl.

SERWIS FOTO:

Damian Palar
d.palar@terazjaslo.pl